١٠ تا از گران ترین تانک های جنگی تاریخ

اگر به دنیای جنگ افزارها علاقه‌مندید، در این پست با معرفی ۱۰ تا از گران ترین تانک های جنگی تاریخ که تاکنون ساخته شده‌اند همراه ما باشید.

از زمانی که اولین نسل تانک‌ها در دهه ١٩٠٠ رونمایی شدند،  جنگ‌های مدرن تغییر زیادی پیدا کرده‌اند. با این حال، این خودروهای زره‌پوش هنوز هم نقش کلیدی را در جنگ‌ها ایفا می‌کنند. تانک‌ها چه به‌عنوان یک عنصر دفاعی یا بخشی از تجهیزات تهاجمی، نیروی مهمی در صحنه‌های نبرد هستند. علیرغم پیشرفت فناوری هواپیماهای بدون سرنشین و هوش مصنوعی، بیش از ۱۰۰ سال از توسعه تانک‌ها می‌گذرد و تاکنون تانک‌های فوق‌العاده‌ای ساخته شده است.

بیشتر بخوانید:

10 مورد از بدترین تانک های نظامی تاریخ

تانک‌های جنگی که بیشتر مردم با آن‌ها آشنا هستند، تعادلی بین قدرت آتش، توان پیمایش و توانمندی دفاعی را ارائه می‌کنند و به برخی از تجهیزات روز مجوز هستند. توسعه یافتن آن‌ها ممکن است ده‌ها به‌طول انجامد و تولیدکنندگان برای عرضه آن‌ها، میلیاردها دلار هزینه کنند. تأمین مواد کمیاب کامپوزیتی که مقاومت بسیار بالا و در مقابل وزن مناسبی دارند، عمده‌ترین هزینه‌ای است که تولیدکنندگان متحمل می‌شوند. در نهایت، با استفاده از این متریال، تانک‌های گران قیمت پیشرفته‌ای ساخته می‌شود و به مشتریان تحویل داده خواهد شد.

گران ترین تانک های جنگی ساخته شده در جهان

در ادامه این مقاله به معرفی ۱۰ تا از گران ترین تانک های جنگی ساخته شده در طول تاریخ خواهیم پرداخت که آشنا شدن با آن‌ها جالب توجه است.

تانک Type 99

قیمت: ۲.۵ میلیون دلار

تانک Type 99 که با نام ZTZ-99 هم شناخته می‌شود، یک تانک اصلی نبرد چینی است که برای نخستین بار در سال ۲۰۰۱ به‌خدمت گرفته شد. این تانک که جایگزین مدل قدیمی‌تر خود، Type 99 شده، یک خودرو زرهی نسل سومی است که در حال حاضر به‌همراه تانک Type 96 اکثر تانک‌های بی‌شمار ارتش چین را تشکیل می‌دهد. از سال ۱۹۹۸ تاکنون، بیش از ۱،۲۰۰ فروند تانک تایپ ۹۹ تولید شده است.

با توجه به اینکه تمرکز اصلی چین روی توسعه فناوری‌ها و تجهیزات نظامی دریایی و هوایی است، مشخص نیست که آیا واقعا خودش به چنین تجهیزات زمینی بزرگی نیاز دارد یا خیر؛ اما بی‌شک تانک تایپ ۹۹ یکی از پرقدرت‌ترین تانک‌هایی است که برای رقابت با تانک‌های روسی و آمریکایی ساخته شده است.

خودروهای زره‌ای تایپ ۹۹، یکی از پیشرفته‌ترین و توانمندترین تانک‌های جهان هستند. این تانک به مجموعه‌ای از فناوری‌های پیشرفته مجهز شده که شامل زره کامپوزیتی، زره مقاوم ERA، سیستم محافظت فعال و سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته می‌شود.

