اگر میخواهید یک کیس کامپیوتر جمع کنید، بههیچ عنوان منبع تغذیه را نادیده نگیرید. خرید یک پاور مناسب برای کامپیوتر شما اهمیت زیادی برای ارائه بهترین عملکرد سیستم دارد.
انتخاب بهترین پاور کامپیوتر یا PSU، یکی از چالشبرانگیزترین مراحل جمع کردن یک سیستم است. گرچه بسیاری از کاربران تمرکز اصلی خودشان را روی انتخاب بهترین کارتهای گرافیک و پردازندهها میکنند، اما اگر پاور مناسبی را انتخاب نکنید، ممکن است نتوانید از تمام توانمندیهای آنها استفاده کنید.
قوانین مهمی برای خرید یک PSU متناسب با نیازهای کاربر و قطعاتی که برای داخل کیس آن در نظر گرفته شده وجود دارد که هم برای تأمین توان فعلی و هم ارتقا در آینده اهمیت فراوانی دارد. ما در اینجا به بررسی راهنمای خرید بهترین پاور کامپیوتر خواهیم پرداخت. در ادامه با گجت نیوز همراه باشید.
چرا پاور مهم است؟
پاور و خنککننده، دو تا از نادیده گرفتنیترین قطعات در جمع کردن یک کیس کامپیوتر هستند. گرچه خنککنندههای مدرن با عناصری مثل نورهای رنگارنگ همراه شدهاند که باعث شده بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. اما از آنجا که PSU در داخل کیس قرار میگیرد و هیچ دیدی ندارد، توجه کمتری را میطلبند. این درحالیست که اگر پاور مناسبی را انتخاب نکنید، عواقب خیلی بدی در انتظار شماست و میتواند هزینههای اضافی روی دست شما بگذارد.
همانطور که از نامش پیداست، پاور ساپلای، توان مورد نیاز کامپیوتر دسکتاپ شما را تأمین میکند و اگر مدل اشتباهی را انتخاب کنید، میتواند روی تمام قطعات سیستم شما اثرگذار باشد. اگر برق مورد نیاز قطعات سیستم شما تأمین نشود یا انرژی آن ناپایدار باشد، ممکن است مشکلات زیادی برایتان بهوجود بیاید.
نوسان ولتاژ و برق میتواند باعث آسیب دیدن قطعات کامپیوتر شما شود. این شامل مهمترین قطعات کامپیوتر شما از جمله مادربرد، پردازنده، پردازشگر گرافیکی یا حافظه ذخیرهسازی میشود. حتی ممکن است این قطعات آتش بگیرند، اما در بیشتر موارد قطعهای خراب میشود و سیستم شما دیگر روشن نخواهد شد.
یا آنکه ممکن است PSU نیروی کافی را برای انجام امور روزمره کامپیوتر شما تأمین کند، اما بهمحض اینکه میخواهید کارهای سنگین گرافیکی یا پردازشی کنید، پاور شما را با مشکل مواجه کند. در نتیجه کامپیوتر شما خاموش خواهد شد. هر بار که این اتفاق بیافتد، از طول عمر قطعات شما کاسته میشود تا در نهایت خراب شوند. هر زمانی که کامپیوتر شما با مشکلی مواجه شد، اول از همه باید PSU را عیبیابی کنید. ممکن است عوض کردن آن مشکل را حل کند.
تنها راه جلوگیری از تمام این مشکلات احتمالی، خرید بهترین پاور کامپیوتر متناسب با نیاز شما است. ممکن است با کمی هزینه بیشتر یا شاید همان هزینه بتوانید محصول بهتری را خریداری کنید و برای مدتها از خرید یک پاور ساپلای جدید راحت شوید. اما چگونه باید بهترین PSU را انتخاب کرد؟
چیزهایی که باید پیش از خرید پاور کامپیوتر بدانید
هنگام انتخاب یک منبع تغذیه شما باید به ولتاژ، رتبه کارایی، اندازه و در نهایت کانکتورها توجه کنید. همانطور که میبینید فاکتورهای زیادی وجود ندارد، اما همه آنها مهم هستند. در ادامه هر یک از این فاکتورها را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید انتخاب بهتری داشته باشید.
ولتاژ
ولتاژ، مهمترین فاکتور هنگام انتخاب یک منبع تغذیه برای کامپیوتر است. آن میتواند خروجی توان کلی PSU شما را نشان دهد. بهزبان ساده یک منبع تغذیه ۵۰۰ وات، میتواند تا ۵۰۰ وات توان الکتریکی را ارائه کند و در سراسر مدار (یا ریل) توزیع کند. بهطور مثال یک ریل ۱۲ ولت برای پردازنده و پردازشگر گرافیکی در نظر گرفته میشود و یک ریل ۵ ولت نیز برای دیگر قطعات. هر یک از ریلها میتوانند توان بیشتر یا کمتری داشته باشند؛ البته اگر نیازی به اورکلاک ندارید، این خیلی اهمیتی ندارد.
