درخشان تر از خورشید

کشف یک جرم عجیب در فضا؛ 10 میلیون بار درخشان تر از خورشید و نقض کننده قانون فیزیک

دانشمندان در کمال تعجب متوجه حضور یک جرم فوق‌العاده عجیب شده‌اند که یکی از قوانین مهم فیزیک را نقض می‌کند. این جرم  ۱۰ میلیون بار درخشان تر از خورشید است.

اخترشناسان در حال بررسی ستاره‌ های مختلف بودند که ناگهان با یک جرم فضایی فوق‌العاده درخشان تر از خورشید مواجه شدند. میزان درخشندگی این جرم آنقدر زیاد است که قانون حد ادینگتون را زیر سوال می‌برد. بر اساس این قانون اجرام با اندازه مشخص می‌توانند درخشندگی محدودی داشته‌ باشند. اگر درخشندگی جرمی از این حد فراتر رود، انتظار می‌رود که هر لحظه منفجر شود. اما این جرم مرموز چیست و چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟

کشف یک جرم مرموز درخشان تر از خورشید که نباید وجود داشته باشد

درخشان تر از خورشید

دانشمندان وقتی با یک منبع فوق‌العاده درخشان مواجه می‌شوند آن را منبع پرتو ایکس بسیار روشن یا ULX می‌نامند. این منابع نجومی از هر فرایند ستاره‌ای درخشان‌تر هستند و معمولا حد ادینگتون را به‌مقدار ۱۰۰ تا ۵۰۰ برابر رد می‌کنند. همین نیز باعث سردرگمی دانشمندان و سوال پیرامون ماهیت آنها شده است.

جالب اینجاست که در بازه‌ای اخترشناسان این میزان درخشندگی زیاد را نوعی خطای اپتیکال قلمداد می‌کردند و حدس می‌زدند که وجود خارجی نداشته باشد. هرچند یافته‌های تلسکوپ فضایی پرتو ایکس ناسا (نیوستار) نیز از یک جرم فضایی بسیار درخشان تر از خورشید خبر می‌دهد. دانشمندان این جرم جدید را M82 X-2 نام نهاده‌اند.

برخی از اخترشناسان گمان می‌‌کردند که منابع پرتو ایکس بسیار روشن سیاه‌چاله‌‌هایی فعال باشند. هرچند که M82 X-2 یک ستاره نوترونی است. این ستاره‌ها هسته‌های فروپاشیده و مرده ستاره‌هایی همچون خورشید هستند و از نظر میزان فشردگی تنها سیاه‌‌چاله از آنها پیشی می‌گیرد. به‌بیانی دیگر یک قاشق از ستاره نوترونی یک میلیارد تن جرم دارد.

درخشان تر از خورشید

این جرم عجیب نه تنها  از خورشید ۱۰ میلیون بار درخشان تر است، بلکه جاذبه آن نیز از زمین ۱۰۰ تریلیون فراتر می‌رود. این جاذبه وحشتناک باعث می‌شود که اگر هر ماده‌ای به سمت سطح ستاره کشیده شود، حالت انفجاری فوق‌العاده شدیدی داشته باشد. به‌عنوان مثال اگر یک شیرینی پفکی را روی سطح ستاره نوترونی بیندازید، اثری همچون هزاران بمب هیدروژنی خواهد داشت.

بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که این جرم مرموز درخشان تر از خورشید هر روز حدود ۱.۵ برابر کل زمین ماده مصرف می‌کند و آن را نیز از ستاره همسایه خود به‌دست می‌آورد. وقتی این حجم از ماده به سطح ستاره می‌خورد، انفجارهای شدیدی رخ می‌دهند که باعث می‌شود حد ادینگون زیر پا گذاشته شود. اما چه‌چیزی باعث شده که این ستاره نوترونی در چنین وضعیت عجیبی پایدار باقی بماند؟

دانشمندان گمان می‌کنند که پاسخ در میدان مغناطیسی قوی این ستاره نهفته است. قدرت این میدان در حدی است که می‌تواند شکل اتم‌ها را تغییر دهد. همین نیز به ستاره اجازه می‌دهد همزمان با درخشان‌تر شدن، دچار فروپاشی نشود. در حال حاضر بشر قادر نیست چنین میدان مغناطیسی قدرتمندی را حتی در مقیاس فوق‌العاده کوچک در کره زمین ایجاد کند. هرچند که اعماق فضا امکان بررسی آن را برای ما فراهم کرده است.