گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یکی از خطرناک‌ترین موشک‌های بالستیک ایران که می‌تواند گزینه مناسبی برای عملیات وعده صادق 3 باشد، خرمشهر 4 است. مشخصات این سلاح مرگبار چیست؟
جمهوری اسلامی ایران با حمله گسترده به اسرائیل در عملیات وعده صادق (2)، توان موشک‌های بالستیک خود را به نمایش گذاشت. در این موشک باران گسترده شاهد به کارگیری موشک سجیل، عماد، قدر و هایپرسونیک فتاح 1 بودیم. همان‌طور که به احتمال زیاد ویدیوهای این حمله را تماشا کرده‌اید، اغلب موشک‌ها به خاک سرزمین‌های اشغالی اصابت کرده و خسارت‌هایی به پایگاه‌های مهم رژیم صهیونیستی مثل نواتیم زده است.
پس از حمله بامداد 5 آبان اسرائیل به ایران و تلاش برای هدف قرار دادن سامانه‌های پدافندی مثل S-300 روسیه و سامانه باور 373، نیروهای مسلح کشورمان قاطعانه اعلام کردند که به زودی عملیاتی تحت عنوان وعده صادق (3) برنامه‌ریزی می‌شود و این بار از موشک‌هایی استفاده خواهد شد که قدرت و سرعت بیشتری دارند.
با خرمشهر 4 آشنا شوید
قطعا سپاه پاسداران برای سامانه پدافند تاد آمریکا برنامه‌ریزی کرده و برخی منابع هم مدعی شده‌اند که اگر ایران بخواهد در پاسخ به هدف قرار دادن سامانه‌های پدافندی‌اش واکنش سختی نشان دهد، سیستم‌های دفاع هوایی و موشکی رژیم صهیونیستی را مورد هدف قرار خواهد داد.
برای اینکه بتوانیم ضمن انهدام THAAD به سایر سامانه‌های پدافندی اسرائیل مثل گنبد آهنین، فلاخن داوود و پیکان آسیب جدی وارد کنیم، باید از موشک‌های قوی‌تر و دقیق‌تری مثل خرمشهر 4، حاج قاسم و فتاح 1 استفاده کنیم. گزارش‌ها حاکی از این است که وعده صادق (3) همراه با شلیک خرمشهر 4 یا همان خیبر همراه خواهد بود. اما ویژگی‌های این موشک قدرتمند چیست؟ در ادامه با ما همراه باشید تا مشخصات این موشک را با هم مرور کنیم.
فهرست محتوا
خرمشهر – 4: تلفیقی از قدرت و سرعت
یکی از موشک‌های بالستیک قدرتمند ایران، خرمشهر – 4 است که در سالروز آزادسازی خرمشهر توسط وزارت دفاع کشورمان رونمایی شد. حداکثر بر این موشک 2000 کیلومتر بوده و می‌تواند سرجنگی به وزن 1.5 تن حمل کند. نوع سوخت خرمشهر 4 هایپرگالیک است و از موتور پیشرفته اروند سود می‌برد. سرعت آن در خارج از جو 16 ماخ و در داخل جو زمین حدود 8 ماخ برآورد شده و در فاز میانی قابل هدایت و کنترل است.
در تاریخ 4 خرداد 1402 بود که وزارت دفاع ایران به همت محمدرضا آشتیانی، از موشک بالستیک دوربرد و سریع السیر خرمشهر 4 با نام عملیاتی خیبر رونمایی کرد. به گفته سرتیپ آشتیانی، خرمشهر 4 یک موشک راهبردی و نقطه‌زن با قابلیت رادارگریزی است. این موشک در مقایسه با سایر اعضای خانواده خرمشهر دچار تغییراتی اساسی شده که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سوخت جدید به نام هایپرگالیک و پیشرانه مدرن اروند اشاره کرد.
موتور اروند که با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا طراحی شده، یک موتور مبتنی بر سوخت مایع است و برای حداکثر بهره‌وری از قدرت این پیشرانه سراغ سوخت خودمشتعل هایپرگالیک رفته‌اند. اما سوال اینجاست که سوخت خودمشتعل یا هایپرگالیک چیست و چه مزایایی دارد؟
سوخت هایپرگالیک خرمشهر – 4
مهندسان تلاشگر کشورمان به منظور استفاده از سوخت خودمشتعل یا هایپرگالیک، سراغ موتور اروند رفتند تا بتوانند از این پیشرانه سوخت مایع بهره برداری حداکثری کنند. نحوه عملکرد سوخت هایپرگالیک این گونه است که اجزای آن به محض تماس با یکدیگر آتش می‌گیرند و دیگر نیازی به سیستم احتراق نیست.
