برخی کشورها همچنان از تجهیزات نظامی قدیمی در ارتش خود استفاده میکنند. در این مطلب قصد داریم 12 وسیله نقلیه جنگی قدیمی را معرفی کنیم که همچنان در حال خدمت هستند.
امروزه بسیاری از کشورها صدها میلیارد دلار در سال برای بخش نظامی خود بودجه در نظر میگیرند تا بهدنبال فناوریهای جدید بگردند، سیستمهای خود رو بهروز کنند و در کل، تجهیزات و قدرت نظامی خود را ارتقا ببخشند. تمام کشورها میخواهند بهترین نیروهای جنگی را در اختیار داشته باشند و یک قدم جلوتر از رقبا و دشمنان خود قرار بگیرند. با این حال برخی کشورها هم هستند که توانایی هزینهی خیلی زیاد برای نیروهای نظامی خود را ندارند و به همین دلیل این کشورها اغلب به سراغ تکنولوژیها و تجهیزات قدیمیتر از نسلهای قبلی میروند.
در نیروهای نظامی بعضی از کشورها میبینیم که از وسایل نقلیه جنگی قدیمی استفاده میکنند که در برخی موارد قدمت آنها به دوران جنگ سرد یا حتی جنگ جهانی دوم بازمیگردد. شاید این موضوع در ظاهر، ناامیدکننده یا حتی خطرناک بهنظر برسد، اما باید به شما بگوییم برخی از این تجهیزات قدیمی همچنان کاربردی و قدرتمند هستند. مثلا میتوانیم به بمب افکن دوربرد توپولف TU-95 یا هلیکوپتر بوئینگ CH-47 شینوک اشاره کنیم که شاید هنوز انتخاب جایگزین برای آنها ضروری نباشد. همچنین میتوانیم از هواپیمای ترابری لاکهید C-130 هرکول یا زیردریای Type 209 یاد کنیم که در این سالها بهروزرسانیهای منظمی را دریافت کردهاند تا با الزامات نظامی مدرن سازگار باشند.
آشنایی با 12 وسیله نقلیه جنگی قدیمی که بازنشست نشدهاند
ما در این مقاله قصد داریم 12 وسیله نقلیه جنگی قدیمی را به شما معرفی کنیم که همچنان در نیروهای نظامی کشورهای مختلف جهان در حال خدمت هستند. بهعنوان مثال برخی از کشتیها و زیردریاییها هنوز بهعنوان شناورهای آموزشی یا برای اهداف شناسایی در برخی از کشورها از جمله تایوان یا حتی در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار میگیرند؛ اما این تجهیزات قطعا در حال حاضر تهدید نظامی قابل توجهی ندارند و برای امور فرعی از آنها استفاده میشود. در ادامه میتوانید با قدیمی ترین وسایل نقلیه جنگی که هنوز در حال استفاده هستند، آشنا شوید.
هلیکوپتر سیکورسکی بلک هاوک (شاهین سیاه)
خیلی از افراد، هلیکوپتر شاهین سیاه یا Sikorsky Black Hawk را با فیلم ریدلی اسکات در سال 2001 با نام Black Hawk Down یا سقوط شاهین سیاه به یاد دارند. با این حال، آن ماموریت فاجعهبار در سومالی در سال 1993 میلادی، تنها بخشی از تاریخ طولانی این هلیکوپتر چند منظوره محسوب میشود که از سال 1979 میلادی در خدمت بوده است.
شاهین سیاه یک هلیکوپتر با ارتفاع متوسط است که چهار خدمه شامل یک خلبان، کمک خلبان و دو ارشد با آن حمل میشوند. همچنین این هلیکوپتر میتواند 11 سرباز یا شش زخمی با برانکارد را بههمراه خدمه پزشکی و ترکیبهای مختلفی از پرسنل و محموله، حمل کند. این ویژگیها باعث شدهاند بلک هاوک به یک وسیله نقلیه ارزشمند و کاربردی در نیروهای نظامی تبدیل شود. هلیکوپتر شاهین سیاه با سرعت متوسط 280 کیلومتر بر ساعت و حداکثر سرعت 357 کیلومتر بر ساعت پرواز میکند و به یکی از سریعترین هلیکوپترهای جهان تبدیل شده است. همچنین این هلیکوپتر دارای برد بیش از 560 کیلومتر است که البته با مخازن سوخت خارجی، توان پیمایش آن افزایش مییابد.
