نبتا پلایا در صحرای مصر، دایره سنگی با قدمت ۷۵۰۰ ساله است که میتواند اولین رصدخانه نجومی جهان و مکانی آیینی برای مردم باستان باشد.
در دل صحرای خشک و وسیع مصر، یکی از شگفتانگیزترین ساختارهای باستانی جهان قرار دارد که به نظر میرسد بیش از آنچه که تصور میشود، دانش و آگاهی از آسمان و ستارگان را در خود جای داده باشد. نبتا پلایا، یک دایره سنگی اسرارآمیز است که باستانشناسان به آن لقب «قدیمیترین رصدخانه جهان» را دادهاند. این دایره سنگی که در جنوب غربی شهر آسوان و در حدود ۲۸۰ کیلومتری آن واقع شده، متعلق به زمانی است که بشر هنوز در آغاز راه درک آسمانها بود.
بیشتر بخوانید:
کشف رصدخانه شگفتانگیز از دوران مصر باستان دانشمندان را شوکه کرده است
نبتا پلایا ۲ هزار سال از استون هنج قدیمیتر است
بر اساس تحقیقات اخیر، قدمت نبتا پلایا به حدود ۷۵۰۰ سال پیش بازمیگردد. این بهمعنای حدود ۲۰۰۰ سال قبل از استون هنج معروف در انگلستان است. این سنگهای ایستاده که هرکدام چندین متر ارتفاع دارند، به طرز شگفتانگیزی بهصورت دایرهای چیده شدهاند که با حرکت ستارگان و خورشید همخوانی دارد. محققان بر این باورند که این چینش دقیق میتواند نشانهای از دانش نجومی پیشرفته مردمانی باشد که در آن منطقه زندگی میکردند.
در مرکز این دایره، شش سنگ بزرگ قرار گرفته که احتمال میرود برای آیینهای مذهبی یا علامتگذاری روزهای خاصی از سال استفاده میشدهاند. این سنگها، توسط ۲۹ سنگ دیگر احاطه شده بودند که شاید نوعی تقویم نجومی ابتدایی را تشکیل میدادهاند. یکی از ویژگیهای جذاب این دایره سنگی، ارتباط آن با انقلاب تابستانی است؛ محققان بر این باورند که مردم باستانی این سنگها را طوری قرار داده بودند که طلوع خورشید در انقلاب تابستانی را نشان دهد. این پدیده به آنها خبر از آغاز بارانهای سالیانه و پر شدن دوباره دریاچههای فصلی میداد.
کاوشها در سال ۲۰۰۱ در این منطقه نشان داد که نبتا پلایا تنها یک دایره سنگی ساده نبوده است. در مرکز آن، اسکلت کاملی از یک گاو پیدا شد که اشاره به اهمیت حیوانات در آیینها و زندگی این مردم دارد. به نظر میرسد نبتا پلایا نه تنها یک رصدخانه نجومی بلکه مکانی آیینی نیز بوده است، جایی که مردم آن دوران شاید برای طلب باران و فراوانی از آسمان دعا میکردند.
شواهد متعددی برای اولین رصدخانه جهان
شواهد دیگری نیز نشان میدهد که سه سنگ مرکزی این دایره، نمایانگر کمربند صورت فلکی شکارچی هستند. علاوه بر این، برخی از این سنگها ممکن است طلوعهای فصلی ستارگان مهمی مانند شباهنگ و آلفا قنطورس را نشان دهند.
با وجود تمام این کشفیات، نبتا پلایا همچنان برای دانشمندان و باستانشناسان یک معماست. آیا این دایره سنگی واقعاً اولین رصدخانه نجومی بشر است؟ یا شاید چیزی بیشتر از آن؛ یک جایگاه آیینی باستانی که ارتباط عمیق انسان با طبیعت و کیهان را نشان میدهد؟ هر چه باشد، این سنگهای اسرارآمیز همچنان داستانهای بسیاری از گذشتههای دور برای ما دارند که باید کشف شوند.