چنین سوختی ساده و قابل اعتماد است و از آنجایی که تحت فشار فراوان کار می‌کند، به توربو پمپ احتیاج دارد. به طور کلی این نوع سوخت از دو جزء سوخت و اکسیدکننده شکل می‌گیرد که در دمای معمولی محیط به صورت مایع در دسترس هستند و به همین دلیل است که به آن‌ها پیشرانه مایع قابل ذخیره گفته می‌شود.
با این اوصاف سوخت با فشار فراوان و به کمک دریچه‌های کنترل به محفظه احتراق وارد می‌شود و پس از طی مراحلی واکنش نشان داده و اشتعال صورت می‌گیرد. از آنجایی که می‌توان با باز و بسته کردن دریچه‌ها، موتور را خاموش و روشن کرد و همه چیز را تحت کنترل درآورد، باید گفت که برای مانور فضاپیماها سوخت مناسبی است.
خرمشهر – 4 را با این نوع سوخت مایع می‌توان تا سال‌ها در سیلوهای زیرزمینی نگه داشت و این یک ویژگی مطلوب و هیجان انگیز برای آن به حساب می‌آید. نیروهای مسلح با تزریق سوخت به موشک، آن را برای چندین سال در انبارها نگهداری می‌کنند و هر زمان که بخواهند، از آن‌ها برای شلیک به سمت اهداف استفاده خواهند کرد. عدم نیاز به سوخت گیری مجدد هنگام شلیک و آماده سازی در کمتر از 12 دقیقه، جزو مهم‌ترین مزیت‌های خرمشهر 4 یا خیبر است.
شاهکاری با سرجنگی سنگین وزن، برد بالا و سرعت زیاد
به گفته برخی منابع، موشک بالستیک خرمشهر 4 دارای برد 2000 کیلومتری با سرجنگی سنگین وزن 1.5 تنی است و به نظر می‌رسد که برد واقعی آن بیشتر از چیزی است که اعلام شده و به باور برخی از صاحب نظران، خیبر می‌تواند تا 4000 کیلومتر برد داشته باشد. همچنین طول سرجنگی 4 متر بوده و جزو سنگین‌وزن‌ترین نمونه‌های ساخته شده توسط ایران است و مقاومت خوبی هم در برابر جنگال دارد.
گفتنی است که از 1.5 تن وزن سرجنگی، حدود 1000 کیلوگرم برای مواد منفجره بوده و 500 کیلوگرم دیگر مربوط به وزن تجهیزاتی مثل موتور، سیستم هدایت و… است. همچنین خرمشهر 4 می‌تواند به جای یک سرجنگی با وزن 1500 کیلوگرمی از چندین سرجنگی سبک‌تر استفاده کند.
مهندسان هوافضای سپاه برای اطلاع از وضعیت سرجنگی و اصلاح مسیر آن در خارج از جو زمین، داخل سرجنگی را با میکروموتورهای هدایتگر پر کرده‌اند. البته برد 4000 کیلومتری زمانی در دسترس است که از وزن سرجنگی کاسته شود و میزان سوخت فعلی آن زیاد شود.
سرعت خرمشهر 4 خارج از جو زمین به حداکثر 16 ماخ می‌رسد و قبل از اصابت هدف این موشک دارای سرعتی حدود 8 ماخ است. میزان خطای موشک بین 10 تا 30 متر اعلام شده و همان‌طور که گفتیم برای اصلاح مسیر و تسلط روی آن از موتورهای هدایتگر استفاده شده است. از آنجایی که خرمشهر 4 پیش از اصابت به هدف دارای سرعت 8 ماخ است، می‌توان گفت که شانس سامانه‌های پدافندی اسرائیل برای رهگیری آن به حداقل ممکن می‌رسد.
جنگال روی این بالستیک اثری ندارد!
فردای روز رونمایی از موشک بالستیک خرمشهر 4، جانشین وزیر دفاع خاطرنشان کرد که سلاح مخوف و مرگبار خیبر، مجهز به سیستم هدایت و کنترل خارج از جو بوده و به همین خاطر امکان جمینگ و ایجاد اختلال الکترونیکی روی آن میسر نیست. در واقع هیچ یک از سیستم‌های هدایتی این موشک در داخل جو زمین فعال نیست و دشمن نمی‌تواند با تاکتیک‌های جنگ الکترونیک باعث تغییر مسیر یا ایجاد اخلال روی آن شود.
