گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
آمریکا در زرادخانه خود سلاح مخوفی دارد که به راحتی از بتن و فولاد عبور می‌کند. بمب سنگرشکن چیست و چه کاربردی در نبردهای نظامی دارد؟
نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا پس از آغاز جنگ خلیج فارس در سال 1991 میلادی و حمله هوایی به عراق، به این نتیجه رسید که بمب‌های BLU-109/B مناسب نیستند و باید بمب‌های قدرتمندتری برای نابودی استحکامات طراحی کند. البته بمب ضدسنگر آمریکا با بیش از 900 کیلوگرم وزن، پتانسیل تخریب بالایی داشت و مناسب حمله به پناهگاه‌ها بود، ولی نیروی هوایی تصمیم خود را برای توسعه یک بمب سنگرشکن قوی‌تر گرفته بود.
فهرست:
معرفی بمب سنگرشکن
ایالات متحده می‌خواست با بمب سنگرشکن جدید، به عمق استحکامات بتنی عراقی‌ها نفوذ کند و بزرگ‌ترین و قدرتمندترین سنگرها را از بین ببرد. نمونه تلاش آمریکا برای توسعه بمب‌های سنگرشکن را باید در جنگ جهانی دوم مشاهده کرد؛ در آن زمان شخصی به نام بارنز والیس موفق به توسعه بمب‌های تال بوی شد و نیروی هوایی انگلیس به لطف این مهمات سنگرشکن بود که توانست به عمق پناهگاه‌های نازی‌ها نفوذ کند.
داستان آغاز تولید بمب سنگرشکن
طبق آخرین اخبار نظامی جهان، آمریکا در آستانه شروع یک جنگ بزرگ بود و بیش از هر چیز به بمب‌های سنگرشکن نیاز داشت. برای طراحی بمب جدید نمی‌شد بعضی از مولفه‌ها را مثل قطر بمب افزایش داد، چرا که برای پرتاب این مهمات قرار بود از جنگنده‌های اف 15 آی استریک ایگل و اف 111 استفاده شود و جایگاه حمل سلاح این هواپیماهای جنگی استاندارد بود و قطر زیاد بمب باعث دردسر می‌شد.
نیروی هوایی ایالات متحده که سخت به دنبال تولید بمب سنگرشکن بود، برنامه زمانی ساخت آن را بیش از حد تصور فشرده کرد. به همین خاطر بود که برای پوسته نسخه جدید از لوله هویتزر خودکششی 203 م.م ام 110 استفاده کردند. لوله‌های هویتزرهای از رده خارج شده از انبار بیرون کشیده شد تا کار طراحی و تولید آغاز شود.
پس از اینکه مهندسان سه شرکت نظامی بزرگ موفق شدند این بمب را بسازند، آن را در ایالت نوادای آمریکا آزمایش کردند تا میزان کارآمدی‌اش مشخص شود. بمب سنگرشکن با سرعت زیاد به دیوارهای بتنی کوبیده می‌شدند تا عمق نفوذشان تعیین شود. آمریکا قصد داشت از این بمب برای نفوذ 6.7 متری در بتن استفاده کند.
بمب جدید نیروی هوایی آمریکا به تکامل رسیده بود و بدون سیستم هدایت، 2136 کیلوگرم وزن داشت و 545 کیلوگرم ماده منفجره با خود حمل می‌کرد. طول این بمب 7.6 متر بود و 80 درصد مواد منفجره آن از تی ان تی و 20 درصد دیگر پودر آلومینیوم تشکیل شده بود. آن‌ها پس از آزمایش موفقیت آمیز این بمب، درخواست ساخت دو بمب سنگرشکن دیگر را برای تکمیل کار دادند و برای پرتاب آن‌ها، جنگنده‌های F111-F انتخاب شدند.
بیشتر بخوانید:
معرفی موشک‌های خانواده صیاد؛ کابوس انواع بالگرد و جنگنده
بمب جدیدی که ایالات متحده در سال 1991 میلادی آزمایش کرد، امروزه با نام جی بی یو 28 شناخته می‌شود. بدنه این بمب سنگرشکن از لوله توپ 203 میلی متری با نام BULU-113 ساخته می‌شد و برای آزمایش روی یک پناهگاه با سقف بتنی و میلگرد امتحان شد.
