مرگ باید پایان هر موجودی باشد؛ اما اخترشناسان متوجه شدهاند که ستاره های مرده پس از مدتی مجدد شروع به درخشیدن میکنند. دلیل این پدیده عجیب فضایی چیست؟
فضا مملو از شگفتیهای گوناگون است و هر چند وقت یکبار نیز مورد جدیدی به معماهای انسان اضافه میشود. جدیدترین مسئله نیز به درخشیدن ستاره های مرده مربوط میشود. در واقع یک ستاره در پایان مرحله حیات خود مجدد نشانههای از فعالیت شدید را از خود بروز میدهد. این مسئله سبب سردرگمی اخترشناسان شده بود.
یک پدیده عجیب فیزیکی سبب درخشیدن ستاره های مرده میشود
برای بررسی دلیل درخشیدن ستاره های مرده باید ابتدا چرخه حیات ستاره را بررسی کرد. یک ستاره عادی پس از پایان چرخه حیات خود به یک کوتوله سفید تبدیل میشود. در این حالت دیگر انتظار انفجارهای ناگهانی و ساطع کردن نور را از ستاره نداریم. هرچند ستارههای غولپیکر در پایان مسیر خود انفجار ابرنواختر را تجربه میکنند. پس از این انفجار نیز دو گزینه رخ میدهد. یا ستاره به سیاه چاله تبدیل میشود یا اینکه یک ستاره نوترونی به جهان هستی اضافه خواهد شد.
اگر پیگیر اخبار نجوم باشید، قطعا میدانید که ستاره های نوترونی در میان عجیبترین اجرام جهان قرار میگیرند. آنها هستههای باقیمانده از یک ستاره غولپیکر هستند و چگالی فوقالعاده زیادی دارند. بهصورتی که انگار کل جرم خورشید را در تنها یک شهر جا دادهاید. همچنین ستارههای نوترونی تقریبا کاملا از نوترون تشکیل شدهاند. بههمینخاطر دانشمندان آنها را بهعنوان بزرگترین هستههای اتمی جهان هستی میشناسند.
همین چگالی شدید نیز باعث میشود که پس از سیاه چاله بیشترین نیروی گرانش را داشته باشند. نیروی گرانش ستاره های نوترونی آنقدر قوی است که میتوانند حتی نور را در مدار خود اسیر کنند و اجرام اطراف را به سرعتی نزدیک سرعت نور برسانند. هرچند که برخلاف نام آنها، ستارههای نوترونی کاملا خنثی نیستند و کمی بار الکتریکی دارند. ترکیب این بار با چرخش سریع ستاره باعث میشود که یک میدان مغناطیسی فوقالعاده قوی ایجاد شود.
در برخی مواقع ستاره های نوترونی حتی سریعتر از تیغههای یک غذاساز میچرخند و بههمینخاطر میتوانند قویترین میدانهای مغناطیسی کیهان را شکل دهند. ترکیب میدان مغناطیسی فوقالعاده قوی و محیطی با گرانش شدید باعث میشود که یک پدیده عجیب فیزیکی رخ دهد. پاسخ دلیل درخشیدن ستاره های مرده نیز بههمین مسئله مربوط میشود.
دانشمندان بارها متوجه شده بودند که ستاره های نوترونی بهصورت ناگهانی حجم زیادی از نور را بهبیرون پرتاب کنند. ظاهرا دلیل این اتفاق نیز بهپدیدهای بهنام رزونانس مربوط میشود. زمانی که یک مکانیزم خاص باعث ارسال انرژی با فرکانس مناسب به یک سیستم شود، انرژی میتواند چند برابر قویتر گردد. نمونه ساده این مسئله را میتوان در گیتار دید. جایی که تکان دادن سیمها باعث ایجاد صدایی بسیار قوی میشود.
در مورد ستاره های نوترونی نیز میدان های مغناطیسی قوی اطراف آنها میتواند تعداد بسیار زیادی فوتون (المانهای اصلی نور) را ایجاد کند. سپس بهلطف گرانش این فوتونها پراکنده میشوند و این تصور پدید میآید که گویی ستاره های مرده در حال درخشیدن هستند.
هرچند مسئله اینجاست که چرخش شدید ستاره های نوترونی نیز باعث ایجاد امواج گرانشی میشود. این اتفاق امواج ریزی را در بافت فضا-زمان ایجاد میکند. در اخبار علمی پیشتر دیده بودیم که پس از برخورد دو سیاه چاله یا دو ستاره نوترونی امواج گرانشی ایجاد میشود. هرچند امواج یک ستاره نوترونی تنها در فرکانسهای بسیار بالاتری هستند. بهصورتی که ما امکان بررسی آنها را از زمین نداریم. با همه اینها، امواج اشاره شده میتوانند انرژی را از ستاره نوترونی به میدانهای مغناطیسی انتقال دهند.
در این حالت اگر شرایط مساعد باشد، رزونانس اتفاق میافتد. در واقع اگر امواج فرکانس درستی داشته باشند، میتوانند فوتونها را تقویت کرده و از طریق مجموعه پیچیدهای از کانالها فوتونهای بیشتری را تولید کنند. این فرآیند آنقدر ادامه مییابد تا اینکه در نهایت دچار فروپاشی شود. در این لحظه حجم زیادی از نور آزاد میشود که انگار ستاره مرده در حال درخشیدن است.
دانشمندان بر این باور هستند که برخی از انفجارهای عجیب اخترفیزیکی از جمله انفجار اشعه گاما نیز بهخاطر همین پدیده رخ میدهد. جایی که گرانش سبب ایجاد نور میشود.