بلک هاوک در بیش از 4 دهه گذشته برای عملیاتهای زیادی از جمله حمل مجروحان، حملات جنگی، اطفای حریق هوایی، جستوجو و نجات و عملیاتهای ویژه مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین نیروهای نظامی میتوانند آن را با راکت، اسلحه و موشک مسلح کنند. در حال حاضر بیش از 4000 فروند شاهین سیاه در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که بیش از دو هزار فروند آن در اختیار نیروهای نظامی ایالات متحده قرار دارد. فعلا هیچ نشانهای از بازنشستگی این هلیکوپتر معروف و ارزشمند در آینده نزدیک دیده نمیشود.
زیردریایی تایپ 209
آلمان یکی از کشورهای فعال در زمینه صادرات چیزهای مختلف است؛ از دارو گرفته تا لوازم الکترونیکی و خودروهای لوکس. معمولا زیردریاییهای تهاجمی دیزلی-الکتریکی در این دسته قرار نمیگیرند، اما Type 209 داستان متفاوتی دارد. این یک وسیله نقلیه جنگی و نظامی موفق است که بهطور ویژه برای فروش به کشورهای دیگر ساخته شد. این شناورها به نیروی دریایی 12 کشور فروخته شدهاند.
با توجه به ماهیت انطباقپذیر Type 209، مشخصات این زیردریایی بعضا متفاوت است؛ اما معمولا 40 سرنشین در آن جای میگیرند و قابلیت جابهجایی وزن حدود 1200 تن را دارد. همه این نمونهها از پیشرانههای دیزلی-الکتریکی استفاده میکنند و سرعت سطحی حدود 11 گره و سرعت زیر آب حدود 22 گره برای آنها اعلام شده است. تایپ 209 میتواند حداکثر تا عمق 500 متری آب شناور باشد و برد آن به حدود 690 کیلومتر میرسد. پنج نوع از زیردریایی Type 209 در ارتشهای مختلف از آمریکای جنوبی گرفته تا مدیترانه، آفریقا و آسیا وجود دارد.
همانطور که گفتیم، تایپ 209 زیردریایی انطباقپذیری است و در مدلهای مختلف، تغییراتی در دریچههای فرار، دکلها، موتورها، سیستمهای تعمیراتی و حتی افزایش طول ایجاد شده است. هر کشور نام کلاس خود را به زیردریایی اختصاص داده، اما همه آنها Type 209 هستند که بر اساس طرح اصلی آلمانی ساخته شدهاند و مهارتهای فنی و کیفیت ساخت شناختهشدهی آلمانیها را دارند.
زیردریایی کلاس ویکتور
زیردریایی کلاس Victor در سال 1967 و قبل از زیردریایی تایپ 209 وارد نیروهای نظامی روسیه شد و هنوز در خود روسیه مورد استفاده قرار میگیرد. این زیردریایی با کد «پروژه 671» یکی از اولین زیردریاییهای تهاجمی هستهای بود که دو نسخه بیصداتر آن با نامهای ویکتور 2 و ویکتور 3 نیز در سالهای بعدی تولید شد. مدل آخر، هنوز هم در نیروهای نظامی روسیه در حال خدمت است. این زیردریایی که با بدنه اشکیشکل خود شناخته میشود، از دوران جنگ سرد باقی مانده و پاسخ شوروی به زیردریایی کلاس Sturgeon آمریکاییها بود.
زیردریایی کلاس ویکتور یک یادآوری از دورانی است که وضعیت جهان پس از جنگ جهانی دوم، بسیار خطرناک شده بود. در آن دوران، کشورها هواپیماها و زیردریاییهای خود را به کلاهکهای هستهای مجهز کردند تا برای شروع یک جنگ همهجانبه آماده شوند. کلاس ویکتور یکی از این شناورها بود که دو اژدر 200 کیلوتنی نواتور یا دو موشک کروز S-10 Granat را حمل میکرد و هر کدام از اینها قادر به ویران کردن کل یک شهر بودند. آنها همچنین قدرت خود را از یک راکتور هستهای میگرفتند که یک توربین بخار را به حرکت درمیآورد و 22.7 مگاوات نیرو را برای یک محور پروانهای بهعنوان منبع انرژی بسیار کارآمد و البته خطرناک آن، تامین میکرد.