همچنین نباید فراموش کنید که معمولا پاورها ۵۰ تا ۷۰ درصد کل توان اعلام شده کارایی دارند. این کاملا به تولید گرمای داخل کیس و مقدار توان قطعات سیستم شما بستگی خواهد داشت. همچنین نباید گول «حداکثر وات» را بخورید. چرا که روی جعبه برخی از پاورها، اوج وات نوشته میشود، در حالی که در بسیاری از مواقع پاور به آن مقدار نخواهد رسید. بنابراین هنگام محاسبه وات مورد نیاز سیستم خود به این موضوع هم دقت کنید.
رتبه کارایی
کارایی تمام پاورها رتبهبندی میشود که در واقع راندمان تحویل توان را تخمین میزند. راندمان کمتر موازی با تولید گرمای بیشتر است که هیچوقت برای یک کیس کامپیوتر چیز خوبی نیست.
وقتی شما میخواهید یک پاور جدید بخرید، تقریبا تمام آنها از حداقل گواهینامه 80 Plus برخوردارند. این یعنی تضمین میشود که پاور سیستم شما وقتی روی بار نامی ۲۰، ۵۰ یا ۱۰۰ درصد خود کار میکند، حداقل ۸۰ درصد کارایی دارد. در واقع آن ۸۰ درصد انرژی را به توان مورد استفاده توسط کامپیوتر شما تبدیل میکند و ماباقی با گرما از بین میرود.
رایجترین استانداردهای رتبه کارایی بهترتیب زیر است:
- 80 Plus
- 80 Plus Bronze
- 80 Plus Silver
- 80 Plus Gold
- 80 Plus Platinum
- 80 Plus Titanium
در این بین هر چه عیار رتبه کارایی (برنز، نقره، طلا و…) بیشتر باشد، نشاندهنده کارایی بالاتر آن است. در کامپیوترهای اقتصادی، توان زیادی مصرف نمیشود و گرمای زیادی هم تولید نخواهد شد؛ بههمین خاطر یک مدل با رتبه کارایی برنزی هم کافیست. اما اگر مشغول جمع کردن یک کیس گیمینگ یا یک کامپیوتر توانمند هستید، توصیه ما به شما خرید یک پاور با رتبههای پلاتینیوم یا تیتانیوم است. هرچند که این انتخاب میتواند هزینه بیشتری روی دست شما بگذارد.
اگر کامپیوترهای اسمبل شده یا آل این وان میخرید، حتما روی این فاکتور دقت کنید؛ چرا که معمولا رتبه کارایی پاور در آنها پایین است. تولیدکنندگان برای پایین نگه داشتن قیمت محصول خود، از یک PSU بیکیفیت با کارایی کم استفاده میکنند.
فرم فاکتور
درست مثل هر قطعه سخت افزاری دیگری که داخل کیس کامپیوتر شما وجود دارد، منبع تغذیه هم فضایی را اشغال میکند. این به فرم فاکتور پاور شما بستگی دارد. اما ابعاد دقیقش هم بههمین اندازه اهمیت دارد؛ بنابراین هنگام خرید پاور کامپیوتر، حتما باید مطمئن شوید که آن داخل کیس جا شود.
اغلب پاورها از فرم فاکتور ATX بهره میبرند که داخل اکثر کیسهای دسکتاپی جا میگیرد. کیسهای mid-tower و full-tower همگی از این نوع پاورها پشتیبانی میکنند؛ اما به این اکتفا نکنید و خودتان هم اندازه بزنید.
این قضیه در کیسهای کامپیوتر جمعوجور و مینیکیسها اهمیت فراوانی پیدا میکند. چرا که هر چه سایز داخل کیس کوچکتر باشد، احتمال اینکه یک پاور استاندارد با فرم فاکتور ATX داخل آن جا نگیرد، زیاد است. معمولا برای این کیسها از پاورهایی با فرم فاکتور SFX و SFX-L استفاده میشود که ولتاژ پایینتری را نسبت به فرم فاکتور ATX ارائه میکنند. پاورهایی با فرم فاکتور Flex ATX هم در بازار موجود است، اما کمتر روی کامپیوتر مشتریان عمومی مورد استفاده قرار میگیرد.
