محققان میگویند ۱۳ سال دیگر یک سیارک خطرناک به زمین برخورد خواهد کرد. آیا بر اثر برخورد آن، بشر شانسی برای بقا خواهد داشت؟ دانشمندان پاسخ میدهند.
شاید تصور کنید که آمادگی ما در برابر تهدید یک سیارک اهمیتی نداشته باشد. اما واقعا اینگونه نیست. منظومه شمسی بعد از گذراندن تهدیدها و حملاتی که در آغاز حیات خود از سوی سیارکهای سرگردان میدید، حالا دوران آرامی را سپری میکند. اما اگر قرار باشد روزی سیارکی بخواهد مستقیما بهسمت زمین حرکت کند، قطعا برخورد آنها بدون سانحه نخواهد بود. همانقدر که حدس زدن زمان حملات این سیارکها به کره زمین دشوار است، مجاب کردن بشر نسبت به اینکه باید در برابر چنین تهدیداتی آمادگی کافی داشته باشد هم دشوار خواهد بود.
یک سیارک کوچک هم میتواند حفره ۹ کیلومتری روی زمین ایجاد کند
در اینجا واقعیت انکارناپذیری وجود دارد که بههیچ عنوان نباید آن را کوچک شمرد: حتی سیارک کوچکی با قطر متوسط ۵۰۰ متر هم میتواند ضربه خیلی سنگینی را به زمین وارد کرده و بیش از ۱۰ گیگاتن انرژی را تولید کند. در صورت برخورد با زمین، دهانهای با وسعت ۹ کیلومتر و عمق ۷۰۰ متری ایجاد خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
خطرناکترین سیارک های منظومه شمسی که جان ما را تهدید میکنند
این حجم نیرو میتواند باعث پرتاب ۴ کیلومتر مربعی مواد داخل زمین به بیرون شود. این مواد داغ به طرف آسمان پرتاب میشوند و سپس مثل باران و طوفانی از آتش به زمین میریزند. اگر هم این سیارک بهداخل اقیانوس بیافتد، سونامیهای عظیم و قدرتمندی را بهوجود خواهد آورد. این اتفاق میتواند بشر را به نابودی بکشاند. حالا تصور کنید این قدرت تخریب یک سیارک سرگردان ۵۰۰ متری است. سیارکهای خیلی بزرگتری هم وجود دارد که در منظومه شمسی سرگردانند. اگر هم کسی از برخورد سیارک ها با زمین جان سالم بهدر ببرد، تازه وارد مبارزه برای بقا خواهد شد؛ درست مثل کاری که اجداد باستانی ما میکردند و اکنون در فیلمهای آخرالزمانی بهتصویر کشیده میشود.
افرادی که در مورد سیارکها مطالعه میکنند، فهرستی از سیارک های خطرناک و تهدید آمیز را جمع آوری میکنند و تلاش میکنند تا نه تنها اثرگذاری آنها را تخمین بزنند، بلکه بهدنبال راهی برای از بین بردن این تهدیدها نیز هستند. در کنفرانس دفاع سیارهای ۲۰۲۳ که امسال با حضور جمعی از دانشمندان و سیاستمداران برگزار شد هم به بررسی مسائل برخورد سیارکها به زمین پرداخته شد.
حالا گروهی از دانشمندان بهطور عمیقتر در این مورد مطالعه کردهاند و به جزئیات بیشتری پرداختهاند. نتایج مطالعه این گروه با عنوان «پیامدهای دیپلماتیک، زئوپلتیک و اقتصادی تهدید قریبالوقوع یک سیارک» در مجله “Acta Astronautica” منتشر شده است. جامشون مک گری، نویسنده ارشد این مطالعه، یک دیپلمات و استاد دانشگاه بلگرادنو و دانشگاه دل سالوادور در بوئنوس آیرس آرژانتین نیز هست.
در این مطالعه جدید آمده است که هیچ چیز وحشتناکی در مورد سیارک ها وجود ندارد و احتمال برخورد آنها با زمین خیلی ناچیز است. اما اگر حتی یک درصد هم اتفاق بیافتد، عواقبش ویرانکننده خواهد بود. برخلاف سایر بلایای طبیعی مثل زلزله و فوران آتشفشان، ما میتوانیم سیارکها را ببینیم و خودمان را برای برخورد آنها آماده کنیم.
یک سیارک خطرناک ۵۰۰ متری در حال حرکت بهطرف زمین است!