زیردریاییهای کلاس ویکتور به تدریج بازنشسته شدند و اولین زیردریایی ویکتور 3 در سال 1998 از خدمت خارج شد. فقط دو فروند Tambov و Obinsk همچنان فعال هستند و توسط نیروی دریایی روسیه بهعنوان وسایل نقلیه آزمایشی برای سلاحهای جدید و سایر فناوریها استفاده میشوند.
هلیکوپتر بوئینگ CH-47 شینوک
بوئینگ CH-47 Chinook یکی از شناخته شدهترین هلیکوپترهای تاریخ است و از روترهای دوگانه بهره میبرد. تطبیقپذیری این هلیکوپتر بهعنوان یک وسیله نقلیه جنگی متوسط تا سنگین و بهروزرسانیهای مداوم برای آن باعث شده این هلیکوپتر حداقل تا سال 2060 میلادی نیز در خدمت باقی بماند. جدیدترین مدل CH-47 دارای ویژگیهای تکنولوژیکی پیشرفتهای برای رقابت با رقبای مدرن خود شده است.
شینوک CH-47 با قابلیت تطبیقپذیری بالای خود در ارتشهای بسیاری در سراسر جهان، از جمله بریتانیا، استرالیا، کانادا، مصر، هلند و همچنین خود ایالات متحده آمریکا فعالیت میکند. اولین بار این هلیکوپتر در سال 1962 وارد خدمت شد و در جنگ ویتنام، جنگ فالکلند، جنگ افغانستان و حتی جنگ ایران و عراق مورد استفاده قرار گرفت. این هلیکوپتر دارای دو موتور توربین گازی قدرتمند است که میتواند وزن 24 هزار پوند را بلند کند. همچنین از قابلیتهای پیشرفته و جدیدی نیز بهره میبرد که باعث شده بوئینگ CH-47 شینوک همچنان در تمرینات نظامی مدرن، مفید و کاربردی باشد.
سیستم مدیریت دیجیتال کابین خلبان، عملکرد خلبان خودکار، سیستم کنترل پرواز دیجیتال با کمک فرود و قابلیبتهای پیشرفته حمل محموله از جمله این ویژگیهای پیشرفته و مدرن هستند. نمونههای مدرن این هلیکوپتر در مقایسه با نمونههای اصلی بیش از شصت سال پیش آن، تغییرات و پیچیدگیهای زیادی پیدا کردهاند؛ اما یک جمله معروف درباره این وسیله نقلیه وجود دارد که میگوید: «اگر خراب و از کار افتاده نیست، آن را تعمیر نکنید.»
هواپیمای لاکهید C-130 هرکولس
هواپیمای ترابری با بال ثابت لاکهید C-130 هرکولس را باید پاسخی به هلیکوپتر شینوک بدانیم. این وسیله نقلیه بهعنوان یک طرح آزمایش پس داده از زمان ورود به نیروهای نظامی در سال 1956 میلادی تاکنون، نیازی به جایگزینی نداشته است. این هواپیمای قابل اعتماد و همهکاره، میتواند محمولههای بزرگ را از باندهایی که در ارتفاع بالا هستند و سطح ضعیفی دارند، حمل کند. آخرین نسخه C-130J هنوز توسط نیروهای نظامی 21 کشور جهان استفاده میشود و انواع دیگری از آن نیز وجود دارد که در نیروهای نظامی دهها کشور دیگر در سراسر جهان، هنوز در حال فعالیت هستند.
هرکول مدرن که توسط لاکهید مارتین ساخته شده، بسیار چشمگیر است. این وسیله نقلیه باسابقه و درخشان، از چهار موتور توربوپراپ رولزرویس بهره میبرد که هر کدام از آنها قدرت 4700 اسب بخار را تولید میکنند. این هواپیما با حداکثر سرعت 670 کیلومتر بر ساعت در ارتفاع 6705 متری پرواز میکند، اما میتواند تا حداکثر ارتفاع 8535 متری نیز اوج بگیرد. همچنین قابلیت حمل حداکثر بار 42 هزار پوند را دارد. لاکهید C-130 Hercules هواپیمای بسیار بزرگی است و طول آن به حدود 30 متر و ارتفاع آن به حدود 12 متر میرسد و طول بال آن نیز 40 متر است.
هرکول همانطور که از نامش پیداست، بسیار قدرتمند است و در کنار آن، برای بسیاری از نقشها و کاربریهای مختلف از جمله خدمات هواشناسی، عملیات پزشکی، امدادرسانی، اطفای حریق و همچنین پشتیبانی از حمل و نقل هوایی استفاده میشود. بزرگ و جادار بودن این هواپیما باعث شده برای حمل انواع محموله از جمله هلیکوپترهای دیگر، خودروهای زرهی، پرسنل و کالاهای دیگر نیز مفید باشد.
