سوختهای فسیلی که بشر امروز میسوزاند، فردا حکم نابودی بسیاری از زندگیها را خواهد داشت و اثر مرگبار تغییرات اقلیمی به زودی یک میلیارد انسان را به کام مرگ میفرستد.
بررسی اخیر 180 مقاله در مورد میزان مرگ و میر انسان در اثر تغییرات اقلیمی، به عدد بسیار ناراحت کنندهای رسیده است. در طول یک قرن آینده، تخمینهای محافظهکارانه نشان میدهد که ممکن است یک میلیارد نفر بهدلیل اثر مرگبار تغییرات اقلیمی جان خود را از دست بدهند و حتی این رقم ممکن است بیشتر نیز شود.
مانند بسیاری از پیشبینیها برای آینده، این مورد نیز براساس چندین فرض مطرح شده که یکی از آنها یک قانون سرانگشتی است به نام قانون 1000 تن. در این چارچوب گفته میشود که هر هزار تن کربنی که بشریت میسوزاند به طور غیرمستقیم یک فرد را در آینده محکوم به مرگ میکند.
اگر دمای جهان 2 درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین دمای جهانی قبل از صنعتی شدن باشد، چیزی که در دهههای آینده چشم انتظار ماست، مرگ و نابودی خواهد بود. بهازای هر 0.1 درجه سانتیگراد گرم شدن از این پس، جهان ممکن است تقریباً 100 میلیون مرگ را متحمل شود.
جاشوا پیرس متخصص انرژی از دانشگاه وسترن انتاریو در کانادا توضیح میدهد:
اگر اجماع علمی قانون 1000 تن را جدی بگیرید و اعداد و ارقام را محاسبه کنید، خواهید دید که اثر مرگبار تغییرات اقلیمی جان یک میلیارد انسان را در طول قرن آینده خواهد گرفت. باتوجه به این برآورد، بدیهی است که ما باید اقدامات لازمه را انجام دهیم و باید سریع عمل کنیم.
اثر مرگبار تغییرات اقلیمی همیشه بهصورت مستقیم سبب نابودی نمیشود
محاسبه میزان مرگومیر انسان در اثر تغییرات آب و هوایی حتی در عصر حاضر بسیار دشوار است. سازمان ملل گزارش میدهد که هر ساله عوامل محیطی جان حدود 13 میلیون نفر را میگیرد و هنوز مشخص نیست که چه تعداد از این مرگومیرها بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به دلیل تغییرات آب و هوایی هستند.
برخی از کارشناسان معتقدند دمای غیرعادی به تنهایی ممکن است جان پنج میلیون نفر را در سال بگیرد. بخشی از مشکل به تأثیرات جهانی چشمگیر تغییرات آب و هوایی مربوط میشود. خشکسالی، سیل، آب و هوای شدید، آتشسوزی در جنگلها، بالا آمدن دریاها و آسیب به محصولات کشاورزی همگی میتوانند زندگی انسانها را به شیوههای ظریف و پیچیدهای تحت تأثیر قرار دهند.
بیشتر بخوانید:
زمین در آستانه هرج و مرج آب و هوایی است
پیشبینی تلفات آینده این فجایع اقلیمی کاری است که نمیتوان آن را دقیق پیش برد، اما پیرس و نویسنده همکارش، ریچارد پارنکات از دانشگاه گراتس در اتریش، فکر میکنند این پیشبینی ارزش پیگیری را دارد.
آنها استدلال میکنند که اندازهگیری گازهای گلخانهای هضم اعداد را برای عموم آسانتر میکند و تاکید دارند انفعال ما و عدم در پیش گرفتن یک راهحل برای کاهش مشکلات اقلیمی چقدر غیرقابل قبول است.
پیرس میگوید:
گرمایش زمین برای یک میلیارد نفر موضوع مرگ و زندگی است. با واضحتر شدن پیشبینیهای مدلهای اقلیمی، آسیبهایی که به کودکان و نسلهای آینده وارد میشود را میتوان به طور فزایندهای به اقدامات و کم کاریهای ما نسبت داد.
برای تاکید بر این نکته، پیرس و پارنکات قانون 1000 تنی را برای معدن زغال سنگ آدانی کارمایکل در استرالیا اعمال کردهاند که قرار است به بزرگترین معدن زغال سنگ تبدیل شود. اگر کل ذخایر این معدن سوزانده شود، باعث مرگ زودرس حدود 3 میلیون نفر در آینده خواهد شد.
براساس گفتههای پیرس و پارنکات، بسیاری از کسانی که تحتتأثیر اثر مرگبار تغییرات اقلیمی جان خود را از دست میدهند در حال حاضر به عنوان کودک زندگی میکنند. سوزاندن زغال سنگ کارمایکل به احتمال زیاد باعث افزایش آمار مرگ آنها در آینده خواهد شد.
