گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
با شروع فصل پاییز و ورود به زمستان، شاهد خاموشی‌های گسترده در بسیاری از مناطق کشور هستیم. اما علت اصلی پدیده عجیب قطعی برق چیست؟
مدتی است که بحث قطعی برق و خاموشی‌های گسترده کشور بر سر زبان‌ها افتاده و همه چیز از تصمیم دولت مبنی بر توقف مازوت سوزی در فصل زمستان آغاز شد. شاید تصور کنید که علت خاموشی‌های پاییزی به توقف مازوت سوزی سه نیروگاه اصفهان، اراک و کرج باز می‌گردد، اما این همه ماجرا نیست.
به نظر می‌رسد که پشت پرده خاموشی‌های فصل پاییز، تعمیرات انجام نشده پالایشگاه‌های گازی در فصل تابستان است. در واقع قرار بر این بوده که در فصل گرما، تعمیرات پالایشگاه‌های گازی به پایان برسد، اما این وعده عملیاتی نشده و قطعی‌ها به مهر و در حال حاضر آبان رسیده است.
علت اصلی پدیده عجیب قطعی برق چیست؟
نیروگاه‌های حرارتی با گاز طبیعی کار می‌کنند و همین نیروگاه‌ها منبع تولید حجم عظیمی از برق کشور هستند. آمارها نشان می‌دهد که بیش از 90 درصد برق کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود. به عبارت ساده‌تر، اغلب تجهیزاتی که آن‌ها استفاده می‌کنند بر مبنای استفاده از گاز طبیعی طراحی شده‌اند و برای اینکه بیشترین بهره‌وری و کمترین خرابی به بار آید، باید از گاز به عنوان سوخت اصلی استفاده کنند.
از طرف دیگر کدام سوخت را سراغ دارید که از گاز طبیعی پاک‌تر و کم آلاینده‌تر باشد؟ گاز کمترین اثرگذاری را روی طبیعت خواهد داشت و استهلاک کمتری برای نیروگاه‌های حرارتی به همراه می‌آورد و به همین خاطر است که آن‌ها تمایل زیادی به استفاده از گاز دارند.
با فرا رسیدن زمستان و فصل سرما، سروکله چالش ناترازی گاز پیدا می‌شود و نیروگاه‌ها برای اینکه بتوانند تقاضای مصارف خانگی را تأمین کنند، ناچارا به استفاده از سوخت مایع روی می‌آورند. در حال حاضر 146 نیروگاه حرارتی در کشور داریم که از این تعداد، 14 نیروگاه به مازوت به عنوان سوخت دوم وابسته‌اند و الباقی از گازوئیل کمک می‌گیرند.
فقدان گازوئیل و خرابی پالایشگاه‌ها
علت اصلی خاموشی‌های امسال، کمبود قابل توجه گازوئیل برای نیروگاه هاست. البته جز کسری گازوئیل، عامل مهم دیگری هم وجود دارد که کمبود گازوئیل را تشدید کرده و به همان اندازه در این نارسایی دخیل است. نارسایی گازی در فصل تابستان به علت ایجاد خرابی‌های نیروگاه‌ها باعث شد تا سوخت گازوئیل کمتری برای فصل زمستان بماند. به همین دلیل است که امسال به ناچار باید سه نیروگاه از مجموع 14 نیروگاه مازوت سوز کشور، متوقف شوند.
در نیمه اول سال 1403، شاهد بودیم که گاز طبیعی به میزان بسیار کمی به نیروگاه‌ها اختصاص یافت. سال گذشته در حالی به پایان رسید که 94 درصد سوخت نیروگاه‌های حرارتی به کمک گاز طبیعی تأمین شد. این سهم در شش ماهه نخست سال جاری به عدد 86 درصد رسید و 14 درصد باقی مانده با سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) تأمین شد.
آمارها نشان می‌دهد که در سال جاری، 6 درصد گاز طبیعی کمتری به نیروگاه‌ها اختصاص داده شده که معادل 3 میلیارد و 300 میلیون متر مکعب گاز است. روند کاهشی تا مهر ماه ادامه داشت و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال 1402، دیدیم که 1.9 میلیارد متر مکعب گاز کمتری به نیروگاه‌ها تحویل داده شد. این عدد در نیمه اول آبان به 1 میلیارد متر مکعب رسیده و احتمالا به علت ادامه تعمیرات، همچنان ادامه یابد.
هم اکنون تعمیرات پالایشگاه‌های گازی به پایان رسیده است. به گفته سرپرست مجتمع گاز پارس جنوبی، تعمیرات اساسی همه پالایشگاه‌های مجتمع در سال 1403 با برنامه‌ریزی دقیق و با تلاش و همت متخصصان و کارکنان با موفقیت تمام شده است. این بود ماجرای خاموشی‌های پاییزی که همچنان هم ادامه دارد!