Type-99 که بر اساس تانک قدیمی T-72 طراحی شده، در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی ارتقا یافته و بروزرسانی شده تا به یکی از اصلی‌ترین تجهیزات نظامی ارتش آزادی‌بخش چین تبدیل شود. آن‌ها اکنون شباهت زیادی با تانک روسی T-90 یا تانک آمریکایی ام وان آبراهامز دارند. همچنین به مجموعه‌ای از حسگرها و سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته تجهیز شده که داده‌های دقیقی را برای هدف‌گیری تانک‌های دشمن فراهم می‌کند. این تانک دارای زره ترکیبی کامپوزیت و زره واکنشی انفجاری است که می‌تواند جلوی وقوع آسیب‌های جدی هنگام برخورد انواع توپ‌های جنگی را بگیرد.

گزارش‌ها حاکی از هزینه ۲.۵ میلیون دلاری برای ساخت هر فروند تانک Type-99 است که آن را به گران ترین تانک جنگی ساخت چین تبدیل می‌کند. این تانک اختلاف هزینه بسیار زیادی با مدل Type-96 دارد؛ این هزینه زیاد نشان می‌دهد که چرا تعداد تانک‌های تایپ ۹۶ در ارتش چین دو برابر تایپ ۹۹ است، حتی اگر آن‌ها به‌اندازه مدل جدید خود پیشرفته نباشند.

تانک Merkava

قیمت: ۳.۵ میلیون دلار

مرکاوا به مجموعه کاملی از تانک‌های جنگی اصلی اشاره دارد که نیروی دفاعی اسرائیل از آن‌ها به‌عنوان بخشی از سپاه زره‌ای خود استفاده می‌کند. نخستین تانک‌های سری مرکاوا در سال ۱۹۷۹ به‌خدمت گرفته شدند و در طول این سال‌ها تغییرات گسترده‌ای روی آن‌ها انجام شده است. آخرین نسخه مرکاوا، نسخه IV باراک است که در سال ۲۰۲۳ به نیروی دفاع اسرائيل تحویل داده شد. انتظار می‌رود حدود ۴۰۰ فروند از این خودرو زره‌ای به تولید درآمده و جایگزین نسل فعلی مرکاوا IV شوند.

بیشتر بخوانید:

12 مورد از تاثیرگذارترین تانک های تاریخ

آن چیزی که مرکاوا IV باراک را با دیگر تانک‌ها متمایز می‌کند، تمرکز ویژه آن روی توان دفاعی است. سیستم دفاع فعال تروفی روی این تانک قادر است بدون دخالت خدمه، انواع مهمات جنگی از جمله پهپادها و موشک‌ها را منهدم کند. این سیستم به‌صورت خودکار تهدیدهای احتمالی را پیگیری می‌کند و آتش به‌اختیار عمل خواهد کرد. علاوه بر این، مرکاوا IV باراک به زره ترکیبی و ماژولار تجهیز شده که قادر به مقاومت در برابر انواع توپ و موشک‌ها است و از یک توپ بدون خان ۱۲۰ میلی‌متری به آن اجازه می‌دهد با نیرویی باورنکردنی پاسخ حملات را بدهد.

کشورهای خارجی که قصد خرید آخرین مدل تانک مرکاوا را داشته باشند، باید برای هر فروند آن ۱۰ میلیون دلار هزینه کنند. سال ۲۰۰۳، نیروی دفاع اسرائیل بابت تولید هر فروند مرکاوا IV حدود ۳.۵ میلیون دلار هزینه می‌کرد.