بعد از این موفقیت، دو بمب یکپارچه تحت عنوان GBU-28 در 27 فوریه 1991 میلادی، توسط آمریکا و از طریق هواپیمای ترابری لاکهید C-141 به پایگاه هوایی طائف واقع در عربستان سعودی منتقل گردید. بمب‌ها ظرف سه ساعت تخلیه و زیر بال‌های دو جنگنده F111-F نصب شدند. وزن عملیاتی این بمب‌ها 2268 کیلوگرم بود و برای اینکه وزن کلی جبران شود، یک بمب هدایت شونده GBU-24A/B با وزن 909 کیلوگرم زیر بال دیگر نصب شد.
در نهایت جنگنده‌ها با موفقیت به پناهگاه شماره 2 تاجی حمله کردند و با پرتاب بمب‌های سنگرشکن، باعث سوراخ شدن پناهگاه شده و آنجا را منفجر کردند. این گونه بود که بمب سنگرشکن جی بی یو 28 امتحان خود را پس داد.
اصلاحات و طراحی بهینه‌تر GBU-28
بعد از اینکه جنگ خلیج فارس خاتمه یافت، ایالات متحده آمریکا برنامه تولید و توسعه، بهبود و اصلاح بمب‌های سنگرشکن جی بی یو 28 را همچنان ادامه داد. در راستای تکمیل تحقیقات و آزمایشات این بمب، 28 نمونه دیگر تولید شد و هم اکنون بخش مهمی از زرادخانه آمریکا متشکل از بمب‌های سنگرشکن است.
در نسخه جدید این مهمات ضداستحکامات، سرجستجوگر لیزری قبلی با ترکیبی از سیستم هدایت لیزری و ماهواره‌ای جایگزین شد. هم اینک این سنگرشکن می‌تواند با سرعت بالای 750 کیلومتر بر ساعت و برد 10 کیلومتر، به سنگرهای بتنی و فولادی نفوذ کند. مهندسان آمریکایی همچنین کلاهک قبلی جی بی یو 28 را که از نوع BLU-113 بود، با کلاهک جدید BLU-122/B عوض کردند و عملکرد آن را در عملیات‌ها افزایش دادند.
بیشتر بخوانید:
هواپیماهای جنگنده نسل هفتم چه ویژگی‌هایی دارند
صادرات سنگرشکن‌های آمریکا به اسرائیل
اولین خریدار تجهیزات آمریکا و به ویژه بمب GBU-28، رژیم صهیونیستی بود. آن‌ها در سال 2005 درخواست خود را مبنی بر خرید 100 تیر از این بمب به ایالات متحده ارسال کردند. پس از تحویل محموله صادراتی به اسرائیل، تصمیم گرفته شد که از جنگنده F-15I پرتاب شوند.
تا به امروز اسرائیل از بمب سنگرشکن فوق علیه مواضع نیروهای حماس در غزه استفاده کرده و آخرین تلاش موفقیت آمیز آن‌ها در استفاده از این مهمات قدرتمند، ترور سازمان یافته سیدحسن نصرالله در ضاحیه بیروت بوده است. ایالات متحده نه تنها این بمب را به اسرائیلی‌ها فروخت، بلکه آن را به کره جنوبی هم داد.
نحوه عملکرد بمب GBU-28
بمب‌های جی بی یو 28 که عمدتا علیه مواضع و استحکامات بتنی استفاده می‌شود، دارای بدنه سنگین و فوق العاده مقاومی هستند. جنس آن‌ها معمولا از فولاد قوی است و دیدیم که آمریکا برای ساخت نمونه‌های اولیه آن از لوله‌های هویتزرهای خودکششی استفاده کرد.
سنگرشکن‌ها پس از اینکه رها می‌شوند، با سرعت زیاد به سطح برخورد می‌کنند و بعد از اینکه به نزدیکی هدف می‌‌رسند، منفجر خواهند شد تا آسیب حداکثری وارد کنند. انفجارهای زیر سطح زمین می‌تواند منجر به تخریب بیشتری شود.
