رشد جمعیت بشر، محدودیت منابع کره زمین و کمبود آب باعث شدهاند که آینده نگرانکننده باشد. هرچند که دانشمندان چینی توانستهاند با روشی خاص شوره زار را به خاک حاصلخیر کشاورزی تبدیل کنند.
بهلطف بهبود استانداردهای زندگی و پیشرفت علم پزشکی، میانگین عمر بشر افزایش یافته است. این وضعیت باعث شده که جمعیت کره زمین از قرن هجدهم افزایش قابل توجهی داشته باشد. هرچند منابع کره زمین نامحدود نیستند و نمیتوانند پاسخگوی نیاز همه افراد باشند. از طرفی بخش قابل توجهی از سطح سیاره ما توسط بیابانها و زمینهای شوره زار پوشانده شده است. مجموع این عوامل باعث شده که دولتها در تلاش برای یافتن راهی بهمنظور تامین مواد غذایی مورد نیاز شهروندان خود در آینده باشند.
تبدیل شوره زار به خاک کشاورزی راهی برای جلوگیری از آيندهای ترسناک
خوشبختانه دانشمندان حاضر در آکادمی علوم کشاورزی چین توانستهاند با استفاده از یک رویکرد نوآورانه شوره زار را به خاک کشاورزی تبدیل کنند. با استفاده از این روش میتوان هزاران هکتار زمین بیاستفاده را به مزارع حاصلخیر تبدیل کرد. آزمایشهای مربوط به این روش در استان وویان چین انجام شدند و بهشکل غیرمنتظرهای موفقیتآمیز بودند.
براساس برآوردهای سازمان کشاورزی و غذا ملل متحد (فائو) حدود ۹ درصد از زمینهای این کره خاکی شوره زار هستند و نمیتوان از خاک آنها برای کشاورزی بهره گرفت. اگرچه عوامل طبیعی در تشدید این وضعیت نقش دارند؛ اما نمیتوان از نقش مهم فعالیتهای انسانی در افت کیفیت خاک چشمپوشی کرد. یکی از این عوامل مدیریت ضعیف منابع آبی است.
بهعنوان مثال کشاورزان وویان چین بهدلیل نزدیکی به دریای زرد، در آبیاری زمینهای خود افراط میکنند. همین نیز باعث میشود که سطح ایستابی آب در منطقه افزایش یافته و نمکهای موجود در خاک بهسمت بالا بیایند. این در حالی است که وویان چندان از نظر بارش باران وضعیت خوبی ندارد و نمک موجود در خاک رقیق نمیشود. ترکیب این عوامل باعث شده که شاهد تبدیل شدن خاک کشاورزی به شوره زار باشیم. اما راه حل چیست؟
تیمی از متخصصین خاک در چین بهسرپرستی Li Yuyi توانستند با رویکرد خاص خود مشکل شوری خاک را تاحدی برطرف کنند. آنها تعدادی ساقه محصولات کشاورزی مختلف که بین ۵ تا ۱۵ سانتیمتر بودند را انتخاب کردند. سپس آنها را بهصورت افقی در عمق ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتری خاک قرار دادند. در مرحله بعد سطح خاک با لایهای پلاستیکی پوشانده شد تا رطوبت حفظ شود.
ساقهها جلوی حرکت نمکها بهسمت بالا را گرفتند. همچنین بهخاطر حفظ رطوبت، میزان شوری خاک بهطور متوسط حدود ۳۶ درصد کاهش یافت. تبدیل شوره زار به خاک کشاورزی باعث شد که میزان محصول نهایی حدود ۳۰.۵ درصد افزایش پیدا کند که موفقیتی قابل توجه است.
جمعیت ۱.۴ میلیارد نفری چین باعث شده که امنیت غذایی بهیکی از اولویتهای اصلی دولت این کشور تبدیل شود. هرچند از آنجایی که چین از نظر زمینهای شوره زار رتبه سوم جهانی را دارد، برطرفکردن این چالش کار چندان آسانی نیست. جالب است بدانید که ۲۴۷ میلیون آکر (هر آکر ۴۰۴۷ متر مربع) از زمینهای چین از نظر میزان شوری در وضعیت بدی قرار دارند. اکثر آنها نیز در مناطق بایر غربی و مرکزی این کشور هستند.
هرچند که دولت چین ادعا میکند میتوان با کمک تکنولوژی و بهبود ترفندهای کشاورزی، یکسوم این زمینهای شوره زار را به مناطقی با خاک حاصلخیر کشاورزی تبدیل کرد. آنها توانستند در سال ۲۰۲۳ رکوردی جدید از نظر برداشت محصولات کشاورزی ثبت کنند. دولت چین اعلام کرده است که میخواهد بهمنظور خودکفایی در مواجهه با تغییرات آبوهوایی و مشکلات احتمالی در بازار جهانی مواد غذایی، برداشت گندم خود را همیشه بیشتر از ۶۵۰ میلیون تن حفظ کند.
بههمین منظور آنها تاکنون ۴۰ فناوری مختلف را برای تبدیل شوره زار به خاک کشاورزی توسعه دادهاند و مایلند آنها را با دیگر کشورها نیز به اشتراک بگذارند. بهعنوان مثال اکنون چین، ایتالیا، ژاپن، کرهجنوبی و آمریکا در حال کار روی دانههای برنج مقاوم در برابر شوری خاک هستند. با توجه بهرویکرد دیگر کشورها در رابطه با امنیت غذایی و بیابانی بودن بخش زیادی از ایران، بهنظر میرسد که کشور ما نیز باید بهسمت استفاده از فناوریهای نوین در عرصه کشاورزی رفته تا در آینده مشکلی پیش نیاید.