دو دانشمند زمینه هوش مصنوعی به خاطر دستاوردهای بنیادی در حوزه یادگیری ماشین بر پایه شبکه عصبی موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک 2024 شدند.
جایزه نوبل فیزیک 2024، ارزشمندترین جایزه در حوزه علم به دو دانشمند حوزه هوش مصنوعی رسید. این مدال به خاطر تحقیقات و اختراعات بنیادی این محققین که امکان یادگیری ماشین با استفاده از شبکههای عصبی را فراهم کردند به این دو فیزیکدان اهدا شد. نکته قابل توجه در خصوص این دو محقق آن است که یکی از آنها به دلیل نگرانی از آینده هوش مصنوعی از سمت خود در گوگل کنارهگیری کرده است!
هوش مصنوعی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک 2024
جان هاپفیلد، استاد برجسته دانشگاه پرینستون، نخستین برنده جایزه نوبل امسال است که موفق به توسعه نوعی حافظه شرکتپذیر شده که امکان نگهداری و بازسازی تصاویر و سایر الگوها در یک مجموعه داده را فراهم میکند. از سوی دیگر، جفری هینتون که به نام «پدرخوانده هوش مصنوعی» هم معروف است توانسته روشی برای یافتن مشخصات درون دستهای از دادههای خاص بهطور خودمختار پیدا کند و قابلیت شناسایی برخی المانهای مختلف بصری درون تصاویر را فراهم نماید.
کمیته اهداکننده جایزه نوبل فیزیک 2024 تلاشهای این دو نفر در وزه پایه علم فیزیک را دلیل دریافت این جایزه توسط آنها دانسته و ابزارهایی که بهواسطه هوش مصنوعی در اختیار بشر قرار گرفته را مهمترین دستاورد علمی این دو فرد برشمرده است. این کمیته ادعا کرده که ابزارهای یادگیری ماشین بر پایه شبکههای عصبی در حال دگرگون کردن علم، مهندسی و سایر زمینههای زندگی بشر هستند.
بد نیست بدانید جفری هینتون، پیشتر سالها عضو تیم هوش مصنوعی یادگیری عمیق در گوگل (Google Brain) بود. با این وجود نگرانیهای او از بابت یادگیری ماشین و تاثیرات سوء احتمالی آن در جوامع مختلف باعث شد که در سال 2023 از گوگل جدا شود. در آن زمان او در خصوص احتمال نشر حجم گستردهای از اطلاعات نادرست در خصوص یادگیری ماشین و بیکار شدن انسانها یا حتی احتمال ساخت اسلحههایی تماما خودکار که میتوانند حیات بشریت را تهدید کنند ابراز نگرانی کرده بود.
در عین حال علیرغم این نگرانیها، دکتر هینتون که استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه تورنتو کانادا بود توانست معتبرترین جایزه علمی جهان در سال 2024 را از آن خود کند.