در حال حاضر یک نسخه بزرگتر با نام C-130J-30 Super Hercules در حال تولید است و بهنظر میرسد سری سی 130 هرکولس همچنان برای سالهای زیادی به پرواز خود در آسمانها ادامه دهد.
هواپیمای توپولف TU-95
در جریان جنگ جهانی دوم، سه فروند هواپیمای بوئینگ B-29 مجبور به فرود در خاک روسیه شدند و روسها نیز آنها را به غنیمت گرفتند. روسیه از روی این هواپیماها، نمونههای اولیه تقریبا کربنی خود را ساختند که شامل توپولف TU-80 و TU-85 بودند و بعدا به توپولف TU-95 تکامل یافتند. این بمبافکن دوربرد که ناتو آن را با نام خرس میشناسد، در سال 1956 میلادی وارد خدمت شد و پاسخ روسیه به هواپیمای B-52 بود.
توپولف تی یو 95 درست مانند B-52، یک هیولای قدرتمند و بزرگ است که میتواند محمولههای هستهای را نیز با خود حمل کند. این هواپیما برای کاربردهای نظامی مختلف از جمله آموزش پرواز، شناسایی، حمل و نقل، پرتابگر هواپیماهای مافوق صوت و بازیابی ماژولهای فضایی برای برنامه فضانوردی روسیه، مورد استفاده قرار گرفته و بارها دستخوش تغییراتی در طراحی شده است. تعداد کمی از هواپیماها وجود دارند که میتوانند ادعا کنند بهاندازه TU-95 حرفهای و قدرتمند هستند.
از سال 1956 میلادی که توپولف تی یو 95 وارد خدمت شد، اتفاقات زیادی رخ داد. مدتهاست که از دوران جنگ سرد گذشته، اما روسیه طی این سالها در بسیاری از درگیریهای دیگر شرکت داشته است. این هواپیما هنوز هم در حال استفاده است، اما احتمالا اکنون دیگر فرسودگی خود را بیشتر از قبل نشان میدهد. توپولف TU-95 پس از دو سانحه در سال 2015، برای مدت کوتاهی زمینگیر شد.
بوئینگ B-52 استراتوفورترس
بوئینگ و ارتش ایالات متحده آمریکا همواره همکاریهای موفقیتآمیزی با یکدیگر داشتهاند. قدمت همکاریهای این دو به جنگ جهانی اول بازمیگردد؛ زمانی که بوئینگ برای اولین بار، مربیان پرواز را برای ارتش آمریکا، آموزش داد. از آن زمان تاکنون، قراردادهای زیادی برای تولید هواپیماهای نظامی برای اهداف مختلف بین بوئینگ و ارتش آمریکا منعقد شده است. از جمله آنها میتوان به هواپیماهای جنگنده تاکتیکی، هلیکوپترها، هواپیماهای ترابری، هواپیماهای شناسایی، هواپیماهای جنگی بدون سرنشین و بمبافکنهای دوربرد مانند بی 17 فلایینگ فورترس، بی 29 سوپرفروترس و بی 52 استرافورترس اشاره کرد.
مشخصات B-52 Stratofortress بسیار چشمگیر و قابل توجه است. این هواپیمای بمبافکن، آنقدر بزرگ است که برای بلند شدن و فرود به خلبانهای بسیار ماهر و باند فرود مخصوص نیاز دارد. بی 52 استراتوفورترس دارای هشت موتور توربوفن پرات و ویتنی است که هر کدام، نیروی رانش 17 هزار پوندی را ارائه میدهند. طول بالهای این هواپیما به 56 متر، طول آن به 48 متر، حداکثر سرعت آن به 1046 کیلومتر بر ساعت و برد آن به 14 هزار و 160 کیلومتر میرسد. با وجود ابعاد بسیار بزرگی که دارد، B-52 استراتوفورترس برای عملیاتهای خود به پنج سرنشین از جمله خلبان، فرمانده، ناوبر، افسر جنگ الکترونیک و اپراتور رادار نیاز خواهد داشت.