نکات مهمی درباره بمب سنگرشکن
بمب‌های سنگرشکن و ضداستحکامات، به طور ویژه برای تخریب تأسیسات استراتژیک مثل پناهگاه‌های فرماندهی، مراکز ارتباطی، انبارهای مهمات، تأسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های زیرزمینی نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آمریکا، روسیه و بعضی از کشورهای اروپایی مجهز به چنین مهماتی هستند.
اهداف استراتژیک
از بمب سنگرشکن معمولا برای آسیب رساندن به مناطقی استفاده می‌شود که تخریب آنجا با بمب‌های معمولی ممکن نیست. برای مثال اسرائیل بارها ایران را تهدید به هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای کرده و اگر بخواهد از مهماتی استفاده کند، بی‌شک بمب جی بی یو 28 یکی از آن‌هاست.
هزینه بالا
بودجه موردنیاز برای تولید چنین بمب‌هایی کلان بوده و هزینه بالایی برای یک نسخه از آن‌ها باید پرداخت کرد. به همین دلیل است که کشورهای دارنده سنگرشکن، بی‌دلیل از آن استفاده نمی‌کنند.
اثرات تخریبی
انفجار در اعماق زمین نه تنها می‌تواند منجر به خرابی آن ناحیه شود، بلکه لرزش‌های ناشی از آن باعث آسیب دیدن مناطق اطراف می‌شود.
بیشتر بخوانید:
این ۸ جنگنده چینی، کپی برابر اصل هواپیماهای جنگی آمریکا و روسیه هستند
کدام کشورها مجهز به بمب سنگرشکن هستند؟
گفتیم که ایالات متحده آمریکا برای دستیابی به بمب سنگرشکن در اواخر دهه 90 میلادی، با چالش‌های زیادی مواجه بود. به طور معمول، تولید چنین مهماتی نیاز به دانش نظامی و مهندسی پیشرفته، تکنولوژی‌های پیچیده و به‌روز و زیرساخت‌های صنعتی قوی دارد. در حال حاضر تعداد کشورهایی که مجهز به این مهمات شده‌اند، به تعداد انگشتان یک دست هستند.
1. ایالات متحده آمریکا
طلایه‌دار طراحی و تولید بمب‌های سنگرشکن دنیا، آمریکا است. زرادخانه این کشور متشکل از مهمات ضداستحکاماتی همچون جی بی یو 28، جی بی یو 57 آ/ب و… است. آمریکا از این بمب‌ها برای هدف قرار دادن تأسیسات مهم زیرزمینی و مراکز استراتژیک استفاده می‌کند.
2. روسیه
دومین کشوری که دانش و تخصص طراحی و تولید بمب سنگرشکن دارد، روسیه است. این کشور برای نفوذ به تأسیسات زیرزمینی و مهم، مهمات مشابه با آمریکا توسعه داده است. نام نمونه‌های روسی این مهمات KAB-1500L ات که می‌توانند به سازه‌های بتنی و مستحکم نفوذ کرده و قدرت تخریب بالایی هم دارند.
3. چین
چین که یکی از قطب‌های نظامی دنیا و رقیبی مهم برای ایالات متحده است، موفق شده در دهه‌های اخیر به دانش ساخت سنگرشکن دست یابد. طی سال‌های اخیر این کشور در رقابت تنگاتنگی با آمریکا قرار گرفته و به همین خاطر تلاش خود را برای توسعه چنین مهماتی کرده است.
4. بریتانیا
بریتانیا هم توانسته پابه پای روسیه و چین، حرکت کند تا بمب‌های سنگرشکن مخصوص خود را داشته باشد. این کشور به کمک آمریکا موفق شده در زمینه ساخت سنگرشکن پیشرفت کند. البته تعداد تولیدات این کشور در مقایسه با روسیه کمتر است، اما باز هم به اندازه خودش قابل قبول خواهد بود.
5. فرانسه
فرانسه هم یکی دیگر از کشورهای اروپایی است که بیکار ننشسته و موفق شده بمب‌های ضداستحکامات تولید کند. مهمات این کشور توانایی نفوذ به اعماق زمین و تأسیسات مهم را دارد.