ایران، عربستان و ترکیه سه کشور در حال توسعه در منطقه هستند که مقایسه ثروت خالص ملی آنها، آینده اقتصادی و اجتماعیشان را نشان میدهد.
ایران به عنوان یک کشور پهناور دارای ثروت ملی زیادی است که شاید امروزه به چشم نیاید، اما قطعا در قیاس با همسایگانش، جایگاه خوبی دارد. نفت یکی از مهمترین مولفههای اقتصادی کشورمان است و پس از آن باید به سایر انرژیها مثل گاز و معادن مختلف و گران بها اشاره کرد. وقتی صحبت از ثروت خالص ملی میشود، منظور اختلاف بین داراییها و بدهی هاست.
در واقع ماحصل و نتیجه تفاوت بین داراییهای یک کشور با بدهیهای آن، ثروت خالص ملی را شکل میدهد. کشورها با این شاخص قدرت میتوانند پی به وضعیت اقتصادی خود و میزان ثروت ملی که دارند ببرند. از آنجایی که این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است، سراغ مقایسه ثروت ملی ایران با دو کشور مدعی رقابت با ما یعنی عربستان سعودی و ترکیه رفتهایم.
ثروت خالص ملی ایران بیشتر است یا عربستان و ترکیه؟
آمار و ارقام اخیر نشان میدهند که کشور ایران با در اختیار داشتن 0.67 درصد از مجموع کل ثروت جهانی، جایگاه قابل قبول و مهمی در میان ثروتمندترین کشورهای جهان دارد. به عبارت دیگر، این عدد نشان دهنده پتانسیلهای بالقوه ایران و منابع غنی و سرشاری است که داریم. کشورمان به لحاظ داشتن منابع طبیعی از جمله نفت و گاز، کشاورزی متنوع و معادن مختلف، میتواند یک بازیگر مهم و اساسی برای سایر کشورهای جهان باشد.
در حال حاضر عربستان سعودی به خاطر درآمد هنگفتی که از فروش نفت به دست میآورد، جایگاه مطلوب و قابل توجهی کسب کرده، اما علیرغم تحریمهایی که گریبان ایران را گرفته و فرصت رشد و ترقی را سد کرده، توانستهایم جایگاه خود را نگاه داریم و ثبات آن را تضمین کنیم. این موضوع بیانگر این است که اگر بخواهیم و از ظرفیتهای بالقوه کشور در راستای رشد و پیشرفت اقتصادی بهره ببریم، امکان ارتقا رتبه وجود دارد.
یکی از کشورهای در حال توسعه که در همسایگی ایران قرار دارد، ترکیه است. تنوع اقتصادی و صنعتی این کشور باعث شده تا بتواند به فکر توسعه پایدار بیفتد و جزو بازوهای کلیدی منطقه باشد. با این حال ترکیه هم نمیتواند از نظر مجموع ثروت خالص ملی، از ایران جلو بزند و نفت و گاز و سایر معادن، همچنان شتاب دهنده کشور برای قرارگیری در میان بزرگان دنیاست.
برای رشد و ترقی با چه کنیم؟
متاسفانه طی سالهای اخیر، جو سیاسی و ناآرام منطقه باعث شده تا از رشد و تعالی برای کسب نتایج برتر در میانه آشوب و اغتشاش عقب بیفتیم و توجهی به زیرساختهای آموزشی و فناوری نداشته باشیم. یکی از مهمترین دلایل عقب ماندگی از رشد ثروت ملی، بحرانهای اقتصادی و سیاسی و تحریمهای بین المللی است.
در صورتی که بخواهیم به رشد و تعالی ثروت ملی ایران فکر کنیم، باید از منابع طبیعی غافل نشویم و به صورت اصولی و با یک برنامهریزی استراتژیک، سرمایه گذاری در این بخش را آغاز کنیم. در صورتی که توسعه پایدار در دستور کار قرار بگیرد، هم کیفیت زندگی مردم بهبود مییابد و هم رفاه اجتماعی افزایش خواهد یافت.