تانک T-14 Armata؛ نسل جدید ماشین جنگی ترسناک روس‌ها

تانک T-14 Armata قابلیت‌های متفاوتی نسبت به تانک‌های قبلی روسیه دارد و می‌تواند قدرت زرهی روسیه را احیا کرده و ترس دوران جنگ سرد از تانک‌های روسی را دوباره به‌وجود آورد.

تانک‌های جنگی اصلی مانند لئوپارد 2 آلمان و ام 1 آبرامز آمریکایی بهترین جنگ‌افزارهای زرهی موجود در جهان در نظر گرفته می‌شوند. هر دو تانک اصلی نبرد، شگفتی‌های چند تنی مهندسی مدرن هستند و هر دو در اختیار سربازان اوکراینی قرار می‌گیرند که با روسیه می‌جنگند.

تلاش برای رقابت با آبرامز یا لئوپارد 2 در بیشتر موارد یک کار احمقانه محسوب می‌شد، با این وجود روسیه با هدف رقابت با این خودروهای زرهی برجسته از جدیدترین جنگ‌افزار خود که تانک T-14 Armata نام دارد رونمایی کرد. این تانک ترسناک قرار است جایگزین هزاران تانک قدیمی دوران شوروی شود.

این تانک در نظر بسیاری از کارشناسان درحال حاضر بهترین تانک موجود در جهان است. در حالی که تانک T-14 Armata در ظاهر ترسناک است و مطمئناً بخشی از یک تانک اصلی جنگ قرن بیست و یکم به نظر می‌رسد، اما این تانک توانایی عملیاتی تانک‌های آبرامز یا لئوپارد 2 موجود که در حال حاضر توسط نیروهای اوکراینی در حال میدان دادن هستند را ندارد.

تانک T-14 برای توقف ارتش‌های غربی کافی است. به ویژه با توجه به گزارش‌هایی مبنی بر استفاده از این تانک در طول تهاجم روسیه به اوکراین، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که صاحب‌نظران در مورد انتخاب برجسته‌ترین تانک‌ جهان تجدید نظر کنند.

تی-۱۴ در سال ۲۰۱۵ رونمایی شد و در حال حاضر پیشرفته‌ترین تانک در جهان از نظر زرهی-حفاظتی و سیستم کنترل آتش به‌شمار می‌رود. این تانک بر مبنای بدنه زره‌پوش آرماتا توسعه پیدا کرده‌ است و تاکنون حدود ۲۱ دستگاه آرماتا به ارتش روسیه تحویل داده شده‌ است.

از نظر ظاهری، T-14 بسیار شبیه سایر تانک‌های مدرن به نظر می‌رسد، اما عملکرد آن بسیار متفاوت است. T-14 به جای قرار دادن اعضای خدمه در برجک چرخان مانند تقریباً هر تانک دیگری که استفاده می‌شود، دارای یک برجک خودکار و تفنگ است. در حالی که خدمه در داخل بدنه اصلی وسیله نقلیه می‌نشینند، این تانک به آنها اجازه می‌دهد تا بیشتر محافظت شوند.

هر آنچه از خودروی زرهی پیاده نظام تی‌14 می‌دانیم

جزئیات دقیقی که در مورد تانک T-14 Armata منتشر شده بسیار محدود است، اما با توجه به اطلاعات موجود این تانک برای اولین بار در سال 2015 در جریان رژه تجهیزات زرهی جدید روسیه در خیابان‌های مسکو مورد توجه رسانه‌های غربی قرار گرفت. اندازه این تانک بسیار بزرگتر از مدل‌های قبلی است و از برجک بدون سرنشین استفاده شده‌ است و سه سرنشین تانک در قسمت جلوی بدنه می‌نشینند.

نسل‌های پیشین تانک‌های اتحاد شوروی و روسیه، از کاربری آسان برخوردار بودند، اما تی ۱۴ به صورت کاملا متفاوت طراحی شده و با مجموعه‌ای از خصوصیات پیشرفته‌ای که در هیچ جای دیگر دنیا مشابه آن وجود ندارد، مجهز شده‌ است.

این جنگ‌افزار به یک تفنگ اصلی 125 میلی متری مجهز است که توانایی شلیک انواع مهمات را دارد. تعبیه‌ی یک تفنگ صاف روی این تانک مدرن ممکن است چندان عجیب به نظر نرسد، زیرا هر دو لئوپارد 2 و آبرامز چندین دهه از سیستم‌های تسلیحاتی مشابه استفاده کرده‌اند.

با این حال، تانک T-14 Armata خود را با قابلیت‌های جدیدی متمایز می‌کند. تفنگ مورد استفاده در این تانک ظاهراً می‌تواند علاوه‌بر گلوله‌های تانک معمولی، موشک‌ها را نیز شلیک کند و به یک پلتفرم بالقوه ترسناک سلاح ضد زره تبدیل شود. این سیستم همچنین دارای سیستم پارازیت انداز و رادار نوری برای کشف و تعقیب انواع اسلحه است.

دنیس مانتوراو، وزیر صنعت و تجارت روسیه، از فعالیت آزمایشی تانک تی-۱۴ در سوریه خبر داد. این مقام روسی اعلام کرد که تانک آرماتا تی ۱۴ از نوع تانک‌های سنگین در میدان نبرد به شمار می‌رود که برخی از کشورهای خارجی نیز خواستار خرید آن شده‌اند.

