با افزایش محدودیتهای اینترنت در ایران، اکنون بسیاری از مردم به فکر خرید تجهیزات اینترنت ماهواره ای استارلینک افتادهاند. اگر شما هم در این فکر هستید، این مطلب را بخوانید.
ایلان ماسک با زیرکی و مهارت، هر اتفاق و رویدادی را طوری مدیریت میکند که در نهایت به سود استارلینک تمام شود. او استادانه از هر فرصتی برای تبلیغ اینترنت ماهوارهای خود استفاده میکند.
با آغاز حمله روسیه به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰، مدیرعامل اسپیسایکس اعلام کرد که قصد دارد از اینترنت ماهواره ای استارلینک برای مقابله با قطع گسترده اینترنت در مناطق جنگی استفاده کند.
در جریان اعتراضات گستردهای که در سال ۱۴۰۱ در ایران رخ داد و با قطع گسترده اینترنت همراه بود، ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیسایکس، درخواست کرد تا اینترنت ماهوارهای استارلینک از تحریمهای اعمال شده علیه ایران مستثنی شود. با مطرح شدن طرح صیانت در مجلس و نگرانیهای ایجاد شده درباره محدودیتهای بیشتر اینترنت، استارلینک به عنوان یک گزینه جایگزین و آزاد، توجه بسیاری از کاربران ایرانی را به خود جلب کرد و در تابستان ۱۴۰۳ محبوبیت آن به اوج رسید.
موضوعاتی مانند نصب، هزینه تجهیزات و اشتراک ماهانه استارلینک، به عنوان کلیدواژههای پرتکرار در موتورهای جستجو مطرح میشوند. این نشان میدهد که کاربران به دنبال اطلاعات دقیق و فنی درباره این اینترنت ماهوارهای هستند. در حالی که بخشی از اطلاعات ارائه شده درباره استارلینک در ایران، دقیق نیست و احتمال کلاهبرداری در اکثر آگهیهای فروش استارلینک در ایران بسیار زیاد است. اگر شما نیز به خرید استارلینک فکر میکنید، مطالعه این نوشته برایتان مفید خواهد بود.
تجهیزات و زیرساخت؛ دو چالش بزرگ بر سر راه استارلینک
استارلینک در اوایل خرداد ماه خبر داد که بیش از سه میلیون نفر در ۱۰۰ کشور جهان از اینترنت ماهوارهای آن استفاده میکنند. این شرکت حتی حاضر است با انتشار نقشه دقیق پوشش شبکه خود، به همه نشان دهد که تا چه حد به گستردگی و قدرت اینترنت ماهوارهای خود اطمینان دارد.
استارلینک با وجود تمام ادعاهای بزرگ خود در خصوص ارائه خدمات اینترنت پرسرعت ماهوارهای، با چالشهای جدی در زمینه زیرساختها مواجه است. این شرکت علیرغم تلاشهای فراوان، قادر نیست به دلیل محدودیتهایی مانند تجهیزات، تأمین پهنای باند کافی و سایر مسائل فنی، به طور ناگهانی و چشمگیری بر تعداد مشترکان خود بیفزاید.
استارلینک علیرغم همه محدودیتها، رشد شگفتانگیزی داشته است. تعداد کاربران این سرویس از ۱.۵ میلیون نفر در سال گذشته به دو میلیون نفر در ابتدای سال جاری رسیده است. این در حالی است که طبق آمار رسمی، بیش از ۱۱ میلیون ایرانی به اینترنت پرسرعت دسترسی دارند. این مقایسه نشان میدهد که استارلینک علیرغم محدودیتهای جغرافیایی و فنی، توانسته است رشد قابل توجهی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
جولان استارلینک در پشت بام خانههای ایران؛ چه خبر است؟
افزایش چشمگیر تعداد ماهوارههای استارلینک از ۶۰ عدد در سال ۲۰۱۹ به بیش از هفت هزار عدد در حال حاضر، نشان از رشد سریع این شرکت دارد. اما این رشد سریع میتواند بر کیفیت خدمات ارائه شده به کاربران در سراسر جهان تأثیر منفی بگذارد. تقاضای ایران برای اینترنت ماهوارهای آنقدر بالاست که حتی اگر اسپیسایکس تمام منابع خود را به این کشور اختصاص دهد، باز هم نمیتواند به همه نیازها پاسخگو باشد.
سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک، سرعت دانلودی تا ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه را برای کاربران فراهم میکند. در ایران، طیف گستردهای از گزینهها برای دسترسی به این سرعت وجود دارد که شامل فیبرنوری، 4G، 5G و LTE میشود و اغلب با هزینه کمتری نسبت به استارلینک قابل دسترس هستند. مهمترین عاملی که باعث محبوبیت استارلینک در ایران شده است، وجود محدودیتهای دسترسی و فیلترینگ در اینترنت داخلی است.
هزینه خرید و استفاده از استارلینک
هزینه خرید اینترنت ماهوارهای استارلینک بیشتر از آن چیزی است که بسیاری تصور میکنند. در ابتدا، کاربران با پرداخت ۴۹۹ دلار برای تجهیزات و ۹۹ دلار برای اشتراک ماهانه میتوانستند از اینترنت استارلینک استفاده کنند، اما اکنون این هزینهها به ترتیب به ۵۹۹ دلار و ۱۱۰ دلار رسیده است.