سوکتها
معمولا یک منبع تغذیه، تمام کابلهای مورد نیاز قطعات داخل کیس کامپیوتر شما را در اختیار دارد؛ اما بد نیست که خودتان هم این موضوع را بررسی کنید و مطمئن شوید. بهطور مثال یک پاور میتواند ماژولار یا غیرماژولار باشد که به شما پیشنهاد میکنیم مدل ماژولار را تهیه کنید. پاورهای ماژولار دارای سوکتهایی هستند که دسترسی کاربر به آنها آسان است و میتواند در صورت لزوم آنها را تعویض کند. اما در پاورهای غیر ماژولار این امکان وجود نخواهد داشت. ضمن اینکه سیمها در کابلهای ماژولار با نظم بهتری داخل کیس جمع میشوند و این میتواند اجازه دهد جریان هوای بهتری داخل سیستم بهوجود بیاید.
شاید اگر تازهکار باشید و بخواهید یک کیس اسمبل کنید، نصب پاورهای ماژولار کمی پیچیدهتر باشد، اما کابلهای جداشدنی از سوکتها بهشما آزادی عمل خیلی بیشتری را میدهند. در این بین پاورهای نیمه ماژولار هم در بازار موجود است که برخی از کابلها روی آنها لحیم شده، اما در صورت لزوم میتوانید آنها را جدا کنید و کابل جدید را مجددا لحیم کنید.
جدا از ماژولار و غیر ماژولار بودن، مطمئن شوید که منبع تغذیه انتخابی شما تمام سوکتهای مورد نیازتان را در اختیار داشته باشد. سوکت ۲۴ پین ATX برای مادربرد استفاده میشود، سوکت ۸ پین برای CPU استفاده میشود و برق آن را مستقیما به مادربرد انتقال میدهد و در نهایت سوکتهای PCIe برای کارتهای گرافیک مورد استفاده قرار میگیرند. البته در این بین برخی از کارتهای گرافیک مثل انویدیا RTX 4090 با آداپتورهای منحصر بهفردی همراه هستند که برای اتصال به پینهای بیشتری احتیاج دارند.
سر و صدا
پاور معمولا قطعه پر سر و صدایی داخل کیس کامپیوتر محسوب نمیشود، اما ممکن است هنگام اجرای بازیها و برنامههای سنگین بهصدا بیافتد. البته خود پاور بیصدا است، اما معمولا فعال شدن فن اضافه روی کیس با سرعت بالا عامل ایجاد سر و صدای اضافی است.
آیا میتوانیم یک PSU بدون فن بخریم؟ بله البته، اما بهتر است در کنار پیدا کردن یک فن بیصدا، بهدنبال روشی برای خنکسازی بهتر آن باشید. بهخاطر داشته باشید که پایدار بودن وضعیت منبع تغذیه میتواند بهمعنای پایداری و عملکرد مناسب سیستم شما باشد.
بهترین منبع تغذیه را برای کامپیوتر خود انتخاب کنید
حالا که با تمام فاکتورهای یک پاور برای کامپیوتر خود آشنا شدید، احتمالا این سوال در ذهن شما شکل گرفته که «کامپیوتر من واقعا به چه توانی نیاز دارد؟». پاسخ این پرسش برای همه یکسان نیست. با توجه به قطعات داخل کیس خود میتوانید یک پاور ۴۵۰ وات یا یک مدل پر توان ۱۲۰۰ وات را انتخاب کنید. بهطور معمول سالیان سال، کامپیوترهای گیمینگ از یک پاور با توان ۷۵۰ واتی یا حتی کمتر از آن استفاده میکردند. اما حالا دیگر این توان هم کافی نیست. بهخصوص اگر میخواهید تولید محتوای گرافیکی کنید یا بازیهای برتر جهان را با یک کارت گرافیک توانمند تجربه کنید، به پاوری با ولتاژ بالاتر احتیاج خواهید داشت.
معمولا در وبسایت تولیدکنندگان پاورها بخشی بهعنوان محاسبه مصرف انرژی سیستم وجود دارد که میتواند به شما در انتخاب و خرید بهترین پاور کامپیوتر متناسب با نیازتان کمک کند. نرم افزارهایی مثل Newegg PSU یا OuterVision نیز وجود دارد که میتوانند این کار را برای شما انجام دهند. البته توصیه میکنیم همیشه پاوری را انتخاب کنید که حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد ولتاژ بیشتری از حد توان مورد نیاز شما را ارائه کند. بهطور مثال اگر توان مورد نیاز کیس شما ۷۵۰ وات است، هرگز توصیه نمیکنیم پاوری با این ولتاژ را بخرید. باید ولتاژ بالاتری را انتخاب کنید.