ویروس خطرناک و کشنده چندیپور به تازگی در کشور هند شیوع پیدا کرده و برخی کودکان هندی را به کام مرگ کشانده است.
بر اساس آخرین اخبار پزشکی و سلامت، موسسه ملی ویروس شناسی (NIV) در پونای هند، خبر مرگ یک دختر ۴ ساله در گجرات هند ناشی از ویروس چندیپور (Chandipura) را تایید کرده و بدین ترتیب شمار قربانیان این بیماری که عمدتاً کودکان بودهاند به ۱۵ نفر در کشور هندوستان رسیده است. اما این بیماری ویروسی چیست و چه علائمی دارد؟
ویروس چندیپور چیست و چگونه منتقل میشود؟
طبق مقالهای بینالمللی که در سال 2004 در هفته نامه پزشکی مشهور لنست انگلستان منتشر شد، این ویروس عضوی از جنس Vesiculovirus از خانواده ویروس های میلهای محسوب میشود. در این مقاله ذکر شده است که ویروس چندیپور برای اولین بار در سال 1965 از خون دو بزرگسال مبتلا به بیماری تب دار در روستایی در ناگپور، مهاراشترا، جدا شد. بر اساس گزارشها، این ویروس به نام روستایی که از آن جدا شده به نام چندیپور، نامگذاری شده است.
در این مقاله آمده است که نمونه دیگری از جداسازی ویروس از انسان در سال 1980 در مادیا پرادش از یک بیمار مبتلا به انسفالیت حاد انجام شده است. لازم به ذکر است که خانواده ویروس های میلهای شامل ویروس هاری نیز میشود. این ویروس از طریق وکتور یا ناقل منتقل میشود و گمان میرود که محتمل ترین ناقل احتمالی آن پشه خاکی جنس فلبوتوموس ماده باشد. تحرک این حشرات در اوایل دوره باران های موسمی شایع است.
بر اساس برخی از گزارش، چندین گونه از پشه ها ویروس را به صورت تجربی تکثیر و منتقل کردند و در میان گونه های مختلف پشه مورد مطالعه، نام پشه آئدس (عامل انتقال تب دنگی) نیز به چشم میخورد. این پشه میتواند ویروس را با کارایی بیشتری نسبت به سایرین تحت شرایط آزمایشگاهی منتقل کند. با این حال، تا زمان انتشار پژوهش مذکور، هیچ گونه جداسازی ویروس از پشه آئدس گزارش نشده است.
به گفته وزیر بهداشت گجرات، اقدامات پیشگیرانه در مناطق آسیب دیده آغاز شده است، بیش از 50000 نفر غربالگری شدهاند و به تمام بیمارستان های منطقه و روستاها هشدار داده شده است تا نمونه هایی از موارد مشکوک را به موسسه ملی ویروس شناسی ارسال کنند. البته حتی با وجود هشدارهای جدی از سوی NIV، مقامات این انتظار را دارند که تعداد موارد ابتلا طی چند روز آینده افزایش یابد.
علائم این بیماری چیست؟
عفونت ویروسی «چندیپور» ناشی از یک ویروس عامل انسفالیت است، به این معنی که عفونت منجر به التهاب یا تورم بافت مغز میشود. با این حال محققان تظاهرات بالینی این بیماری را به صورت زیر دسته بندی کردند:
- شروع سریع تب
- استفراغ
- تغییر در وضعیت ذهنی یا سطح هوشیاری
- تشنج، اسهال
- نقص عصبی (از جمله ناتوانی در صحبت کردن، از دست دادن تعادل، تغییرات بینایی)
- تحریک مننژ (علائم ممکن است شامل سردرد، سفتی گردن، فتوفوبیا و تشنج باشند)
همچنین اعلام شده که این ویروس بیشتر کودکان زیر 15 سال ساکن در مناطق روستایی و کم برخوردار (به دلیل بهداشت پایین) را تحت تاثیر قرار میدهد. در شیوع سال 2003، سن کودکان مبتلا در آندرا پرادش بین 9 ماه تا 14 سال بود. اکثر مرگ و میرها نیز ظرف 48 ساعت پس از بستری شدن در بیمارستان رخ دادند. در شیوع فعلی در گجرات نیز همه مرگ های مشکوک تاکنون مربوط به کودکان بوده است.
پیشگیری از ابتلا و درمان عفونت چندیپور
طبق تحقیقات، پیشگیری از این بیماری شامل کنترل ناقل است؛ که عبارتند از: شناسایی مکان های تکثیر پشه خاکی، سمپاشی و استفاده از حشره کش ها، رعایت بهداشت، کنترل محیط زیست از جمله نگهداری و دفع مناسب زباله ها، منع دفع مدفوع در هوای آزاد و استفاده از برچسب های نابود کننده حشرات اطراف درختان. همچنین مکانهای تکثیر این پشه ها شامل سوراخ ها و شکاف های دیوارها، حفرات داخل درختان، اتاق های تاریک، اصطبل ها و انبارها هستند.
هنوز هیچ عامل ضد ویروسی خاصی برای درمان ویروس چندیپور وجود ندارد و واکسنی هم در دسترس نیست. از این رو تشخیص زودهنگام و درمان به موقع بسیار کلیدی هستند. مدیریت این بیماری شامل کنترل راه های هوایی، تنفس و گردش خون از طریق اکسیژن درمانی و تهویه در صورت نیاز است. مدیریت تعادل مایعات و الکترولیت ها، هایپرپرکسی (شرایطی که دمای بدن به بالای 41.5 درجه سلسیوس میرسد)، افزایش فشار داخل جمجمه و تشنج و پیشگیری از عفونت های باکتریایی ثانویه نیز به تفصیل شرح داده شدهاند.
شایان ذکر است که این نخستین شیوع ویروس چندیپور در هند نیست؛ در سال های 2003 تا 2004 میلادی نیز در بخش هایی از مرکز هند از جمله مهاراشترا، گجرات و آندرا پرادش شیوع ویروس رخ داد که منجر به مرگ بیش از 300 کودک بیگناه شد.