بارورسازی ابرها، روشی برای افزایش بارش و مقابله با کمآبی، موضوعی است که در این مقاله به بررسی علمی آن پرداختهایم.
بارورسازی ابرها، به عنوان یک روش مداخله در سیستمهای جوی، همواره مورد توجه دانشمندان و متخصصان هواشناسی بوده است. هدف از این روش، افزایش میزان بارش در مناطق مختلف و مقابله با کمآبی و خشکسالی است. با این حال، اثربخشی و مقیاس عملی این روش، همچنان موضوع بحث و بررسیهای علمی است. در این مقاله، به بررسی علمی بارورسازی ابرها و مقایسه آن در کشورهای مختلف میپردازیم.
نگاهی علمی به بارورسازی ابرها
بارور کردن ابرها به طور خلاصه شامل تزریق موادی مانند یدید نقره یا نمکهای خاص به داخل ابرها است. این مواد به عنوان هستههای میعان عمل کرده و باعث تسریع فرآیند تشکیل قطرات باران یا بلورهای برف میشوند. با این حال، موفقیت این فرآیند به عوامل متعددی از جمله نوع ابرها، شرایط جوی و میزان رطوبت هوا بستگی دارد. به همین دلیل، نمیتوان به طور قطعی ادعا کرد که بارورسازی ابرها همیشه و در همه جا منجر به افزایش بارش میشود.
وضعیت باروری ابرها در جهان
در حال حاضر، باروری ابرها در مقیاسهای مختلف در برخی از کشورها انجام میشود. به گفته رئیس سازمان هواشناسی ایران، این روش در سطح جهانی بیشتر جنبه تحقیقاتی دارد و هنوز به عنوان یک راهکار قطعی برای تأمین منابع آبی یا جلوگیری از خشکسالی شناخته نمیشود.
فلسطین اشغالی و ایالات متحده: این مناطق از جمله پیشروها در زمینه تحقیقات و اجرای عملیات بارور کردن ابرها هستند و تجربیات قابل توجهی در این زمینه دارند.
امارات و عربستان: این کشورها نیز اقداماتی در زمینه بارورسازی ابر انجام دادهاند، اما نتایج نشان میدهد که هنوز به دستاوردهای چشمگیری در مقیاس بزرگ دست نیافتهاند. رئیس سازمان هواشناسی ایران تأکید کرده است که اقدامات عربستان برای اصلاح اقلیم بیشتر بر استفاده از آب شیرینکنها و مدیریت آبهای سطحی متمرکز بوده است.
ایران: در ایران نیز پروژههایی در زمینه بارورسازی ابرها انجام شده است، اما همانند سایر کشورها، اثربخشی این روش در مقیاس بزرگ هنوز نیازمند بررسیهای بیشتر است.
شرایط جغرافیایی و اقلیمی هر کشور نقش مهمی در میزان بارش و اثربخشی روشهای مداخله در آب و هوا مانند بارورسازی ابر دارد. رئیس سازمان هواشناسی ایران با اشاره به این موضوع، تفاوتهای مهمی را بین شرایط جوی ایران، ترکیه و عربستان بیان کرده است:
عرض جغرافیایی: عربستان در عرضهای جغرافیایی پایینتر از ایران و نزدیکتر به مناطق استوایی قرار دارد. به طور کلی، با حرکت به سمت مناطق استوایی (به جز نوار استوایی)، میزان بارش کاهش مییابد. ترکیه نیز در عرضهای جغرافیایی بالاتر از ایران قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
آیا رانندگی با خودروهای برقی در آب و روزهای بارانی خطرناک است؟
گستردگی عرضی: گستردگی عرضی ترکیه بسیار کمتر از ایران است و بخش زیادی از آن در عرضهای شمالی قرار دارد. این موضوع باعث میشود که میزان بارش در ترکیه به طور متوسط بیشتر از ایران باشد. به طور متوسط، میزان بارش سالانه در ترکیه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیمتر و در ایران حدود ۲۰۰ میلیمتر است.
موقعیت جغرافیایی: ایران در عرضهای جنوبی گسترده شده و بسیاری از بیابانهای عرضهای میانی دنیا در این منطقه قرار دارند. این موقعیت جغرافیایی نیز بر میزان بارش و شرایط اقلیمی ایران تأثیرگذار است.
بارور کردن ابرها به عنوان یک روش مداخله در سیستمهای جوی، پتانسیل افزایش بارش را دارد، اما اثربخشی آن به عوامل متعددی بستگی دارد و هنوز به عنوان یک راهکار قطعی برای مقابله با کمآبی و خشکسالی شناخته نمیشود.
شرایط جغرافیایی و اقلیمی هر منطقه نیز نقش مهمی در اثربخشی این روش دارد. به همین دلیل، لازم است تحقیقات و بررسیهای بیشتری در این زمینه انجام شود تا بتوان به طور دقیقتر در مورد پتانسیل و محدودیتهای بارورسازی ابرها اظهار نظر کرد. در حال حاضر، تمرکز بر مدیریت منابع آبی موجود، استفاده از روشهای نوین آبیاری و کاهش مصرف آب، از اهمیت بیشتری برخوردار است.