تانک T-14 Armata

قیمت: ۳.۷۵ میلیون دلار

تی-۱۴ آرماتا یک تانک اصلی نبرد روسی است که وزن ۵۵ تنی دارد و به یک توپ ۱۵۲ میلی‌متری مجهز شده که گلوله‌های Vaccum-1 را پرتاب می‌کند؛ این گلوله‌ها پوسته‌هایی هستند که حتی در فواصلی بیش از ۲ کیلومتر هم می‌توانند به‌داخل زره‌ها نفوذ کنند. این تانک همچنین به یک ماشین گان ۱۲.۷ میلی‌متری و یک ماشین گان ۷.۶۲ میلی‌متری PKTM نیز مجهز است که می‌تواند برای مقابله با هدف‌های نزدیک از آن‌ها استفاده کند. توسعه تانک تی-۱۴ در سال ۲۰۱۴ و بر پایه پلتفرم Armata Universal Compat Platform آغاز شد و نمونه‌های اولیه مختلفی از آن تولید شد تا سرانجام نسخه نهایی آن در سال ۲۰۲۱ تولید شود.

یک موتور دیزلی توربو شارژ شده به این تانک امکان دستیابی به سرعتی بیش از ۷۰ کیلومتر بر ساعت و محدوده پیمایشی حدود ۵۰۰ کیلومتری را می‌دهد. بنابراین تی-۱۴ با وجود وزن زیاد و ابعاد بزرگش، خیلی انعطاف‌پذیر و چابک به‌نظر می‌رسد. بدنه زره‌ای این تانک از فولاد و مواد کامپوزیتی ساخته شده که می‌تواند در برابر آتش‌باران دشمن دوام خوبی بیاورد؛ در حالی که عملکرد ضد انعکاس نور (سیلوئت) آن باعث سخت‌تر دیده شدن و شکار‌ آن توسط دیده‌بانی‌ها می‌شود.

با وجود دوره توسعه طولانی و مشکلات T-14 نسبت به دیگر تانک‌های هم رده خودش با قیمت پایین‌تری تولید می‌شود. قیمت هر فروند آن حدود ۳.۷۵ میلیون دلار برآورد شده است، در حالی که قیمت برخی از نسخه‌های آن می‌تواند به ۵ میلیون دلار هم برسد.

تانک T-90

قیمت: ۴.۵ میلیون دلار

T-90 یک تانک اصلی نبرد روسی است که برای جایگزینی با تانک سالخورده T-72 ساخته شده است. تی-۷۲ برای نخستین بار در سال ۱۹۶۹ به خدمت گرفته شده بود. شرکت Uralvagonzavod این تانک را در سال ۱۹۹۲ تحویل نیروی نظامی روسیه داد. این یکی از تانک‌های معدود نسل سومی است که روسیه آن را به میادین نبردی در سوریه، آذربایجان و اوکراین برده است. T-90 از یک توپ ١٢۵ میلی‌متری 2A46 بهره می‌برد که با استفاده از سیستم کنترل آتش 1A45T تقویت می‌شود.

تانک T-90 در خارج از خاک روسیه نیز محبوبیت زیادی دارد. کشورهایی مثل هند، عراق، سوریه و الجزایر همگی از خریداران این تانک بوده‌اند. هزاران تانک تی-٩٠ صادر شده‌اند که ثابت شده در حملات مختلفی از جمله حملات نزدیک با شلیک سلاح RPG آسیب‌پذیر هستند. اما حداقل روی کاغذ این تانک ظرفیت‌های دفاعی مستکمی با یک زره کامپوزیت/ فولادی و همینطور سیستم زره واکنشی انفجاری دارد.

یکی از مواردی که باعث محبوبیت T-90 شده، قیمت آن است. مدل‌های پایه و قدیمی‌تر این تانک با قیمتی بین ۲.۵ تا ۳.۵ میلیون دلار فروخته می‌شود؛ اما جدیدترین مدل‌های آن از جمله T-90M که از موتور بسیار قدرتمند و برجک جدیدی برخوردارند، قیمتی معادل ۴.۵ میلیون دلار دارند.