این بمبافکن افسانهای هنوز در زادگاهش یعنی آمریکا در حال خدمت بوده و از سال 1952 تاکنون، قصد بازنشستگی نداشته است. در ابتدا، B-52 بهعنوان یک بمبافکن در ارتفاع بالا در نظر گرفته شده بود و وظیفه اصلی آن اکنون ارائه قابلیت حمله جهانی فوری برای تسلیحات هستهای و غیر هستهای آمریکاییها است. نمونههای مدرن میتوانند حداکثر 70 هزار پوند بار را حمل کنند و این باعث شده این هواپیمای بمبافکن در نوع خود بیرقیب باشد. به این ترتیب انتظار میرود B-52 Stratofortress حداقل تا سال 2040 در خدمت نیروهای نظامی آمریکا باقی بماند.
جنگنده میکویان گورویچ میگ 17
جنگنده Mikoyan-Gurevich MiG-17 که در ناتو با اسم رمز «فرسکو» شناخته میشود، تاریخچه پرحادثهای داشته است. این هواپیما از زمان شروع تولید در سال 1951 در بیش از 20 کشور مشغول به خدمت بوده است. میگ 15 بهعنوان پدر میگ 17 که یک جت بهروز شده چابک با بدنه کشیده و بالهای زاویهدار بود، با موفقیت در جنگ کره خدمت کرد. تسلیحات این هواپیما شامل سه توپ و 16 موشک میشد و میتوانست به حداکثر سرعت 1144 کیلومتر بر ساعت برسد. اولین درگیری میگ 17 در جنگ ویتنام اتفاق افتاد و نیروی هوایی ویتنام شمالی از آن استفاده میکردند؛ جایی که به آن لقب «پرستوی نقرهای» داده شده بود و در مقابل هواپیماهای F-105 و F-4 نیروهای آمریکایی قرار گرفت. اگرچه آنها آنقدرها هم قابلیت مانورپذیری بالایی نداشتند، اما در مقایسه با میگ 17 از لحاظ سرعت برتری داشتند و در نهایت 105 هواپیما را در طول درگیری ساقط کردند.
جنگندههای میگ 17 در کشور مادر خود یعنی روسیه و همچنین در لهستان، چین و چکسلواکی تولید شدند و بیش از 9 هزار فروند از آن در مدت کوتاهی پیش از توقف تولید در سال 1958 به مرحله تولید رسیدند. این جت جنگنده، امروزه بسیار فرسوده و قدیمی شده، اما هنوز هم چیزی از آن به یادگار مانده و در ارتش تانزانیا به فعالیت مشغول است.
تانک M47 پاتون
پس از جنگ جهانی دوم، ارتش ایالات متحده آمریکا به بهروزرسانی تانکهای Patton، پرشینگ و شرمن که در طول درگیریها مورد استفاده قرار میگرفتند، نیاز پیدا کرد. نتیجهی این نیاز، تانک M47 Patton بود که در سال 1950 به تولید رسید و به نام ژنرال افسانهای، «جورج اس. پاتون» که پنج سال قبل از آن مرده بود، نامگذاری شد.
ام 47 پاتون، قوی بود و از پوشش زرهی چهار اینچی و موتور قدرتمند V12 با دو توربو و قدرت 810 اسب بخار، بهره میبرد. حداکثر سرعت این تانک به 60 کیلومتر بر ساعت میرسد که 11 کیلومتر بر ساعت سریعتر از مدل قبلی خود یعنی M46 Patton بود. همچنین این تانک با توپ 90 میلیمتری و مسلسلهای دوگانه 30 و 50 خود مسلح شده و از قابلیتهای ضد هوایی نیز برخوردار بود.
تانک ام 47 پاتون هنوز در سالهای اولیه تولید خود بود که ارتش آمریکا روی جانشین آن یعنی M48 کار کرد. ام 48 از بسیار جهات، برتر بود و در سال 1953 وارد خدمت شد. با این حال این تانک در ارتش کشورهای مختلفی مانند کره جنوبی، ترکیه، یوگوسلاوی، اسپانیا و پاکستان پذیرفته شد و نسخه مدرن آن هنوز در ارتش ایران در حال خدمت است.
تانک T-54/T-55
تانک T-54 بهعنوان جانشین تانک افسانهای دوران جنگ جهانی دوم یعنی T-34 از راه رسید. نمونه اولیه آن در سال 1946 و بلافاصله پس از پایان جنگ جهانی دوم توسعه یافت و در سال 1947 وارد مرحله تولید شد. این تانک بههمراه برادر خود یعنی نسخه T-55 اصلاح شده، از پرکاربردترین تانکهای تاریخ هستند و تا سال 1981 میلادی نیز در خط تولید قرار داشتند. این تانکها در جنگهای زیادی مثل ویتنام و جنگ اسرائیل مورد استفاده قرار گرفتند و در اروپای شرقی، خاورمیانه و آفریقا نیز شاهد فعالیت آن بودیم.
