آیا انسانها از مواد روانگردان برای جستجوی تجربیات معنوی و درک عمیق واقعیت استفاده کردهاند؟ پاسخ علم به این سوال چیست؟
از هزاران سال پیش، انسانها از مواد روانگردان طبیعی مانند آیاهواسکا و سیلوسایبین برای تغییر حالات ذهنی و درک خود استفاده میکردند. این مواد در بسیاری از فرهنگها و تمدنها از سرخپوستان آمریکایی گرفته تا هند و اروپا مورد استفاده قرار میگرفت.
مواد روانگردان؛ از گذشته تا آینده
آیاهواسکا، یک جواشانده تلخ است که از گیاهان خاصی از جنگلهای بارانی آمازون تهیه میشود. این جوشانده به عنوان یک روان گردان قوی در آیینهای شامانی مورد استفاده قرار میگرفت. این ماده با ایجاد تغییرات در آگاهی، احساس ارتباط عمیقی با طبیعت و جهان هستی را در مصرفکنندگان ایجاد میکرد.
بیشتر بخوانید:
حقایقی عجیب درباره ماریجوانا که احتمالا از آنها بیخبر هستید
علاوه بر این، شواهد باستانشناسی حاکی از مصرف قارچهای سیلوسایبین توسط انسانهای اولیه است که حاکی از علاقه آنها به تجربه حالات متغیر هوشیاری میباشد. به طور کلی، استفاده از مواد روانگردان طبیعی در تاریخ بشر سابقه طولانی دارد و در بسیاری از فرهنگها و تمدنها رایج بوده است.
موادی مثل قارچهای جادویی یا آیاهواسکا میتوانند احساسات خیلی قوی و غیرعادی ایجاد کنند. بعضیها با مصرف این مواد احساس شادی و آرامش عمیقی پیدا میکنند و حتی حس میکنند که به یک دنیای دیگر وصل شدهاند. بعضی از تحقیقات نشان داده که این مواد میتوانند به افرادی که افسردگی یا اعتیاد دارند کمک کنند تا احساس بهتری پیدا کنند.
یک مطالعه جدید نشان داده که بسیاری از افرادی که از مواد روانگردان استفاده کردهاند، احساس ارتباط با یک نیروی برتر یا واقعیت نهایی را تجربه کردهاند. این مطالعه بر روی بیش از ۴۰۰۰ نفر انجام شده و نتایج آن در مجله PLOS One منتشر شده است.
ارتباط سیلوسایبین و تجربیات معنوی
این مطالعه نشان میدهد که مصرفکنندگان مواد روان گردان مانند سیلوسایبین، LSD، آیاهواسکا و DMT، بیشتر احتمال دارد که احساس کنند با یک نیروی برتر در ارتباط هستند. این افراد همچنین گزارش دادهاند که ترس از مرگ در آنها کاهش یافته است. این یافتهها با نتایج مطالعات قبلی نیز مطابقت دارند و نشان میدهند که مصرف مواد روان گردان میتواند باعث تجربههای معنوی شود.
مطالعهای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که مصرف سیلوسایبین میتواند باعث تجربیات معنوی در افراد شود. حدود ۶۰ درصد از شرکتکنندگان در این مطالعه گزارش کردند که پس از مصرف سیلوسایبین، احساس وحدت با همه چیز را تجربه کردهاند. این تجربه را «آگاهی خالص» نامیدهاند. این یافتهها نشان میدهند که مواد روانگردان میتوانند تأثیر عمیقی بر آگاهی انسان داشته باشند.
بسیاری از افراد در طول تاریخ، از تجربیات معنوی یا عرفانی مرتبط با خدا یا یک نیروی برتر را صحبت کردهاند. این تجربیات ممکن است نقش مهمی در شکلگیری ادیان مختلف جهان داشته باشند. رولاند گریفیث، یکی از محققان برجسته در زمینه روان گردانها، معتقد بود که این تجربیات میتوانند به بهبود سلامت روان کمک کنند
با وجود اینکه علم پزشکی مدرن معمولاً به این تجربیات توجه نمیکند، اما تحقیقات نشان داده که آنها میتوانند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشند. گریفیث در سال ۲۰۲۳ درگذشت، اما تحقیقات او در زمینه روانگردانها و آگاهی همچنان ادامه دارد و به ما کمک میکند تا بهتر درک کنیم که این تجربیات چگونه میتوانند بر زندگی ما تأثیر بگذارند.
محققان برای مطالعه تأثیر مواد روانگردان بر مغز با چالشهای زیادی مواجه بودند. این چالشها به دلیل قوانین سختگیرانهای که در دهه ۱۹۶۰ وضع شد، ایجاد شدند. با این حال، در سالهای اخیر، محققان توانستهاند اطلاعات ارزشمندی درباره تأثیر روانگردانها بر مغز جمعآوری کنند. روان گردانها میتوانند تغییرات قابل توجهی در مغز ایجاد کنند. همانطور که در بالا گفتیم این تغییرات ممکن است به بهبود سلامت روان و افزایش احساس معنویت کمک کنند.
دانشمندان تاکنون موفق نشده بودند تصویر دقیقی از منطقهای از مغز به نام کلاستر «مرکز هوشیاری» تهیه کنند. این منطقه مسئول تنظیم توجه و تغییر فعالیتهای مغز است. در سال ۲۰۲۰، در یک اسکن مغز fMRI نشان داده شد که مصرف سیلوسایبین میتواند فعالیت این منطقه را کاهش دهد. این یافته نشان میدهد که سیلوسایبین ممکن است باعث تغییراتی در نحوه عملکرد مغز شود.
مطالعهای که در نشریه نوروایمج در سپتامبر ۲۰۲۰ منتشر شد، نشان داد که کاهش فعالیت کلاستر مغز با تجربیات ذهنی ناشی از مصرف سیلوسایبین مرتبط است. این تجربیات شامل احساس وحدت با جهان و کاهش حس خودانگاری میشود. علاوه بر این، سیلوسایبین نحوه تعامل کلاستر با نواحی مغز مرتبط با شنوایی، توجه، تصمیمگیری و حافظه را تغییر میدهد.