دنده عقب گرفتن حین حرکت ماشین، بسته به نوع گیربکس عواقب متفاوتی دارد. در ادامه نتیجه قراردهی خودرو روی دنده عقب هنگام حرکت را توضیح میدهیم.
شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که اگر در حال حرکت ماشین را در دنده عقب بگذارید، چه اتفاقی میافتد. با این حال، احتمالاً هیچوقت به فکر امتحان این کار در عمل نیفتادهاید. نتیجه قراردهی خودرو در دنده عقب بسته به دستی یا اتوماتیک بودن سیستم انتقال قدرت تفاوت پیدا میکند و در ادامه توضیح میدهیم که اثر این عمل روی هر دو گیربکس دستی و اتوماتیک چیست.
نتیجه دنده عقب گرفتن حین حرکت ماشین
گیربکس اتوماتیک
در یک خودروی اتوماتیک تغییر حالت گیربکس از رانندگی (D) به عقب (R) حین حرکت دو نتیجه را در پی دارد. دوربین دنده عقب فعال و ارتباط بین گیربکس و موتور هم قطع میشود، انگار که خودرو روی دنده خلاص (N) قرار گرفته باشد. در اینجا چون سیستم انتقال قدرت در حالت خلاص به سر میبرد، فشار روی پدال گاز تاثیری روی حرکت رو به جلوی خودرو نخواهد گذاشت.
شرکتهای خودروسازی چون انجام کارهای غیرمتعارف اینچنینی را پیشبینی میکردند، مکانیزیمی را در محصولاتشان پیادهسازی کردهاند که مانع قراردهی دنده روی حالت عقب هنگام حرکت ماشین میشود. در نتیجه وقتی در یک خودروی اتوماتیک شیفتر را از D روی R میگذارید، با قطع ارتباط گیربکس، خودرو به سرعتی پایین (کمتر از 8 کیلومتر بر ساعت) میرسد تا دنده عقب وارد عمل شود. به همین دلیل خودروسازان توصیه میکنند خودرو را در حالت ساکن وارد حالت D یا R کنید. از طرفی دیگر، در خودروهای اتوماتیکی که از این مکانیزم بهره نمیبرند، با انتقال به دنده عقب به احتمال بسیار زیاد موتور از کار میایستد.
گیربکس دستی
در اتومبیلهای دستی هم انجام این کار نتیجهای شبیه به همان چیزی دارد که در اتوماتیکها به چشم میخورد. گیربکسهای دستی با استفاده از قفل پیادهشده در مکانیزم تغییر دنده، جلوی تغییر محل اهرم به دنده عقب حین حرکت ماشین را میگیرند؛ این یعنی باید با اعمال فشاری مضاعف دنده عقب بگیرید. در صورتی هم که دنده عقب وارد عمل شود، چرخها (در سرعت بالا) قفل میشوند و سنکرونایزر یا همگامساز هم تحت فشار شدید قرار میگیرد؛ یکی از اجزای سیستم انتقال قدرت که سرعت میل اصلی را با دندهها جهت تعویض روانتر و همچنین دقیقتر دنده یکی میکند.
حالا اگر زمانی سهواً وقتی خودرویتان در حرکت بود دنده عقب گرفتید، کافی است بدون دستپاچگی به گوشه جاده برانید و آرامآرام ترمز بگیرید تا خودرو را متوقف کنید. در اینجا دنده را خلاص کنید و دوباره مراحل همیشگی برای حرکت مجدد را در پیش بگیرید. در برخی از مواقع دنده عقب گرفتن سهوی هنگام حرکت ماشین میتواند موتور را از کار بیندازد و با اختلالی که در سیستم فرمان و ترمز به وجود میآورد، حتی فرماندهی و ترمزگیری را هرچه دشوارتر کند.
نتیجهگیری این است که به هر شکلی باید از دنده عقب گرفتن حین حرکت ماشین دوری کرد؛ بهخصوص در خودروهای قدیمیتر.