تانک چلنجر ۲

قیمت: ۵ میلیون دلار

چلنجر ۲ معادل انگلیسی تانک‌های نبرد اصلی نسل سوم کشورهای دیگر مانند ام ۱ آبرامز و لئوپارد ۲ است. نسخه تکامل یافته چلنجر ۱ در سال ۱۹۹۴ وارد خدمت شد و طیف وسیعی از پیشرفت‌ها و ارتقاها را در مقایسه با نسل قبلی خود ارائه کرد. این شامل یک اسلحه ۱۲۰ میلی‌متری L30، سرعت بالای ۶۰ کیلومتر بر ساعت و حداکثر محدوده پیمایش ۵۵۰ کیلومتری می‌شود. این تانک با یک زره منحصربه‌فرد دورچستر ۲ (Dorchester 2) و دو اسلحه زنجیره‌ای ۷.۶۲ میلی‌متری، چابکی و سرعت را قربانی امنیت می‌کند.

تولید این تانک از سال ۱۹۹۰ آغاز شد و اولین بار در سال ۱۹۹۸ توسط ارتش بریتانیا مورد استفاده قرار گرفت و تا به امروز ادامه دارد. تا اینکه به‌عنوان بخشی از یک مقاوم‌سازی گسترده به تانک‌های ارتش به مدل چلنجر ۳ ارتقا پیدا کرد. بیش از ۴۰۰ فروند چلنجر ۲ وارد خدمت شده‌اند و عمان نیز از آن به‌عنوان تانک اصلی نبرد خود استفاده می‌کند.

این تانک پیش از آنکه سال ۲۰۲۳ بخواهد به اوکراین فرستاده شود، به شکست‌ناپذیری شهرت داشت؛ چرا که هیچ کدام از آن‌ها در برابر آتش دشمن نابود نشده بودند. دولت بریتانیا هیچ‌وقت هزینه تولید این تانک را رسما تأیید نکرده است؛ با این حال گزارش‌ها نشان می‌دهد که این محصول با قیمتی حدود ۵ میلیون دلار فروخته می‌شود.

تانک K2 بلک پانتر

قیمت: ۸.۵ میلیون دلار

شاید فورا با دیدن تانک K2 بلک پانتر نتوانید مثل بسیاری از تانک‌های دیگر آن را تشخیص دهید، اما این به‌معنای قدرتمند بودن و کشنده بودنش نیست. این تانک اصلی میدان نبرد کره جنوبی است که سال ۲۰۱۴ و بعد از حدود یک دهه تحقیق و توسعه وارد خدمت شد. این خودرو زرهی برای عملیات‌های سریع و شبکه‌محوری که جهت جمع‌آوری اطلاعات و جاسوسی از نیروهای نظامی دشمن انجام می‌شوند، طراحی شده است. این تانک از سیستم KSTAM-II بهره می‌برد که می‌تواند به‌صورت خودکار دشمنان را مورد هدف قرار دهد و یک سیستم کنترل آتش پیشرفته ساخت شرکت فرانسوی Leclerc که می‌تواند افراد دشمن را از فاصله حدود ۱۰ کیلومتری از پا بیندازد.

این تانک قدرتمند و مانورپذیر، از یک توپ ۱۲۰ میلی‌متری L/55 و پیشرانه دیزلی Tognum MT 833 بهره می‌برد. این تانک به‌لطف سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک و حداکثر سرعت ۶۷ کیلومتر بر ساعت توانایی فوق‌العاده برای حرکت در محیط‌های شهری و باز دارد و در اکثر سناریوها عملکردش مشابه تانک ام وان آبراهامز است. عملکرد موفقیت‌آمیز آن به صادراتش به لهستان انجامید و مبنای ساخت تانک اصلی نبرد آلتای ترکیه نیز بوده است. این تانک قرار است به کشورهای دیگری مثل مصر و رومانی نیز صادر شود.

K2 بلک پانتر یکی از گران ترین تانک های جنگی در جهان است که تولید هر فروند آن ۸.۵ میلیون دلار هزینه برمی‌دارد. البته این کل هزینه‌های ساخت آن از جمله توسعه اولیه آن نمی‌شود؛ صرفا هزینه‌ای است که دولت کره جنوبی برای خرید تانک از سازندگان هزینه می‌کند.