این خودروی زرهی یک بارگیر خودکار در برجک دارد که نیاز به خدمه چهارم را از بین می‌برد. منابع روسی بیان می‌کنند که T-14 حداکثر سرعتی در حدود 50 مایل در ساعت دارد. برای مقایسه با یک تانک بسیار سریع، M1 Abrams از حداکثر سرعتی در حدود 42 مایل در ساعت بهره می‌برد.

در سال 2017، بی‌بی‌سی گزارش داد که T-14 به سیستم‌های حفاظت فعال (APS) مجهز شده‌ است که به وسیله نقلیه اجازه می‌دهد از سلاح‌های ضد تانک شانه خالی کند. بدنه‌ی بیرونی تانک کارایی کلاهک را قبل از شکستن بدنه نفی می‌کند. این یک پیشرفت قابل توجه نسبت به تانک‌های دوران شوروی مانند T-72 است که چنین اقدامات متقابلی نداشتند.

آرماتا مجهز به سیستم تأثیر بر دستگاه‌های الکترونیکی در موشک‌های مهاجم است که به آن اجازه می‌دهد از اصابت موشک‌های آمریکایی ضدزره TOW-2A در امان باشد. این امر همچنین به سرنشینان این اجازه را می‌دهد که در حالی که موشک به سوی آن در حال حرکت است، تانک را به مکان جدیدی منتقل کنند.

طبق اعلام مقامات روسی، ارماتا دارای یک موتور دیزل ۱۲ سیلندر ChTZ 12Н۳۶۰ (A-85-3A) ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ اسب بخار در عقب بدنه است. موتور این تانک را می‌توان برای عملکرد بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ اسب بخار تنظیم کرد. با توجه به وزن ۵۰ تنی این تانک، این قابلیت رقم بسیار بالا و مطلوبی محسوب می‌شود.

این خودروی زرهی همچنین از خشاب گلوله برخوردار است، ولی نوع خشاب گلوله‌ها با سیستم چرخ و فلکی تانک‌های پیشین تفاوت‌هایی دارد. تانک T-14 Armata از توپ ۱۲۵ م م بهره می‌برد ولی روس‌ها نسخه قدرتمند‌تری را با کالیبر ۱۵۲ م م بر روی این تانک آزمایش نموده‌اند تا در صورت نیاز با یک ارتقا اقدام به نصب توپ قوی‌تر بر روی این تانک کنند.

از دیگر ویژگی‌های خارق‌العاده این تانک روسی می‌توان به برخورداری آن از اگزوز یا خروجی‌های دوگانه موتور اشاره کرد. در این خودرو دو اگزوز یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست شاسی تعبیه شده است. به‌نظر می‌رسد هدف روس‌ها از این ساختار توزیع خروجی نوآور بین دو اگزوز به منظور کاهش سطح حرارت و جلوگیری از گسترش حرارت در یک اگزوز است.

در نمونه‌هایی که از این تانک به نمایش گذاشته شده می‌توان یک مسلسل 7.62 م م کنترل شونده روی برجک را مشاهده کرد. این سلاح با کمک سامانه پانورماتیک فرمانده با 1000 گلوله هدایت می‌شود.

عملکرد تانک برجسته‌ی روسی در میدان نبرد

تمام این ویژگی‌های ذکر شده مشخصات روی کاغذ هستند، اما قرار دادن تعداد زیادی تانک در میدان جنگ یک شاهکار دیگر است. در سال 2015، بی‌بی‌سی گزارش داد که روسیه می‌خواهد تا سال 2025 تولید تانک T-14 Armata را در مقیاس بزرگ آغاز کرده و در نهایت در مجموع 2300 تانک را تولید کند.

اکنون در سال 2023، گزارش شده است که تنها 40 دستگاه تولید شده است، حدود یک درصد از کل تعداد پیش‌بینی شده. احتمالاً چندین سال دیگر طول خواهد کشید تا نیروهای غربی با تعداد زیاد T-14 برخورد کنند. ارتش بریتانیا گفته است که خدمه تانک روسی طرفدار T-14 نیستند و فرماندهان تانک به نمونه‌های اولیه اعتماد ندارند.

رمز و راز و شایعات پیرامون این وسیله نقلیه زرهی بسیار زیاد است، در نتیجه بیشتر از هر تانک دیگری توسط رسانه‌ها و گزارش‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و نمایش داده می‌شود. این تانک اغلب به‌عنوان یک ابر تانک و یک قاتل ناتو توصیف می‌شود، اما همانطور که تاریخ نشان می‌دهد، هیچ تانکی به تنهایی نمی‌تواند در جنگ‌ها پیروز شود و آرماتا نیز احتمالا از این قاعده مستثنی نیست.

اسلحه آن ثابت شده است، اما بسیاری از سیستم‌های دیگر موجود در تانک T-14 Armata درحال پیشرفت هستند و هنوز به طور کامل توسط سختی‌های میدان مبارزه آزمایش نشده‌اند. فقدان خدمه آن در برجک ممکن است میزان بقا را افزایش دهد، اما به این معنی است که خدمه به شدت به سیستم‌های اپتیکی و الکتریکی خودرو برای حفظ دید بیرونی وابسته هستند.

از زمان رونمایی در سال 2015، آرماتا از مرحله انتظار برای تولید به قیمت بسیار گران و سپس به آزمایش و بازگشت به تولید درحال جابه‌جایی است. به‌تازگی شایعاتی به‌گوش می‌رسد که این خودروی زرهی از مشکلاتی رنج می‌برد و روسیه نمی‌تواند آنها را به تعداد کافی بسازد.