تانک تی 54 دارای یک توپ اصلی 100 میلیمتری، یک مسلسل 7.62 میلیمتری برجک و یک موتور V12 با قدرت 520 اسب بخار است. مدل تی 55 نیز قابلیتهای اضافهای را دریافت کرد؛ از جمله اینکه توانست تا عمق بیش از پنج متری آب را غواصی کند، زرههای اضافی داشت، موتور آن ارتقا پیدا کرد و پوشش ضد تشعشع و تجهیزات تشخیص تشعشعات (مخصوص دوران جنگ سرد) به آن اضافه شدند.
با توجه به قدیمی و فرسوده بودن این تانک، شاید فکر کنید تی 54 تاکنون بازنشسته شده است؛ اما هنوز این تانکها در چندین کشور از جمله افغانستان، کوبا، اتیوپی، عراق و نیجریه خدمت میکنند. اخیرا نیز روسیه بهدلیل کمبود تجهیزات خود، مجبور شد برخی از این تانکها را بهعنوان واحد توپخانه به خط مقدم جنگ با اوکراین ببرد.
تانک ام 3 استورات
آمریکا قبل از ورود خود به جنگ جهانی دوم، از طریق تجهیزات اجارهای از جمله تانک M3 Stuart به نیروهای متفقین کمک میکرد. بریتانیاییها از این تانکها در میدان نبرد آفریقای شمالی تحت رهبری ژنرال برنارد مونتگومری استفاده میکردند و به دلیل قابلیت اطمینان، سرعت و قدرت آنها، تانکهای M3 Stuart را تحسین میکردند.
تانکهای ام 3 استوارت، مقاوم و سریع بودند، اما برجکهای بلندشان باعث شده بود در برابر حملات آسیبپذیر باشند و به همین دلیل بهسختی میتوانستند با تانکهای پانزر آلمانی رقابت کنند. با این حال، این تانکها از زرههایی با ضخامت 1/2 اینچ و چهار مسلسل بههمراه اسلحه اصلی ضد تانک 37 میلیمتری بهره میبردند.
تانک M3 استوارت در تعداد زیاد توسط شرکتهای خودروسازی و ریختهگری آمریکا تولید شد و انواع زیادی از آن نیز به مرحله تولید رسید؛ از جمله پیکربندیهای بدون برجک که بهعنوان نفربر استفاده میشدند. ام 3 استوارت هنوز هم بهعنوان یک وسیله نقلیه آموزشی در ارتش پاراگوئه خدمت میکند و از سال 1941 تاکنون، قصد نداشته بازنشسته شود.
تانک تی 34
تانک T-34 که در اواخر دهه 1930 میلادی توسعه یافت، نقش مهم و پررنگی در موفقیت روسیه در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم داشت و در نهایت به تغییر جریان جنگ به نفع متفقین کمک کرد. ترکیبی از تحرک، ساختار خشن و قدرت آتش، این تانک را به یک حریف سرسخت برای تانکهای آلمانی مانند پانزرها تبدیل کرده بود. کارخانههای خارکف و استالینگراد، این تانکها را تولید میکردند و آن را به یک ماشین جنگی قدرتمند تبدیل کردند.
تانک T-34 در طول جنگ دستخوش تغییرات و بهبودهای مختلفی در طراحی خود شد که در نتیجه، مدلها و انواع مختلفی از آن بهوجود آمد. تغییراتی در ضخامت زره، ارتقای موتور و طراحی برجک آن ایجاد شد، اما ویژگیهای اصلی تی 34 به قوت خود باقی ماندند. از جمله این ویژگیها میتوان به اسلحه اصلی قدرتمند 7.62 میلیمتری، عرض زیاد که امکان توزیع وزن و تحرک در خارج از جاده را بهبود میبخشید و زره شیبدار که در انحراف گلولههای دشمن موثر بود، اشاره کرد.
تانک تی 34 هنوز هم در حال خدمت است و میراث و ماهیت قوی این یادگار جنگ جهانی دوم همچنان ادامه دارد. اکنون این تانک یک دارایی باارزش برای ارتش کشورهایی مثل کره شمالی، لائوس، ویتنام، یمن و گینه محسوب میشود.