گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
تفاوت قیمت چشمگیر خودروهای داخلی بین بازار و کارخانه باعث سودآوری چند صد میلیون تومانی بسیاری از دلالان در این بازار آشفته شده است.
قیمت‌گذاری عجیب خودروسازان داخلی بر روی محصولات خود از یک سو و از سوی دیگر اختلاف قیمت فاحش خودرو درب کارخانه تا بازار آزاد، سال‌های زیادی است که بازار خودرو کشورمان را دچار التهابی غیر قابل درمان کرده است.
در این بین دولت های زیادی با دادن وعده حل این مشکل بر سر کار آمده‌اند اما هیچکدام موفق به بهبود اوضاع فعلی نشدند. اما دلایل عمده این اختلاف قیمت در چیست؟ در این بخش از اخبار خودرو سایت گجت نیوز به بررسی تفاوت قیمت خودروهای داخلی بین کارخانه و بازار می‌پردازیم.
مقایسه قیمت خودروهای داخلی بین بازار و کارخانه
طبق آمار بدست آمده، بیشترین اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی در سال ۱۴۰۲ متعلق به پژو ۲۰۷ دنده ای فرمان برقی با ۱۳۷ درصد بوده است علاوه بر این خودرو پژو 207 دنده‌ای هیدرولیک با 117 درصد، پژو پارس ELX با موتور XU7P با 112 درصد، پژو 207 TU3 با 98 درصد، تارا دستی ارتقا یافته با 97 درصد، رانا پلاس پانوراما با 89 درصد، رانا پلاس با 81 درصد، دنا پلاس توربو با 80 درصد، تارا اتوماتیک با 78 درصد و دنا پلاس اتوماتیک با 77 درصد رتبه دوم تا دهم را از آن خود کردند.
نکته جالب در این لیست قرار گیری ۱۰ محصول از گروه صنعتی ایران خودرو است. دلیل این موضوع نیز محبوبیت و فروش بالای محصولات این شرکت در بازار آزاد به نسبت خودروهای سایپا است. میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار این خودروها ۹۶.۶ درصد اعلام شده است.
اما در سال ۱۴۰۳ اوضاع به چه شکلی بوده است؟ طبق جدول زیر میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار محصولات ایران خودرو تا خرداد ۱۴۰۳ به حدود ۷۹.۱ درصد کاهش پیدا کرده است. اما در این بین خودرو روند صعودی را نیز تجربه کرده و این میانگین کاهشی در قیمت نهایی خودرو تغییر خاصی را ایجاد نکرده است و تنها مسئله مثبت آن برقرار شدن تعادلی نسبی میان قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی است.
| نام خودرو | قیمت کارخانه | قیمت بازار | اختلاف قیمت |
| پژو 207 دنده‌ای برقی | 318 میلیون و 628 هزار تومان | 730 میلیون تومان | 129 درصد |
| پژو 207 دنده‌ای هیدرولیک | 334 میلیون و 677 هزار تومان | 700 میلیون تومان | 109 درصد |
| پژو پارس ELX با موتور XU7P | 523 میلیون و 963 هزار تومان | 710 میلیون تومان | 35 درصد |
| پژو 207 TU3 | 323 میلیون و 837 هزار تومان | 654 میلیون تومان | 103 درصد |
| تارا دستی ارتقا یافته | 394 میلیون و 400 هزار تومان | 777 میلیون تومان | 97 درصد |
| رانا پلاس پانوراما | 382 میلیون و 745 هزار تومان | 647 میلیون تومان | 69 درصد |
| رانا پلاس (دنده‌ای با ESP) | 457 میلیون و 241 هزار تومان | 616 میلیون تومان | 35 درصد |
| دنا پلاس توربو | 558 میلیون و 345 هزار تومان | 915 میلیون تومان | 64 درصد |
| تارا اتوماتیک | 490 میلیون و 500 هزار تومان | 874 میلیون تومان | 78 درصد |
| دنا پلاس اتومات | 545 میلیون و 134 هزار تومان | 940 میلیون تومان | 72 درصد |
برای مقایسه بهتر این تفاوت قیمت لیست چهار خودرو پرفروش گروه خودروسازی سایپا را نیز در جدول زیر قرار داده‌ایم. طبق این جدول میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار محصولات این شرکت ۵۲.۵ درصد است که در مقایسه به محصولات ایران خودرو متعادل تر قلمداد می‌شود.
| نام خودرو | قیمت کارخانه | قیمت بازار | اختلاف قیمت |
| اطلس G دنده‌ای | 405 میلیون و 73 هزار تومان | 570 میلیون تومان | 67 درصد |
| ساینا S دنده‌ای بنزینی 85 گانه | 340 میلیون و 196 هزار تومان | 428 میلیون تومان | 30 درصد |
| شاهین G دنده‌ای | 440 میلیون و 76 هزار تومان | 720 میلیون تومان | 64 درصد |
| کوییک R پلاس اتوماتیک | 343 میلیون و 276 هزار تومان | 510 میلیون تومان | 49 درصد |
عمده دلایل اختلاف نرخ کارخانه و بازار محصولات داخلی
1. تبدیل شدن خودرو به کالا سرمایه‌ای
تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای به دلیل تورم، تقاضای کاذب در بازار ایجاد کرده و شکاف قیمتی را افزایش داده است. وضع مالیات بر عایدی سرمایه شاید به حل این مشکل کمک کند، اما راه‌حل اصلی مهار تورم است.
2. رشد دلالان بازار خودرو
حضور دلالان در بازار خودرو ایران باعث افزایش قیمت‌ها و نوسانات غیرطبیعی می‌شود. دلالان با احتکار و کنترل عرضه، مانع از کاهش قیمت خودرو در زمان افت بازار می‌شوند. این یکی از مهم‌ترین دلایل تفاوت قیمت خودروهای داخلی در کارخانه و بازار است
3. فراز و نشیب زیاد عرضه خودروهای داخلی
عدم تناسب عرضه و تقاضا در بازار خودرو ایران، یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت‌ها است. ایران خودرو و سایپا با انحصار بازار و عرضه قطره‌چکانی، تقاضا را بالا و قیمت‌ها را در بازار افزایش می‌دهند. برنامه‌ریزی منظم برای تولید و عرضه متناسب با تقاضا، می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
4. تصمیم‌گیری‌های ناگهانی در صنعت خودرو
تصمیمات ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی در صنعت خودرو، مانند توقف تولید یک مدل خاص، شوک به بازار وارد می‌کند و قیمت‌ها را به طور غیرطبیعی افزایش می‌دهد. نمونه این موضوع، افزایش 112 درصدی قیمت پژو پارس ELX در سال 1402 پس از اعلام توقف تولید آن است. تکرار اینگونه تصمیمات خلق الساعه در بازار خودرو ایران متداول است و باید از آن پرهیز شود.
5. واردات محدود با تعرفه گمرکی بالا
عدم وجود سیاست مشخص و یکپارچه برای واردات خودرو به ایران، چالش بزرگی برای این بازار است. واردات محدود خودرو با تعرفه‌های بالا، قیمت‌ها را به طور غیرطبیعی افزایش می‌دهد و قابل خرید برای بسیاری از مردم نیست. واردات در شرایط عادی می‌تواند به تعدیل قیمت‌ها و رفع انحصار ایران خودرو و سایپا کمک کند. نمونه این موضوع، اختلاف قیمت قابل توجه بین قیمت کارخانه پژو 207 TU3 و قیمت آن در بازار است.