به زودی قرار است اولین محموله از خودروهای وارداتی جانبازان، تحویل داده شود؛ اما چند نفر از 30 هزار جانباز مشمول این طرح، توانایی تامین هزینه خرید، تعمیر و نگهداری این خودروها هستند؟
اگر اخبار خودرو سایت گجت نیوز را دنبال کرده باشید، در جریان هستید که در بهمن ماه سال 1402، دولت موضوع واردات خودرو برای جانبازان را مطرح و تصویب کرد. نخستین مرحله ثبت نام خودروهای وارداتی با شرایط ویژه جانبازی، از تاریخ 1402/11/04 آغاز شد و طی چندین مرحله ثبت نام، خودروهای وارداتی جانبازان در سه گروه مختلف، شامل گروه 50 تا 69 درصد، گروه 70 درصد معمولی و گروه 70 درصد ویژه امکان پذیر شد.
جانبازانی که در این سه گروه گروه قرار میگرفتند، قادر به واردات خودروهای خارجی تا سقف مبلغ مشخصی بودند. به عنوان مثال جانبازان 50 تا 69 درصد تا سقف قیمتی 25 هزار یورو، جانبازان 70 درصد عادی تا سقف قیمتی 30 هزار یورو و در نهایت جانبازان 70 درصد به بالا که دارای شرایط خاصی هستند، تا سقف قیمتی 35 هزار یورو قادر به واردات خودروهای روز دنیا بودند.
در این طرح جانبازان برای واردات خودرو دو حق انتخاب داشتند، یکی واردات شخصی و دیگری کمک گرفتن از شرکتهای واسطه. البته اگر جانبازان بخواهند تمامی فرآیند واردات خودرو را به صورت شخصی پیگیری کنند، با مشکلات بسیار زیادی مواجه میشدند، اما انتخاب شرکتهای واسطه که به صورتی شرکتی خودرو را وارد میکنند، میتوانست فرآیند واردات را تا حد زیادی برای جانبازان تسهیل کند.
بعد از گذشت مدتی، گزینه سومی به این لیست اضافه شد که با استفاده از آن جانبازان با پرداخت مبلغی توافقی به شرکتهای واردکننده، میتوانستند خودرو مد نظر خود را از گمرک ترخیص کنند.
دیروز در تاریخ 25 شهریور سال 1403 مهلت ثبت نام واردات خودرو توسط جانبازان به پایان رسید و متقاضیان مشمول این طرح که هنوز ثبت نامی انجام ندادهاند، باید منتظر مرحله بعدی ثبت نام باشند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا واقعا این طرح برای استفاده جانبازان از خودروهای لوکس خارجی طراحی شده است؟ و تا چه میزان این طرح به جانبازان کمک خواهد کرد؟
خودروهای وارداتی جانبازان چه شدند؟
در سامانه ثبت نام واردات خودرو جانبازان، مدلهای مختلفی از خودرو نظیر آئودی Q5 برای انتخاب جانبازان اعلام شده بود؛ اما با گذشت 9 ماه از آغاز فرآیند ثبت نام خودرو، هنوز هیچ خودرویی تحویل جانبازان نشده است. حتی به افرادی که واسطهها را برای واردات خودرو انتخاب کرده بودند، هنوز هیچ شرکتی معرفی نشده است. تا به امروز هم هنوز هیچ مسئولی اعلام نکرده که چه تعداد خودرو برای جانبازان وارد شده و چه زمانی قرار است این خودروها به متقاضیان تحویل داده شود.
جانبازان مشمول این طرح، در خصوص نحوه اجرا شدن آن و روندی که تا به امروز برای دریافت خودرو طی کردهاند میگویند که طی چندین مرحله، اطلاعیههای بنیاد شهید و وزارت صمت، مقرر شد مراحل ثبت نام و ثبت سفارش خودرو توسط جانبازان و در دو شکل واردات شخصی (توسط جانبازان یا کسی که به او وکالت داده شده است) و شرکتی (شرکتهای واردکننده که نقش واسطه را داشتند) انجام پذیرد. اما متاسفانه نه تنها خودرویی به جانبازان تحویل داده نشده، بلکه جانبازان را با مشکلات زیادی رو به رو ساخته است. از یک طرف دلالان بازار خودرو که تشنه این محصولات هستند میخواهند از فرصت پیش آمده (گمانهزنی تحویل و عدم تحویل خودروها) حوالههای خودروهای ثبت نامی را با هزینه ناچیز بخرند، از سوی دیگر جانبازان با حقوق جانبازی، توانایی پرداخت مبلغ خودروها را ندارند.
فروش حواله خودروهای جانبازی به دلالان با قیمت ناچیز
حال در بازار دلالان در حال متقاعد کردن 30 هزار جانباز مشمول این طرح هستند، تا ماشینی را که هنوز وجود خارجی پیدا نکرده به قیمت ناچیز از آنها بخرند. دلالها به جانبازان 70 درصد عادی و ویژه مبلغی معادل 2 تا 3 میلیارد تومان پیشنهاد میدهند و برای جانبازان 50 تا 69 درصد هم مبلغی بین 1.5 تا 2 میلیارد تومان پیشنهاد میکنند. البته ارزان خریدن حوالهها، به معنی ریسک دلالان نیست و آنها چندین برابر مبلغ واریزی خود، را از جانبازان سفته میگیرند تا در صورت وقوع هر پیشآمدی بتوانند پول خود را پس بگیرند.
اما چگونه میشود که مسئولین به این نتیجه رسیدند که جانبازی که هزینه درمان و زندگی روزمره خود را ندارد، توانایی تامین هزینه خرید خودرو و در ادامه از پس هزینه تعمیر و نگهداری این خودروها بر میآیند؟
دولت با استفاده از این طرح، با یک تیر دو نشان را مورد هدف قرار داده است. از یک سو جانبازانی که با ایثارگری برای این مرز و بوم با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکنند، میتوانند با فروش حواله خودروها تا حدی نیازهای مالی خود را تامین کنند. از سوی دیگر آن دسته از پولدارانی که توانایی خرید خودروهای روز دنیا را دارند، اما به دلیل ممنوعیت واردات نمیتوانند چنین خودروهایی را بخرند، میتوانند با پرداخت هزینهای به جانبازان، خودروهای آنان را صاحب شوند.
در واقع به نظر میرسد این طرح برای رفاه جسمانی جانبازان نبوده و تنها قرار است با تخصیص یک امتیاز خاص به جانبازان، تا حدی از مشکلات مالی آنان کاسته شود.