علیرغم تمام پیشرفتهای اخیر در زمینه عکسبرداری با گوشی های موبایل، این دستگاهها هنوز قادر به رقابت با دوربین های DSLR نیستند! اما این اختلاف چگونه میتواند به حداقل برسد؟
گوشی های موبایل طی چند سال اخیر در بخش دوربین به دستاوردهای بزرگی دست پیدا کرده و بسیار توانمندتر از قبل شدهاند. برخی از بهترین گوشی های پرچمدار حال حاضر بازار بازار اکنون قادر به ثبت تصاویری بسیار شفاف و باکیفیت بوده و از قابلیتهای جدید و پیشرفتهای مثل بزرگنماییهای نوری فوقالعاده، امکان ثبت تصاویر خروجی با فرمت RAW و بسیاری موارد دیگر بهره میبرند که تجربه کار با آنها را به دوربینهای حرفهای بسیار نزدیک میکند.
با این وجود دوربین گوشی های موبایل تا دستیابی به عملکردی همتراز با دوربین های DSLR هنوز فاصله زیادی دارند. البته این فاصله روز به روز در حال کمرنگتر شدن است؛ اما بهطور کلی هنوز نمیتوان عملکرد دوربین گوشی های موبایل را همتراز با دوربین های DSLR دانست.
در ادامه به معرفی قابلیتها و ویژگیهایی خواهیم پرداخت که میتوانند عملکرد دوربین گوشی های موبایل را بیشتر به دوربین های حرفهای DSLR نزدیک کنند.
گزینههای ISO بیشتر
علیرغم این که عکسبرداری در شب با گوشیهای موبایل در سالهای اخیر پیشرفت عمدهای داشته، اما نمیتوان کتمان کرد که هنوز تفاوتهای عمدهای میان عکسبرداری با گوشیها در شب و روز وجود دارد. بهترین راه برای کنترل میزان ورود نور به دوربین از طریق تنظیم ISO است که گوشیهای موبایل هنوز در این بخش ضعفهایی دارند.
البته بهندرت پیش میآید که کاربران میزان ISO را حین استفاده، بالاتر از 1000 تنظیم کنند. با این حال باید در نظر گرفت که دوربینهای DSLR معمولی و حتی قدیمی امکان تنظیم ISO رو اعدادی مانند 12800 یا حتی 25600 را به کاربر میدهند و همین مساله باعث میشود دست عکاس حین عکسبرداری بسیار بازتر باشد.
گوشیهای موبایل البته امکان تغییر میزان روشنایی تصاویر را به کاربر میدهند؛ اما در بسیاری از آنها امکان تغییر ISO برای کاربران فراهم نیست. به همین دلیل بسیاری افراد هنگام عکسبرداری حرفهای یا حتی نیمهحرفهای سراغ دوربین DSLR یا بدون آینه خود میروند و نه گوشی موبایل!
حسگرهای بزرگتر
علیرغم آن که کمپانیهای گوشیساز عموما در تلاش هستند تا «مگاپیکسل» تصاویر ثبتشده را به عنوان ملاک کیفیت آنها معرفی کنند، اما در واقعیت نقش رزولوشن در کیفیت آنطور که به نظر میرسد زیاد نیست! در عوض، بیشترین تاثیر در کیفیت عکسبرداری در گوشیهای موبایل به اندازه حسگر دوربین آنها مربوط میشود!
حسگرهای دوربین وظیفه دریافت نور و تولید تصویر را بر عهده دارند. اگر دوربین DSLR داشته باشید احتمالا با کنار زدن لنز میتوانید حسگر را بهطور واضح مشاهده کنید. در این صورت متوجه خواهید شد که اندازه حسگر دوربینهای DSLR بسیار بزرگتر از دوربین گوشیهای موبایل است.
اندازه بزرگتر حسگر دوربینهای حرفهای باعث میشود که نور بیشتری وارد سیستم شده و تصاویر باکیفیتتری ثبت شوند. بنابراین اگر دوربین گوشی های موبایل قصد رقابت با دوربین های DSLR را داشته باشند، در گام نخست باید از حسگرهای بسیار بزرگتری استفاده کنند. این مساله البته آنطور که به نظر میرسد ساده نیست؛ چراکه در طراحی گوشیهای موبایل، ملاحظات مربوط به اندازه و فضای در دسترس، مهمترین مواردی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
کنترل بهتر روی بالانس نور سفید
یکی دیگر از مهمترین کمبودهای دوربین گوشی های موبایل که توان رقابتی آنها با دوربینهای حرفهای را بهشدت کاهش میدهد، کنترل بسیار محدودتر روی بالانس نور سفید (White Balance) در تصاویر است. به بیان ساده، بالانس نور سفید مسئول تنظیم میزان «گرمای رنگ» در تصاویر ثبتشده است. طبیعتا هرچه رنگهای سفید ثبتشده در تصاویر به سفید واقعی نزدیکتر باشند، تصاویر واقعگرایانهتر و چشمنوازتر حس خواهند شد.
