گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
ناسا به‌دنبال آدم فضایی‌های سبز رنگ نیست؛ بلکه برنامه دیگری دارد. ببینید دستور کار ناسا برای شکار حیات فرازمینی در خارج از منظومه شمسی چیست.
ناسا در حال برنامه‌ریزی برای آغاز به‌کار تلسکوپ فضایی HWO است؛ ابزاری که اتمسفر سیارات خارج از منظومه شمسی را برای کشف علایم حیات فرازمینی می‌کاود.
اخیرا یک کنفرانس با حضور دانشمندان و مهندسان در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا (کلتک) برگزار شد تا روی فناوری‌های قابل استفاده توسط HWO بحث شود. این تلسکوپ، بازیگر اصلی پروژه عظیم آتی ناسا پس از جیمز وب خواهد بود.
تلسکوپ فضایی HWO نه تنها به اخترشناسان در درک بهتر سامانه‌های سیاره‌ای یاری خواهد رساند؛ بلکه نقشی کلیدی در پیشبرد علم اخترفیزیک ایفا خواهد کرد. البته فعالیت آن به‌همین زودی‌ها آغاز نخواهد شد و باید تا اواخر دهه 2030 یا اوایل دهه 2040 میلادی منتظر بمانیم.
اما کشف نشانه‌های حیات در اتمسفر سیارات خارج از منظومه شمسی (سیارات فراخورشیدی)، مثل پیدا کردن سوزن در انبار کاه است. بر اساس تخمین ناسا، چندین میلیارد سیاره هم‌اندازه زمین در کمربند حیات ستارگان حضور دارند؛ یعنی ناحیه‌ای با فاصله مناسب از ستاره میزبان و دمایی که امکان وجود آب به‌شکل مایع را می‌دهد. تازه این آمار فقط برای منظومه شمسی است؛ کهکشان‌های دیگر که جای خود!
دست‌کم، دانشمندان می‌دانند بهترین جا برای جستجو کجاست و چه چیزی می‌تواند نشانه‌ای از وجود حیات باشد.
جستجوی حیات فرازمینی در خارج از منظومه شمسی
نیک سیگلر، یکی از مدیران برنامه‌های اکتشافی فراخورشیدی ناسا دراین‌باره می‌گوید: «ما می‌خواهیم اتمسفر سیارات فراخورشیدی را برای یافتن اکسیژن، متان، بخار آب و سایر ترکیبات شیمیایی که می‌توانند نشانگر وجود حیات باشند، جستجو کنیم. ما به‌جای آدم فضایی‌های سبز رنگ، به‌دنبال این نوع ترکیبات شیمیایی هستیم؛ چیزی که ردپای حیات (biosignature) می‌نامیم».
برای انجام بررسی عمیق روی اتمسفر سیارات فراخورشیدی به‌منظور کشف علایم حیات، تلسکوپ HWO قابلیت خاصی دارد: اینکه روشنایی ستارگان میزبان را بلوکه کند.
بلوکه شدن نور شدید این ستارگان، امکان می‌دهد نور ضعیف‌تری که از اتمسفر سیارات اطراف آن‌ها انعکاس می‌یابد، قابل رویت شود.
عناصر و ترکیبات شیمیایی موجود در اتمسفر سیاره‌ها، نور را جذب و با طول موج منحصر به‌فردی منعکس می‌کنند که وابسته به خصوصیات آن‌هاست. این یعنی نور، مانند اثر انگشت سیارات عمل می‌کند و نشان می‌دهد اتمسفر آن‌ها از چه چیزهایی ساخته شده است.
دانشمندان این نور را با روشی به‌نام طیف‌بینی یا اسپکتروسکوپی، بررسی و ردپای حیات را در آن جستجو می‌کنند؛ عمدتا ترکیباتی که به دم و بازدم موجودات زنده مرتبط هستند.
دو روش برای بلوکه کردن نور شدید ستارگان توسط HWO وجود دارد: اولی، استفاده از یک سایبان عظیم اکسترنال موسوم به استارشِید است که مانند چتری روی تلسکوپ باز می‌شود. دومی، بهره‌گیری از یک سایبان اینترنال موسوم به کروناگراف است.
به‌گفته‌ی سیگلر، در حال حاضر ناسا تصمیم گرفته روی فناوری کروناگراف متمرکز شود؛ چرا که از آن در چند تلسکوپ دیگر از جمله «جیمز وب» و «نانسی گریس رومن» هم استفاده کرده است.
ترسیمی از سایبان اکسترنال استارشید
بد نیست بدانید سیارات زمین‌مانندی که HWO قرار است رصد کند، نوری تا 10 میلیارد برابر ضعیف‌تر از ستاره میزبانشان دارند؛ پس کروناگراف مورد استفاده توسط این تلسکوپ، باید از نمونه‌های فعلی خیلی بهتر و کارآمدتر باشد.
یکی از موضوعات مورد بحث در کنفرانس کلتک، ارائه راهکار برای همین چالش بود. ایده‌ای که برای انسداد هر چه بیشتر نور ستاره‌ها مطرح شد، قرار دادن یک آینه با قابلیت تغییر شکل، درون کروناگراف بود؛ اینکه با استفاده از تعداد زیادی فعال‌کننده برای تنظیم سطح آینه و کم یا زیاد کردن خاصیت انعکاسی آن، از رسیدن نور شدید و ناخواسته به HWO جلوگیری شود.
اتفاقا قرار است یک آینه متحرک و قابل دفرمه شدن، در نانسی گریس رومن هم استفاده شود؛ تلسکوپی که در سال 2027 به فضا خواهد رفت. رومن اخترشناسان را قادر خواهد ساخت سیارات غول‌پیکر گازی را که 1 میلیارد بار کم‌نورتر از ستاره میزبانشان هستند، ببینند؛ همچنین ذرات معلق در اطراف ستاره‌ها را که از تولد سیارات به‌جای مانده‌اند.
این، گامی بلند در جهت دستیابی به فناوری پیشرفته‌ای است که تلسکوپ HWO برای انجام وظیفه‌اش می‌طلبد. دمیتری ماوِت، یکی از اعضای پروژه HWO می‌گوید: «ما باید بتوانیم آینه‌ها را با دقتی در سطح پیکومتر، دفرمه کنیم؛ زیرا لازم است نور ستاره‌ها را 100 برابر بیشتر از کروناگراف تلسکوپ رومن، بلوکه کنیم».
مهندسان در کلتک، درباره بهترین نوع آینه قابل استفاده در HWO و جنس پوشش آن نیز بحث کردند؛ همچنین سایر ابزارآلات و تجهیزاتی که قابلیت به‌کارگیری در این تلسکوپ را دارند.
در همین حال که تلاش‌ها برای تجهیز تلسکوپ فضایی HWO در جریان است، اخترشناسان هم روی انتخاب اهداف مناسب برای آن کار می‌کنند: سیارات زمین‌مانند در خارج از منظومه شمسی که درون کمربند حیات ستارگان قرار دارند.