تانک ارژون Mk-1A

قیمت: ۹ میلیون دلار

ارژون Mk-1A نسخه ارتقا یافته تانک اصلی نبرد نسل سومی ارژون است که برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ به ارتش هند تحویل داده شد. این تانک به‌خاطر مشکلات متعددی که داشت، یکی از بدترین تانک‌های ساخته شده تا به امروز است. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آن، وزن زیادش بود که حرکت در بسیاری از جاده‌ها و پل‌های جاده‌ای هند را نامناسب می‌کرد و محدودیت‌های زیادی را برای آن‌ها به‌وجود آورده بود. از آنجا که در ساخت این تانک تماما از قطعات خارجی استفاده شده بود، نگهداری و تعمیر آن برای مهندسان هندی بسیار دشوار بود.

اما این مشکلات هم هند را از خرید ۱۱۸ فروند تانک ارتقا یافته دیگر Mk-1A بازنداشت. این نسخه در بخش‌های مختلفی ارتقا پیدا کرده بود و پیشرفته‌تر شده بود. با این حال هنوز هم تانک خیلی توانمندی محسوب نمی‌شد.

تانک AMX-56 لکلر

قیمت: ۹.۳ میلیون دلار

تانک AMX-56 که اغلب به‌عنوان تانک اصلی نبرد لکلر شناخته می‌شود، ستون فقرات لشکرهای زرهی ارتش فرانسه است و برای جانشینی AMX-30 طراحی شده است. این یک تانک قدیمی است که توسعه آن به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد و در سال ۱۹۹۲ به خدمت درآمد و به‌زودی جای خودش را به یک تانک استاندارد و پیشرفته به‌نام لکلر XLR خواهد داد. علاوه بر فرانسه، امارات متحده عربی و اردن نیز جزو صاحبان این تانک هستند و در مجموع ۸۰۰ فروند لکلر فروخته شده است.

این تانک فرانسوی از توپ ۱۲۰ میلی‌متری F1 برخوردار است که آن را با مهمات گروه ناتو سازگار می‌کند و می‌تواند ۹ بار در دقیقه شلیک کند. سیستم‌های این تانک توسط شرکت Nexter طراحی شده‌اند و روی تحرکت بالا در عین حال حفاظت فعال برای مقاومت در برابر انواع آسیب‌ها متمرکز است. این تانک می‌تواند تنها از ۳ خدمه میزبانی کند که نسبت به آنچه تانک‌های نسل سومی ارائه می‌کنند خیلی کمتر است.

گرچه امروزه دیگر این تانک تولید نمی‌شود و هزینه‌های تولید مدل ارتقا یافته Leclerc XLR نیز فعلا مشخص نیست، اما برآورد می‌شود اگر نسخه قدیمی آن قرار بود امروزه تولید شود، هر فروند آن ۹.۳ میلیون دلار هزینه بر می‌داشت.

تانک ام ۱ ای ۲ SEP آبرامز

قیمت: ۱۹ میلیون دلار

برای مدتی بیش از ۴۰ سال، تانک ام ١ آبرامز حضور دائمی در میدان‌های نبردی داشته که در یک طرف آن نیروهای مسلح ایالات متحده بوده‌اند. اولین تانک اصلی میدان نبرد آبرامز در دهه ۱۹۸۰ به ارتش ایالات متحده پیوست و به افتخار ژنرال کرایتون، آبرامز نامیده شد. ابرامز ام1 طی سالیان حیات خود، دائما با ویژگی‌ها و سیستم‌های بهبود یافته، بروز شده است. در حال حاضر این تانک از زره Chobham، یک توپ ١٢٠ میلیمتری و موتوری با توان ۱۵۰۰ اسب بخار بهره‌مند است که توانایی رسیدن به سرعت بالای حدود ٧٠ کیلومتر در ساعت را دارد.

