مخالفت با رفع فیلترینگ در ایران همچنان ادامه دارد. چرا برخی مسئولان بر ادامه محدودیتهای اینترنتی پافشاری میکنند و این سیاست چه هزینههایی دارد؟
در شرایطی که بسیاری از مقامات دولتی به صراحت از لزوم رفع فیلترینگ و محدودیتهای فضای مجازی صحبت میکنند، همچنان گروهی از مسئولان و اعضای برخی نهادهای کلیدی کشور در برابر این حرکت مقاومت میکنند. این مقاومتها به شکلی روزافزون به موضوعی جنجالی و مورد بحث تبدیل شده است که در پی آن، سوالی جدی مطرح میشود: چه کسانی هستند که هنوز به فیلترینگ ادامه میدهند؟
پیش از هرچیز باید توجه داشت که در دولت چهاردهم، مخالفان فیلترینگ از همان ابتدا اعلام کردهاند که با محدودیتهای اینترنتی مخالف هستند. سخنان برخی از اعضای کابینه همچون علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیسجمهور، و ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، به وضوح نشان میدهد که دولت خواهان بازگشت به فضای آزادتر اینترنت است. ربیعی به طور خاص در ویدیوهای اخیر خود به صراحت از بیفایده بودن فیلترینگ صحبت کرده و آن را آسیبزننده به اقتصاد خانوادهها میداند. وی به طور جدی از اعضای شورای عالی فضای مجازی خواسته است که در برابر تصمیمات دولت ایستادگی نکنند و به آسیبهای اقتصادی فیلترینگ توجه کنند.
بیشتر بخوانید:
وزیر ارتباطات: پروسه رفع فیلترینگ اینترنت در ایران آغاز شده است
پافشاری مقامات روی ادامه فیلترینگ اینترنت
اما آنچه که در این میان بیشتر جلب توجه میکند، مقاومت برخی از نهادها و مسئولان است که همچنان بر ادامه فیلترینگ پافشاری دارند. یکی از این نهادها شورای عالی فضای مجازی است که به گفته ربیعی، چند نفر از اعضای آن در برابر تصمیمات دولت برای رفع محدودیتهای اینترنتی ایستادهاند. این افراد، که به نظر میرسد همچنان به قوانین و تصمیمات گذشته پایبند هستند، در مقابل تغییرات و تحولات تکنولوژیکی و اجتماعی، همچنان به رویکرد قدیمی فیلترینگ وفادارند.
اما سوال اصلی اینجاست که چرا برخی از مسئولان همچنان از رفع فیلترینگ جلوگیری میکنند؟ چرا در حالی که کارشناسان و دولتمردان به وضوح به آسیبهای اقتصادی و اجتماعی فیلترینگ اشاره میکنند، عدهای از ادامه این سیاست حمایت میکنند؟ شاید یکی از دلایل این مقاومتها، نگرانیهای امنیتی و سیاسی باشد. فیلترینگ به عنوان یک ابزار برای کنترل محتوا و محدود کردن دسترسی به اطلاعات، برای برخی از تصمیمگیران ممکن است به عنوان ابزاری برای حفظ نظم و امنیت در نظر گرفته شود. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان امنیت سایبری به این نکته اذعان دارند که فیلترینگ نه تنها به جلوگیری از دسترسی به محتوای مضر کمک نمیکند، بلکه راه را برای دور زدن آن با استفاده از فیلترشکنها هموار میسازد.
ادامه فیلترینگ برای برخی منافع اقتصادی دارد
دلیل دیگر مقاومت در برابر رفع فیلترینگ، منافع اقتصادی است که در این سیاستها نهفته است. علی ربیعی به درستی اشاره کرده است که فیلترینگ منجر به پدید آمدن یک «مافیا» از فروشندگان فیلترشکن شده است. این گروهها نه تنها از ادامه فیلترینگ بهرهبرداری مالی میکنند، بلکه با ارائه خدماتی برای دور زدن محدودیتها، به اقتصاد پنهان و زیرزمینی دامن میزنند. اینجاست که سؤال به میان میآید: آیا این افراد یا گروهها به دلیل منافع اقتصادی خود همچنان به پافشاری بر ادامه فیلترینگ ادامه میدهند؟
در نهایت، مسئلهای که باید به آن توجه کرد این است که مخالفت با رفع فیلترینگ نه تنها از نظر اجتماعی و اقتصادی غیرقابل دفاع است، بلکه در دنیای امروز، با توجه به پیشرفتهای فناوری و گسترش دسترسی به اطلاعات، دیگر نمیتوان آن را سیاستی کارآمد دانست. بر اساس آمارهایی که برخی از مقامات دولتی به آن اشاره کردهاند، فیلترینگ به شدت به اقتصاد کشور آسیب زده است و تعداد زیادی کسبوکار را به نابودی کشانده است. حتی به گفته برخی، سالانه میلیاردها دلار خسارت اقتصادی به کشور وارد میشود و در عوض تنها منافع آن به جیب مافیای فیلترشکن میرود.
مخالفان فیلترینگ در ایران بر این باورند که سیاستهای فعلی نه تنها کارایی ندارند بلکه باعث ایجاد مشکلات اجتماعی و اقتصادی جدیدی میشوند. آنها معتقدند که با برداشتن محدودیتها و ایجاد فضایی آزادتر برای اینترنت، جامعه نه تنها از نظر اقتصادی به سود خواهد بود، بلکه در راستای همزیستی سالمتر و کارآمدتر در فضای دیجیتال نیز قدم خواهد برداشت. اگرچه مقاومت در برابر رفع فیلترینگ همچنان ادامه دارد، اما آینده نشان خواهد داد که کدام جناح در نهایت میتواند بر روند تحولات فضای مجازی ایران تأثیرگذار باشد.
- مخالفان رفع فیلترینگ در ایران چه کسانی هستند؟
- وزیر ارتباطات: پروسه رفع فیلترینگ اینترنت در ایران آغاز شده است
- سران سهقوه موافق رفع فیلترینگ هستند
- علم الهدی: رفع فیلترینگ بزرگ ترین خطر و آفت برای انقلاب است
- رئیس جمهور: با رفع فیلترینگ، قرار نیست فضای مجازی را رها کنیم
- تصمیمگیری نهایی درباره رفع فیلترینگ در جلسه بعدی شورای عالی فضای مجازی
- رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: رفع فیلتر باید قانونمند و تحت حکمرانی باشد