از نظر فنی، قانون 1000 تن حلقههای احتمالی بازخورد آب و هوا را در نظر نمیگیرد. این حلقهها میتواند پیامدهای زیستمحیطی آینده ناشی از انتشار کربن را حتی بدتر و سریعتر کند. این قانون در واقع بهترین تخمین مرتبه بزرگی است، به این معنی که دامنه آن بیشتر و چیزی بین 0.1 تا 10 مرگ در هر 1000 تن کربن سوزانده شده است.
این امر فضای زیادی را برای سناریوهای وخیمتر از آنچه در اینجا ذکر شد باقی میگذارد. پیرس توضیح میدهد که وقتی دانشمندان آب و هوا مدلهای خود را اجرا میکنند و سپس در مورد آنها گزارش میدهند، همه به محافظهکاری متمایل میشوند، زیرا هیچکس نمیخواهد بهخاطر تاثیرات سهلانگاری خود بشر نسل آینده را نابود کند.
اما این محافظهکاری برای جلوگیری از اثر مرگبار تغییرات اقلیمی در آینده کافی نیست و کارهایی که ما تاکنون انجام دادهایم بهبودی در وضعیت ایجاد نکرده است. نابودی نسل آینده یک واقعیت تلخ است، واقعیتی که عموم مردم و سیاستگذاران باید با آن روبرو شوند.
هنوز برای جلوگیری از نابودی نسل آیندهی بشر دیر نشده است
دانشمندان هشدار میدهند که انسانها باید متوسط دمای جهانی را به کمتر از 2.7 درجه فارنهایت (1.5 درجه سانتیگراد) محدود کنند تا از فاجعهبارترین اثرات تغییرات آب و هوایی جلوگیری شود. دمای جهانی حدود 2 درجه فارنهایت یا حدود 1.1 درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
گزارش سازمان ملل هشدار میدهد که افزایش بیسابقه دمای جهانی احتمالاً در پنج سال آینده منجر به شکستن آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد خواهد شد و همین موضوع زنگ خطر گرمایش جهانی را بهصدا در آورده است. دانشمندان هشدار دادهاند که عبور از آستانه 1.5 درجه سانتیگراد، خطر مواجهه با نقاط اوجگیری را که میتواند منجر به فروپاشی آبوهوای غیرقابل برگشت شود، به شدت افزایش میدهد.
ازجمله بحرانهای وحشتناک این مشکل میتوان به فروپاشی یخهای گرینلند و غرب قطب جنوب، امواج گرمای شدید، خشکسالی شدید، بحران آب، و آب و هوای وخیم در بخشهای بزرگی از کره زمین اشاره کرد.
در گزارشهای قبلی اینگونه برآورد شده بود که حداقل 50 درصد احتمال دارد دمای جهانی تا اواسط قرن به آستانه 2.7 درجه فارنهایت برسد. اگر افزایش در برخی از نقاط جهان برای مدت کوتاهی از 2.7 درجه فارنهایت فراتر رود، قبل از کاهش مجدد در اواسط قرن، هنوز هم میتوان از تغییرات غیرقابل برگشت گسترده جلوگیری کرد.
اکوسیستمهای آسیب دیده میتوانند بهبود یابند و سفرههای زیرزمینی را میتوان دوباره پر کرد، اما اگر انسانها اجازه دهند گرمایش جهانی بیش از 2.7 درجه فارنهایت برای دههها باقی بماند، جهان برای قرنها متحول خواهد شد و اثر مرگبار تغییرات اقلیمی جان میلیاردها نفر را در آینده خواهد گرفت.
درصورت ادامهدار بودن این روند، میتوان با اطمینان گفت که صفحات یخی و یخچالهای طبیعی برای سالهای طولانی یخ نمیزنند و گونههای منقرض شده دوباره زنده نخواهند شد. جلوگیری از این نوع تغییرات آبوهوایی بیسابقه مستلزم کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانهای در دهه آینده است.
اقدامات تاثیرگذار مستلزم آن است که انسان از سوزاندن سوختهای فسیلی در خودروها، کامیونها و نیروگاهها خودداری کند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد سوختهای فسیلی را بن بست جهانی میداند و میگوید:
زغال سنگ و سایر سوختهای فسیلی در حال خفه کردن بشریت هستند. شرکتهای سوخت فسیلی، بانکها و سرمایهگذاران همگی شریک جرم این فاجعه محسوب میشوند و غولهای نفت و گاز و کسانی که در بخش خصوصی هنوز زغال سنگ را تامین مالی میکنند باید پاسخگو باشند.