Abrams یک نوع ارتقا یافته از مدل پایه M1A2 است که برای اولین بار در سال 1992 شروع به تولید کرد. این مدل تولید شده در سال 2015 دارای سیستم محافظ ضد تانک پیشرفته، دید حرارتی جدید، پوشش گرافیتی برای زره و یک سیستم مدیریت میدان جنگ دیجیتال است که به طور خودکار نیروهای دوستانه را در نقشه‌های دیجیتال ردیابی می‌کند. این اساسا پیشرفته‌ترین نسخه از آبرامز M1 است که از سیستم‌های حفاظت فعال تروفی جهت محفاطت از  محافظت در برابر پرتابه های ورودی است.

کنار هم قرار گرفتن تمام این فناوری‌های پیشرفته به قیمت هنگفت این تانک انجامیده است. طبق توافقی که لهستان با سازندگان این تانک داشت، آن‌ها ٢۵٠ فروند تانک آبرامز را با مبلغ ۴.٧۵ میلیارد دلار به لهستان فروختند. رومانی، یک کشور دیگر اروپایی نیز ۵۴ فروند از این تانک به ارزش ١.٠٧ میلیارد دلار را خریده است. تولید هر تانک آبرامز حدود ١٩ میلیون دلار هزینه دارد که همین هم آن را به یکی از گران ترین تانک های جنگی تاریخ تبدیل کرده است.

تانک لئوپارد 2A8

قیمت: ٣٠ میلیون دلار

لئلوپارد در کنار آبرامز جزو موفق‌ترین و گسترده‌ترین تانک‌های نبرد اصلی دل سراسر جهان است. این تانک نسل سوم ابتدا در دهه ١٩٧٠ برای استفاده انحصاری توسط نیروهای مسلح آلمان غربی توسعه یافت و از زمان معرفی آن در سال ١٩٧٩ تاکنون، حداقل ٣،۶٠٠ فروند ساخته شده است. آلمان غربی می‌خواست با توان بیشتری در مواجهه با آلمان شرقی و متحدان شوروی از خود دفاع کند. چیزی که موفق به انجام آن هم شد.

یک موتور ١۵٠٠ اسب بخار به تانک لئوپارد ۲ اجازه می‌دهد تا در تمام زمین‌ها حرکت کرده و حداکثر سرعت آن هم به ٧٠ کیلومتر بر ساعت برسد. از نظر قدرت آتش، این تانک دارای یک توپ اصلی ١٢٠ میلی‌متری است که می‌تواند به لطف یک سیستم تثبیت کننده و دو مسلسل 7.62 میلی‌متری در میدان جنگ حاضر شود و در حرکت شلیک شود. لئوپارد ٢ به‌عنوان یک تانک اصلی میدان نبرد توانمند و خشن, انواع سیستم‌های آتش و رایانه‌های هدف‌گیری و همچنین سامانه حفاظت زرهی جدید را در اختیار شما می‌گذارد. این تانک همچنین دقیق و قابل مانور است. با توجه به این موارد، جای تعجبی نیست که به ده‌ها کشور دیگر در سراسر ناتو و خارج از آن صادر شده است. این فهرست شامل طیف گسترده‌ای از کشورهای اروپایی و همچنین شیلی، سنگاپور و قطر می‌شود.

هزینه ساخت مدرن‌ترین نسخه لئوپارد بسیار بالاست. در سال ۲۰۲۳، آلمان متعهد شد ۱۸ تانک جدید بخرد و آن‌ها را جایگزین تانک‌های اهدایی به اوکران در جنگ با روسیه کند که هر کدام ۳۰ میلیون دلار و در مجموع ۵۷۸ میلیون دلار برای این کشور آب خورد. هلند نیز ۱۴ فروند نسخه کمتر ارتقا یافته لئوپارد A4 را با هر یک با قیمت حدود ۱۲ میلیون دلاری خریداری کرده‌اند.