بررسیهای دانشمندان از فروپاشی نزدیک هر 4 ستون حفظ کننده حیات در کره زمین خبر میدهد. اتفاقی که میتواند فاجعه بزرگی را برای تمامی انسان ها رقم بزند.
در گذشته این باور ایجاد شده بود که ما میتوانیم بهلطف پیشرفتهای فضایی سیاره دیگری را بهجای زمین پیدا کرده و به آن منتقل شویم. همین باور نیز سبب شده بود که عدهای چندان نسبت به حفظ کره زمین و آینده آن اهمیت نشان ندهند. هرچند فروپاشی هر 4 ستون حفظ کننده حیات در کره زمین زنگ خطر را برای بسیاری از کارشناسان بهصدا در آورده است.
فروپاشی ستون های حفظ کننده حیات در کره زمین یک فاجعه بیبازگشت خواهد بود
چندین دهه است که دانشمندان مختلف با تمامی ابزارهای ممکن سیارههای فراخورشیدی را ارزیابی میکنند. بررسی اخبار نجوم نشان میدهد که تاکنون نیز هزاران سیاره مختلف با جزئیات بررسی شدهاند؛ اما در هیچکدام از آنها نمیتوان نشانهای از حیات را مشاهده کرد. بسیاری غولهای گازی هستند و سطحی برای میزبانی از موجودات زنده ندارند. برخی سیارههای یخزدهای هستند که نمیتوانند برای انسان مناسب باشند و در برخی دیگر نیز آنقدر تعداد آتشفشانهای فعال زیاد است که به جهنم شباهت دارند.
در تعداد کمی از سیارهها میتوان شرایط مشابه زمین را مشاهده کرد؛ اما آنها نیز از نظر ثبات آبوهوایی مناسب ما نیستند. اینجاست که حفاظت از کره زمین بهعنوان تنها گزینه مناسب برای زندگی انسان بسیار مهم جلوه میکند. به همینخاطر دانشمندان عوامل پایدار نگه داشتن شرایط آبوهوایی زمین در طول تاریخ را شناسایی کردهاند. عواملی که از آنها با عنوان ستون های حفظ کننده حیات در کره زمین یاد میشود و فروپاشی آنها میتواند سبب فاجعهای بزرگ شود.
این 4 ستون یخسار جنوبگان باختری، یخسار گرینلند، جنگلهای آمازون و گردش واژگونی نصفالنهار اقیانوس اطلس (AMOC) هستند. مورد آخر یک جریان اقیانوسی است که باعث میشود دمای اروپا چندین درجه گرمتر از حالت عادی خود باشد. اخیرا شاهد انتشار یک مقاله جدید در اخبار علمی هستیم که احتمال فروپاشی ستون های حفظ کننده حیات در کره زمین و عواقب آن را بررسی کرده است. همانطور که انتظار میرفت نتایج اصلا خوب نیستند.
بررسیهای دانشمندان نشان میدهد که این سیستمها همچون ستون های یک عمارت کاملا بههمدیگر متکی هستند. بهاین ترتیب که در صورت فروپاشی یکی از آنها بقیه نیز دچار فروپاشی شده و کره زمین را دچار بحرانی بسیار بزرگ میکنند. بهباور دانشمندان حتی سیاستهای اقلیمی اعلامشده تا سال ۲۱۰۰ نیز باعث خواهند شد که ما به لبه پرتگاه نزدیک شویم.
در واقع اگر بتوانیم تا سال ۲۳۰۰ میزان افزایش دمای کره زمین را کمتر از ۱.۵ درجه سلسیوس نگه داریم، باز هم شرایط از حالت بحرانی خارج نخواهد شد. ما در نقطه فوقالعاده خطرناکی هستیم و گذر از آن سبب میشود که هیچ راه بازگشتی نداشته باشیم. احتمال فروپاشی کامل ستون های حفظ کننده حیات کره زمین تا سال ۲۳۰۰ حدود ۴۵ درصد است و در طولانیمدت این میزان تا ۷۶ درصد افزایش مییابد.
همچنین هرچقدر میانگین افزایش دما بیشتر از ۱.۵ درجه تعیین شده باشد، احتمال نابودی کره زمین با شیبی غیرخطی افزایش خواهد یافت. هر یکدهم درجه افزایش بیشتر از میانگین افزایش دما ۲ درجهای کره زمین هم میتواند احتمال بروز فاجعه را تا ۳ درصد بیشتر کند. تنها راه جلوگیری از فاجعه نیز کاهش گازهای گلخانهای و برابر کردن میزان انتشار و حذف کربن کره زمین تا سال ۲۱۰۰ است.
شاید با خود بگویید که هنوز فاصله بسیار زیادی با سال ۲۳۰۰ میلادی داریم و نیاز نیست نگران باشیم. اما مشکل اینجاست که تمامی پیشبینیهای گفته شده در این مقاله بر پایه وفا دولتها به تعهدات خود در پیمان اقلیمی پاریس هستند. این در حالی است که در واقعیت ما فاصله زیادی با اهداف اعلامی داریم. همچنین اکثر کشورهای جهان چندان اهمیتی به مشکل مهم گرمایش جهانی و حفظ اکوسیستم زمین نمیدهند.
در واقع دولتها رشد اقتصادی و تحقق بخشیدن به وعدههای سیاسی خود را در اولویت قرار میدهند و برای رسیدن به آن از هیچ تلاشی فروگذار نمیکنند. همین نیز باعث شده که وضعیت کره زمین هر سال بدتر شود. کوچکترین نشانه آن را نیز میتوان در گرمای عجیب تابستانها مشاهده کرد. به همینخاطر بهنظر میرسد که فروپاشی ستون های حفظ کننده حیات در کره زمین بسیار زودتر از پیشبینیها رخ خواهد داد.
در این حالت دیگر هیچ راه برگشتی نخواهیم داشت و باید سیاره دیگری را برای زندگی میلیاردها انسان پیدا کنیم.