یکی دیگر از توانمندی‌های موشک خرمشهر 4 برای مقابله با جنگ الکترونیک دشمن، سیستم دفاع سایبری است که به کمک هوش مصنوعی می‌تواند سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را فریب دهد و از کمین رهگیرهای آن‌ها فرار کند.
خرمشهر 4 که با نام عملیاتی خیبر شناخته می‌شود، قادر به استفاده از جستجوگر راداری و اپتیکی به صورت منفرد یا همزمان بوده و از آنجایی که با هوش مصنوعی در ارتباط است، می‌تواند به راحتی اهداف متحرک دریایی و زمینی را مورد هدف قرار دهد.
قابلیت پیشرفته‌ای به نام MIRV و MRV
در عملیات وعده صادق (1) و همچنین موشک باران بعدی 10 مهر 1403، دیدیم که نیروهای مسلح کشورمان از موشک‌هایی استفاده کردند که مجهز به کلاهک‌های بارشی بودند. خرمشهر 4 یکی از همین موشک‌هاست که می‌تواند داخل کلاهک اصلی‌اش، چندین کلاهک مستقل دیگر را جای دهد و آن‌ها را طوری برنامه‌ریزی کند که هر یک به اهداف مستقلی برخورد کنند.
قابلیت MIRV نوعی از کلاهک جنگی است که می‌تواند با خود چندین کلاهک کوچک‌تر را حمل کند. علاوه براین قابلیت باید به MRV اشاره کنیم که شبیه به کلاهک اولی است با این تفاوت که نمی‌تواند اهداف مستقلی را هدف قرار دهد و همه کلاهک‌ها به یک هدف و نزدیکی آن اصابت می‌کنند.
از جمله کشورهایی که ادعا می‌کنند زرادخانه‌های موشکی خود را مجهز به قابلیت MIRV کرده‌اند، می‌توان به آمریکا، فرانسه، روسیه و چین اشاره کرد. همچنین زمزمه‌هایی از تجهیز اسرائیل و پاکستان به این ویژگی شنیده می‌شود که در دست بررسی است. اولین بار در سال 1970 میلادی بود که ایالات متحده آمریکا با رونمایی از موشک LGM-30G Minuteman III، چنین توانمندی را معرفی کرد. هم اکنون مهندسان پرتلاش کشورمان به این فناوری دست یافته و خرمشهر 4 را مجهز به این قابلیت کلیدی کرده‌اند.
پیش تر موشک خرمشهر 2 مجهز به قابلیت کلاهک بارشی MRV شده بود که می‌توانست با حمل تعداد زیادی بمب و راکت، اهدافی مثل باندها، پادگان‌ها و تجمعات دشمن را مورد هدف قرار دهد. اما هوافضای سپاه دو نسل بعد این موشک را مجهز به MIRV کردند تا بتوانند اهداف مستقلی را منهدم کنند.
تفاوت موشک خرمشهر 4 با Minuteman III آمریکا چیست؟
گفتیم که نخستین بار این ایالات متحده آمریکا بود که با رونمایی از موشک Minuteman III، قابلیت MIRV را به جهان شناساند. این موشک قدیمی شده و گرچه از قابلیت کلاهک بارشی مستقل بهره می‌برد، اما دقت و نقطه‌زنی خرمشهر 4 را ندارد. همچنین آمریکایی‌ها این موشک را به منظور حمل چند سرجنگی اتمی با توان 170 کیلوتن تی ان تی طراحی کردند و به هیچ وجه نقطه‌زن نیست.
کلاهک‌های هسته‌ای نیازی به ویژگی نقطه‌زنی ندارند، چرا که اگر به نزدیکی هدف یا چندصد متری آن هم اصابت کنند، انفجارهای بزرگی را به وجود می‌آورند. خرمشهر 4 یک بالستیک با توانایی حمل مواد منفجره است و نیاز مبرمی به قابلیت نقطه‌زنی دارد. به همین خاطر باید هر یک از کلاهک‌های کوچک آن که به سمت اهداف مستقل می‌روند، از دقت بالایی برخوردار باشند.
خرمشهر 4 در یک نگاه
- طول: 13 متر
- قطر: 1.5 متر
- وزن: 30 تن
- وزن سرجنگی: 1.5 تن
- برد: 2000 کیلومتر تا 4000 کیلومتر
- دقت: 10 تا 30 متر ضریب خطا
- سوخت: هایپرگالیک – یک مرحله‌ای
- سرعت: 16 ماخ خارج از جو و 8 ماخ در جو
- تاریخ رونمایی: 4 خرداد 1402