اگر از دوربینهای DSLR استفاده میکنید احتمالا میتوانید با تعیین یک «عدد کلوین» میزان بالانس نور سفید را تنظیم کنید. از سوی دیگر تنظیمات پیشفرض متعددی نظیر «روز ابری» یا «روز آفتابی» نیز در اختیار شما قرار دارند که میتوانید از طریق آنها برخی از بهترین تنظیمات رنگ سفید تصاویر را برای دوربین گوشیتان انتخاب کنید. با این وجود گوشیهای موبایل عموما فاقد چنین قابلیتی هستند؛ بهطوری که در تصویربرداریها عموما باید به پردازنده دستگاه و پردازشهای پس از ثبت عکس اطمینان کنید و امیدوار باشید تصویر دقیقی ثبت شده باشد.
بهترین راه برای تنظیم بالانس نور سفید در تصاویر ثبتشده توسط گوشیهای موبایل، نرم افزارهای ویرایش تصاویر مثل Adobe Lightroom است. به کمک این دسته نرم افزارها میتوانید پس از ثبت تصاویر میزان اشباع رنگ تصاویر را تغییر داده و آن را مطابق نیاز خود تنظیم کنید. با این وجود امکان تنظیم توازن رنگ سفید یکی از قابلیتهایی است تجربه عکسبرداری با دوربین گوشیهای موبایل را بسیار به دوربینهای حرفهای نزدیک میکند.
مدهای بیشتر عکسبرداری
دوربین گوشیهای موبایل مدرن فیلترهای متعددی را برای ضبط ویدیو در اختیار کاربران قرار میدهند. گواه این مساله فیلترهای متعدد ویدیویی است که در اپلیکیشنهای مختلفی نظیر اینستاگرام شاهد ارائهشان هستیم. از سوی دیگر، در سالهای اخیر گوشیسازان رو به ارائه مدهای مختلف عکسبرداری نیز آوردهاند. با این وجود مدهای عکسبرداری هنوز در مقایسه با فیلترهای ضبط ویدیو در گوشیهای موبایل پیشرفت چندانی نداشته است.
دوربینهای حرفهای معمولا مدهای مختلفی برای عکسبرداری مثل مد اتوماتیک، مد دستی، مد اولویت شاتر یا اولویت دیافراگم را در اختیار عکاس قرار میدهند و دست او را برای ثبت تصاویر حرفهای بازتر میکنند. این گزینههای مختلف باعث میشوند که در شرایط گوناگون مانند روزهای برفی یا بارانی بتوان بهترین تصاویر را گرفت و جزئیات را مطابق سلیقه خود تنظیم نمود.
البته گوشیهای موبایل نیز تنظیمات مختلفی ارائه کرده و قلقهایی دارند که میتوان با بهره بردن از آنها کیفیت تصاویر خروجی را افزایش داد. با این وجود هیچیک از این قابلیتها نمیتواند جای مدهای عکسبرداری دوربینهای DSLR را بگیرد. بنابراین تعبیه مدهای مختلف عکسبرداری و ضبط ویدیو میتواند گام مثبت دیگری باشد که عکسبرداری در گوشیهای موبایل را به دوربینهای حرفهای نزدیکتر میکند.
کنترل بیشتر روی سرعت شاتر
به عقیده بسیاری عکاسان حرفهای، شرعت شاتر در عکسبرداری مهمترین فاکتور در ثبت تصاویر باکیفیت به شمار میرود. سرعت شاتر تعیین میکند که سوژههای مختلف موجود در صحنه واضح یا محو ثبت شوند و کیفیت کلی تصویر قابل قبول باشد یا خیر! دوربین برخی گوشیهای موبایل البته امکان تنظیم دیافراگم را به عکاس میدهد. با این وجود بسیاری گوشیهای موبایل قادر به تنظیم سرعت شاتر نبوده و از این حیث هرگز قادر به رقابت با دوربینهای حرفهای نیستند!
در این بین، شاید تنها استثنا، تنظیم زمان طولانیتر برای ثبت تصاویر در محیطهای با نور کم باشد!
همین نبود قابلیت کنترل سرعت شاتر دلیل مهمی است که باعث میشود حتی دوربین برخی پرچمداران سرشناس دنیا نیز توانایی ثبت تصاویر واضح و باکیفیت در شرایط نوری یا حین ثبت سوژههای متحرک را نداشته باشند. مثلا زمانی که قصد دارید از یک رویداد ورزشی سریع فیلمبرداری کنید، نیاز به سرعت شاتر پایینتر دارید و این مساله در بسیاری گوشیهای موبایل قابل دسترسی نیست!