واسطهها با سوءاستفاده از نبود قوانین شفاف برای واردات و فروش تجهیزات استارلینک، قیمتهای این سرویس را در ایران به صورت کاذب افزایش میدهند. در حالی که قیمت جهانی تجهیزات و اشتراک ماهانه استارلینک به ترتیب حدود ۳۶ و ۷ میلیون است. کاربران ایرانی به دلیل عواملی مانند واسطهها و محدودیتها، هزینههای بسیار گزافی را متحمل میشوند.
در بازار سیاه ایران، فروشندگان غیرمجاز با سوءاستفاده از تقاضای بالای اینترنت ماهوارهای، قیمتهای نجومی برای دستگاههای استارلینک تعیین کردهاند. یک پک کامل استارلینک ورژن ۳ به طور متوسط بین ۷۰ تا ۹۰ میلیون تومان به فروش میرسد و برای نسخه ۲ این دستگاه، مشتریان باید حدود ۵۰ میلیون تومان پرداخت کنند. حتی مدلهای تجاری استارلینک نیز با قیمتهای گزافی تا ۱۰۰ میلیون تومان در این بازار سیاه به فروش میرسند.
در بازار سیاه ایران، فروشندگان استارلینک با وعده تحویل ۱۵ روزه دستگاه، مشتریان را اغوا میکنند. اما برای دریافت این دستگاه، مشتریان باید هزینههای اضافی گزافی پرداخت کنند. برای مثال، یک فروشنده از مشتریان خود مبلغ ۳۵۰ دلار بابت هزینه حمل و نقل درخواست میکند. فروشنده دیگری نیز با اشاره به هزینههای ارسال از عراق، مبلغ ۱۵۰۰ دلار بابت تجهیزات جانبی از مشتریان طلب میکند.
به گفته این فروشنده، با خرید استارلینک، دو ماه اینترنت رایگان به مشتری هدیه میشود. پس از آن، هزینه اشتراک ماهانه ۱۱۰ دلار خواهد بود و کاربر میتواند به سرعت حدود ۳۰۰ مگابیت بر ثانیه دسترسی داشته باشد. با این حال، به دلیل تحریمها، پرداخت مستقیم هزینههای استارلینک از ایران امکانپذیر نیست و همین مسئله، بزرگترین چالش برای کاربران ایرانی است. با وجود این، برخی راهکارها برای پرداخت این هزینهها وجود دارد.
نصب استارلینک در ایران؛ آیا امکانپذیر است؟
ویدئوهای منتشر شده از دیشهای استارلینک در ایران، امکان استفاده از این فناوری را در کشور تأیید میکند. با این حال، ادعای رواج گسترده و استفاده میلیونها کاربر از استارلینک در ایران، به نظر اغراقآمیز میرسد و نیازمند بررسیهای دقیقتر است.
نقشههایی که ادعا میشود موقعیت دقیق کاربران استارلینک در ایران را نشان میدهند، جعلی هستند. این نقشهها که گاهی در سایتهای غیررسمی منتشر میشوند، اطلاعات نادرستی درباره محل نصب دیشهای استارلینک و تعداد کاربران آن ارائه میدهند. چنین نقشههایی اغلب با هدف فریب کاربران و ایجاد شایعات منتشر میشوند.
عکسهایی که به عنوان مدرک برای اثبات نصب استارلینک در ایران ارائه میشوند، اغلب گمراهکننده هستند. این تصاویر در واقع موقعیت ماهوارههای استارلینک در فضا را نشان میدهند و نه محل نصب دیشها در ایران.
نقشه پوشش استارلینک، ایران را در یک بنبست قرار داده است. رنگ خاکستری و عدم حضور در فهرست انتظار، نشان میدهد که این کشور در اولویتهای آخر این شرکت برای ارائه خدمات قرار دارد. بر اساس نقشه راه استارلینک، کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند قطر، عمان و بحرین به زودی و در چند ماه آینده به این سرویس دسترسی خواهند داشت. اما برای کشورهای آسیای میانه مانند کویت، ترکمنستان و ازبکستان، این اتفاق تا سال ۲۰۲۵ به تعویق افتاده است.
استارلینک به عنوان یک شرکت بینالمللی، ملزم به رعایت قوانین هر کشوری است که در آن فعالیت میکند. بنابراین، بدون اخذ مجوزهای لازم از دولت ایران، ارائه خدمات اینترنت ماهوارهای توسط استارلینک غیرقانونی بوده و محدودیتهای حقوقی جدی را به همراه دارد.
پشت پرده آگهیهای فروش استارلینک، انگیزهای جز سودجویی و کلاهبرداری وجود ندارد. فروشندگان با آگاهی از شرایط موجود در کشور و نیاز مردم به اینترنت مطمئن، تلاش میکنند تا با وعدههای دروغین، اعتماد کاربران را جلب کرده و از آنها کلاهبرداری کنند.