در این کنفرانس اعلام شده که یک سیارک با قطر ۵۰۰ متری در حال حرکت بهطرف سیاره ما است. این سیارک که در فاصله کمی از ما قرار دارد، در ژانویه ۲۰۲۳ کشف شد. مدار دور این سیاره، کشف آن را طی این سالها سخت کرده بود. محققان برای این سیارک خطرناک، نام PDC 2023 را انتخاب کردهاند. یافتههای تکمیلی محققان نشان میدهد که احتمال برخورد PDC 2023 با زمین زیادتر شده است. این سیارک قرار است در اکتبر سال ۲۰۳۶ به زمین اصابت کند. بنابراین ما کمتر از ۱۳ سال فرصت داریم تا فکری برای مقابله با آن بکنیم.
این زمان حیاتی برای بشر است. در این مدت محققان باید بهدقت در مورد آن مطالعه کنند و حتی فضاپیمایی را برای مطالعه بهنزدیکی آن بفرستند. ولی اکنون هزاران سوال در ذهن ما شکل گرفته است. بهفرض اگر هم ما بفهمیم که آن به کجا اصابت خواهد کرد، چه اتفاقی در آن منطقه رخ خواهد داد. بیشک هرج و مرج بزرگی در آنجا رخ میدهد و ساکنان آن همگی بهفکر فرار خواهند افتاد؛ اما به کجا؟ اصلا چه کسی آنها را میپذیرد؟
قطعا بانکها ورشکسته خواهند شد و سیستم اقتصاد جهانی سقوط میکند. بهدنبال آن صنایع، کشاورزی و تولید مواد غذایی هم از بین خواهد رفت. در صورت برخورد سیارک با زمین، مردم گیج و سردرگم بهدنبال فرار میگردند و بیشک از هیچ قانونی تبعیت نخواهند کرد. چه کسی میداند که بعد از این اتفاق چه بلایی سر مردم آن منطقه خواهد آمد.
البته این اتفاقات بارها و بارها در طول تاریخ حیات بشر و بدون تهدید هرگونه سیارکی هم رخ داده است. بارها و بارها داستان حکومت حاکمان ستمگر و جنگهای بزرگ بین تمدنها را شنیدهایم که حاصل آن مرگ و آوارگی میلیونها انسان بوده است. ولی در هر صورت ما امیدواریم کسانی باشند که هنگام برخورد یک سیارک به کره زمین بتوانند جلوی هرج و مرج را بگیرند و مردم جهان را به آرامش دعوت کنند. سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۱ کمیتهای را برای استفاده صلح آمیز از فضا بهنام “COPUOS” تشکیل داد که کل دولتهای جهان را هنگام حمله قریبالوقوع سیارک های خطرناک به زمین، موظف به واکنش نشان دادن میکند.
در طول این سالها کمیتههای بیشتری هم تشکیل شدهاند و برنامهریزیهایی برای شناسایی سیارکهای تهدیدکننده زمین انجام شده تا در صورت لزوم، آنها را از مسیر خود منحرف کنند. اما این مطالعه جدید بیشتر به اهمیت جنبه اجتماعی یک حمله غریبالوقوع میپردازد و اینکه باید مقامات منطقه آسیب دیده چگونه وضعیت را مدیریت کنند.
مطالعه روی سیارک های خطرناک به چه پرسشهایی پاسخ میدهد؟
این مطالعه به پاسخ پرسشهای زیر دست خواهد یافت:
- اگر به تخلیه مردم نیاز شد، چگونه باید آن را سازماندهی کرد؟
- آیا افراد آسیبپذیر مثل سالمندان در اولویت هستند یا آنکه اولویت با افراد مؤثر جامعه است؟
- نهادهای اجتماعی چه واکنشی را نشان میدهند؟
- آیا دانشگاهها، شبکههای اجتماعی ادیان و سایرین باعث افزایش آگاهی میشوند یا آنکه تفکر فاجعهآمیزی خواهند داشت؟
- آیا کسی مسئولیت پذیرش شهروندانی که بهخاطر این فاجعه آواره شدهاند (چه درون مرزی و چه بیرون مرزی) را خواهد پذیرفت؟
- چه کسی خسارت وارده را پرداخت خواهد کرد؟ چگونه و چه زمانی؟
- اگر برای نابود کردن یک سیارک مهاجم به کلاهک هستهای نیاز باشد، چگونه آن سازماندهی خواهد شد؟
- آیا نسبت به این موضوع بیاعتمادیهایی بین ملتها وجود خواهد داشت؟
اینها فقط بخشی از سوالاتی است که محققان بهدنبال جواب آن میگردند. شما چه فکری میکنید؟