با پیروزی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، این سوال مطرح شده که آیا واردات لوازم خانگی خارجی به ایران در دولت او آزاد میشود؟
مسعود پزشکیان در طول مناظرات انتخاباتی تاکید خاصی به مذاکره با جهان، رفع مشکلات و اختلافات با کشورهای غربی و بهرهگیری از مواهب اقتصادی سازش با دنیا داشت. یکی از ثمرات چنین رویکردی در سیاست خارجی میتواند باز کردن بازارها به روی برندهای خارجی باشد، چیزی که مسعود پزشکیان در مورد خودرو مستقیما به آن اشاره کرد و از واردات آن استقبال کرد. اما آیا در دولت پزشکیان شاهد آزادسازی واردات لوازم خانگی خارجی به ایران که چند سالی است ممنوع شده خواهیم بود؟
محدودیتهای واردات لوازم خانگی خارجی به ایران
نخستین موانع در مسیر واردات لوازم خانگی به ایران در دهه 90 وضع شد. ابتدا و در سال 1391، لوازم خانگی ذیل محصولات گروه 10 قرار گرفت و در نتیجه این موضوع، ثبت سفارش این کالاها ابتدا با محدودیتهایی مواجه و سپس به کلی ممنوع شد.
دولت حسن روحانی اما در سال 1394، برنامه رفع ممنوعیت واردات کالاهای گروه 10 از جمله لوازم خانگی را در دستور کار قرار داد. با وجود این، اندکی بعد از آغاز دور دوم ریاست جمهوری روحانی و در سال 1397 بود که دور دوم ممنوعیتهای گسترده واردات لوازم خانگی به ایران در نتیجه بحران ارزی و تحریمهای آمریکا اعمال شد. ممنوعیتهایی که از همان زمان تا امروز برقرار بوده و همچنان رفع نشده است.
به طرز عجیبی به جز بحث واردات، فعالیت برندهای کرهای سامسونگ و الجی که در سالهای محدودیت واردات، محصولات خود را در خاک ایران مونتاژ و عرضه میکردند هم در سال 1398 به پایان رسید و این شرکتها ایران را ترک کردند.
با وجود اینکه محدودیتهای وارداتی در سالیان اخیر با مشکلات زیادی در حوزه کیفیت محصولات و قیمت آنها همراه بوده، موافقان محدودیتها معتقدند که همین اقدام منجر به رشد صنعت لوازم خانگی ایران شده است.
در همین خصوص محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزارت صمت میگوید تولید لوازم خانگی در ایران در سه سال گذشته رشد چشمگیری داشته و از 14 به 17.5 میلیون قطعه رسیده است. به گفته وی، پیشبینی میشود این رقم در سال جاری تا 20 میلیون نیز برسد.
با وجود این و با توجه به رویکرد ادعایی مسعود پزشکیان برای مذاکره با دنیا و گفتگو برای رفع تحریمها، میتوان انتظار داشت که در طول دوران ریاست جمهوری او و البته در صورت رفع تحریمها، شاهد حضور برندهای مطرح بینالمللی در بازار لوازم خانگی ایران مانند بوش، الجی و سامسونگ باشیم. شاید حتی اگر شرایط خیلی خوب پیش برود بار دیگر برخی از برندها شروع به مونتاژ محصولات خود در ایران کنند.
تردیدی نیست که آزادسازی واردات لوازم خانگی خارجی هم به نفع مصرفکننده و هم به نفع تولیدکنندگان است. از یک سو با رقابتی شدن بازار و حضور برندهای خارجی، مصرفکنندگان گزینههای بیشتر و متنوعتری در ردههای قیمتی گوناگون برای خرید در اختیار دارند. از سوی دیگر، تولیدکننده نیز امکان رقابت با محصولات خارجی را پیدا میکند و ناگزیر میشود کیفیت و امکانات محصولات خود را به سطح محصولات بینالمللی درجه یک برساند.