قابلیت تنظیم سرعت شاتر در حال حاضر تنها در برخی مدل گوشیهای پریمیوم و گرانقیمت قابل دسترسی است. با این وجود اگر قرار است دوربین گوشی های موبایل بهطور کلی قادر به رقابت با دوربین های DSLR باشند، چنین قابلیتی باید بهطور گسترده تر در محصولات بیشتری تعبیه شود.
کیفیت بهتر بزرگنمایی
حتی اگر بهطور حرفهای هم به عکاسی با گوشی موبایل خود نپردازید، احتمالا متوجه شدهاید که کیفیت نه چندان مناسب بزرگنمایی یکی از فاکتورهای تاثیرگذاری است که میتواند گوشی های موبایل را در مقایسه با دوربینهای حرفهای بسیار عقبتر بیندازد! برای مثال، کافیست با دوربین آیفون پرادعای خود روی یک سوژه دور حدود 1.5 برابر بزرگنمایی کنید! بلافاصله پس از این کار متوجه افت محسوس کیفیت تصاویر و ثبت جزئیات کمتر توسط آن خواهید شد!
این مساله با افزایش بزرگنمایی به 2X بسیار بیشتر حس خواهد شد؛ بهطوری که تصاویر را در این حالت میتوان عملا بیکیفیت توصیف کرد! دلیل اصلی این مساله، نبود بزرگنمایی نوری متغیر در دوربین گوشیهای موبایل است.
برای مقایسه، یک دوربین DSLR با لنز 16-80 میلیمتر حتی با افزایش میزان زوم تا آستانه 80 میلیمتر نیز همچنان تصاویری بسیار واضح را به ثبت میرساند. به همین دلیل است که تصاویر زوم ثبتشده توسط دوربین گوشیهای موبایل (حتی حرفهایترین گوشیها) در مقایسه با دوربینهای DSLR ابتدایی و خندهدار به نظر میرسند!
البته نباید منکر کیفیت تصویربرداری فوقالعاده دوربین برخی گوشیهای موبایل حین ثبت تصاویر عریض یا فوق عریض شویم. با این وجود در برخی شرایط واقعا امکان نزدیک شدن به سوژه وجود نداشته و چارهای جز زوم کردن در تصاویر نیست! در این شرایط یکی از بزرگترین نقطه ضعفهای دوربین گوشی های موبایل در مقایسه با دوربین های DSLR نمایان میشود!
گزینههای بیشتر برای عکسبرداری RAW
شاید برخی عکاسان با ویرایش تصاویر در فرمت JPEG مشکل خاصی نداشته باشند. با این وجود افرادی که با تصاویر RAW کار کرده باشند، احتمالا هرگز مجددا سراغ عکسهای JPEG نخواهند رفت!
در سالهای اخیر البته تعداد گوشیهایی که امکان ثبت خروجی RAW را به عکاسان میدهند افزایش زیادی یافته است. با این وجود چنین قابلیتی هنوز بهطور فراگیر به گوشیهای موبایل نیامده است.
از طرف دیگر تقریبا تمامی دوربینهای DSLR دنیا امکان ثبت عکسهای با فرمت RAW را به کاربرانشان میدهند. از این طریق، تصاویر خروجی جزئیات بهمراتب بالاتری داشته و ویرایش آنها بسیار دقیقتر از تصاویر JPEG انجام میشود. البته در شرایطی خاص، ثبت تصاویر JPEG بهتر از فرمت RAW است؛ اما در هر صورت، اکثریت قریب به اتفاق عکاسان حرفهای عکسبرداری RAW را به JPEG ترجیح میدهند.
جمعبندی؛ فاصله گوشی های موبایل تا دوربین های DSLR هنوز بسیار زیاد است
صحبت از عکاسی حرفهای با گوشیهای موبایل، نظیر آنچه به دوربینهای DSLR انجام میشود، در حال حاضر چندان معنادار نیست! با این وجود محدودیتهای دوربین گوشی های موبایل حتی برای عکاسان نیمهحرفهای و مبتدی نیز عیان است!
افت کیفیت حین بزرگنمایی، نبود گزینههای شخصیسازی و مدهای مختلف عکسبرداری و اندازه کوچکتر حسگرها از جمله مهمترین مواردی هستند که باعث میشوند گوشیهای موبایل در بخش عکسبرداری و فیلمبرداری هنوز پشت سر دوربین های DSLR قرار داشته باشند.
در عین حال مهمترین برگ برنده گوشیهای موبایل در این زمینه، نه قابلیتهای برجسته عکسبرداری، بلکه بهره بردن از بهترین قابلیتهای عکسبرداری ممکن در فضای اندک و ترکیب آنها با بسیاری قابلیتهای نرم افزاری دیگر است که دوربینهای DSLR هرگز قادر به ارائهشان نیستند!