تا به حال فکر کردهاید که بیش از حد گرم شدن روغن موتور خودرو چه آسیبهایی میتواند به ماشین شما بزند؟ در چنین مواقعی باید چه کنیم؟
خرید خودرو و سواری گرفتن از آن همانا و دردسرهای نگهداری و هزینههای سرسامآور آن همان! به احتمال زیاد هنگامی که قصد خرید ماشین جدید دارید، از اینکه یک نسخه صفرکیلومتر بخرید یا سراغ نمونههای کارکرده بروید نگران هستید، زیرا تصور میکنید که در هر حالت انتخاب هر کدام میتواند عواقب جبران ناپذیری همچون دردسرهای تعمیر و تعویض قطعه داشته باشد.
همانطور که اگر سوخت نباشد خودرو به راه نمیافتد، در صورتی که پیشرانه از وجود روغن مناسب برخوردار نباشد، باید قید رانندگی هیجان انگیز و سواری لذت بخش را زد. بعضی از صاحبان خودرو به روغن موتور اهمیت نمیدهند و نادیده گرفتن این موضوع میتواند منجر به بروز اتفاقاتی شود که در نتیجه آن مجبور به تحمل خسارت شوند.
بیش از حد گرم شدن روغن موتور خودرو چه خطراتی دارد؟
گاهی اوقات ماشین به درستی کار نمیکند و به عنوان یک راننده متوجه بد کار کردن آن میشوید. شاید شنیده شدن یک صدای کوچک از دید شما کم اهمیت جلوه کند، اما همین صدا میتواند خبر از وقوع یک اتفاق بزرگ در آینده بدهد؛ بنابراین، باید با دقت به صدای موتور و سایر اجزای حیاتی گوش بدهیم و ریتم آن را به دقت بررسی کنیم.
برای اینکه ماشین به حرکت درآید باید موتور به درستی کار کند و برای اینکه پیشرانه به شکل صحیح کار کند، اجزای مختلف و متعدد آن باید دست به دست هم بدهند. همچون آب برای انسان، موتور نیاز به روغن دارد و اگر این مایع حیات بخش کهنه شود یا وجود نداشته باشد، پیشرانه نمیتواند به درستی کار کند و بیمار خواهد شد.
وظیفه روغن موتور این است که اصطکاک میان قطعات را کم کند و همچنین دمای پیشرانه را در محدوده معینی نگه دارد. حال اگر خود روغن بیش از حد داغ شود، آیا میتواند به داد موتور برسد و نقش خنک کاری را به خوبی ایفا کند؟ همزمان با داغ شدن بیش از حد روغن موتور، مولکولهای آن شکننده میشوند و دیگر قادر به کنترل دمای موتور نیستند.
از مهمترین نتایج داغ شدن بیش از حد روغن باید به لجنی شدن آن، داغ کردن موتور و از کار افتادن کامل خودرو اشاره کنیم. وقتی موتور از کار بیفتد، هزینه تعمیر اساسی آن به شدت بالاست و مطمئنا پرداخت چنین مبلغی دردناک و دشوار خواهد بود. خوب است که راجع به پیشگیری از معضل داغ شدن بیش از حد روغن موتور و اصول آن اطلاع کسب کنیم تا نگرانی از این بابت نداشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
همه چیز درباره روغن موتور خودرو؛ از انتخاب روغن مناسب تا شیوه تعویض و شرایط نگهداری
روغن موتور باید چه دمایی داشته باشد؟
یکی از وظایف مهم روغن موتور، کنترل دمای پیشرانه است و برای اینکه این وظیفه به نحو احسن اجرا شود، باید دمای روغن در محدوده معینی قرار داشته باشد. میدانیم که خودروها مجهز به پیشرانههای مختلف میشوند و به همین دلیل ممکن است دمای استاندارد آنها با یکدیگر متفاوت باشد، اما به طور معمول، روغن موتور بایستی بین 90 تا 105 درجه سانتی گراد باشد.
در میانگین دمایی فوق است که روغن موتور در شرایط ایده آل خود (ویسکوزیته) قرار میگیرد و بدین ترتیب اصطکاک بین قطعات را کاهش میدهد و اجازه نمیدهد که اجزای مختلف پیشرانه مستهلک شوند. داغ شدن روغن موتور غیرطبیعی و خطرناک است، اما نباید فراموش کرد که همواره نوسانات دمایی جزئی وجود خواهد داشت.
فرض کنید زمستان از راه رسیده و هوا به شدت سر است؛ در چنین موقعیتی دمای روغن موتور زیر 90 درجه سانتی گراد خواهد بود و خوشبختانه موتورهای مدرن به سرعت دما را به نقطه ایده آل میرسانند. همچنین گاهی اوقات ممکن است به دلایلی مثل یدک کشی یک ماشین دیگر، پیشرانه کمی بیش از 105 درجه سانتی گراد دما داشته باشد که این حالت هم طبیعی است، زیرا سیستمهای خنک کاری پیشرفته، موضوع داغ شدن را حل میکنند.
بعضی از ماشینهای امروزی که مجهز به انواع امکانات رفاهی و تجهیزات ایمنی هستند، دمای روغن موتور را نشان میدهند و به محض اینکه دما بالا یا پایین شود، هشدار به اطلاع راننده میرسد. حالا با عنایت به محدوده ایده آل دمای روغن پیشرانه، میدانید که اگر اوضاع از کنترل خارج شود باید چه اقدامی انجام دهید.
عواقب داغ شدن روغن موتور چیست؟
به بیان ساده، روغن موتور محافظ پیشرانه بوده و از این سیستم حیاتی در مقابل مشکلات احتمالی مراقبت میکند. حال اگر روغن بیش از حد داغ شود، خاصیت حفاظتیاش را از دست میدهد و فرآیند آسیب رساندن به اجزای مختلف را افزایش خواهد داد. به طور کلی اگر دما از 110 درجه سانتی گراد بیشتر شود، خطر بیخ گوش موتور احساس میشود.
روغن با دمای 110 درجه سانتی گراد شروع به تبخیر میکند و دیگر نمیتواند وظایف خود مثل روانکاری قطعات متحرک را به درستی انجام دهد. همزمان با افزایش اصطکاک، قطعات به سرعت مستهلک خواهند شد و پیشرانه مجبور میشود برای عملکرد بهتر تحت فشار قرار بگیرد و روغن بیشتری به منظور روانکاری استفاده کند.
یکی از پیامدهای مهم داغ شدن بیش از حد روغن موتور، افزایش سروصداهای موتور و افت کیفیت آن است. در چنین شرایطی ماشین سوخت بیشتری مصرف میکند تا عقب ماندگیهایش را جبران کند. علاوه بر این، هر چه دما بالاتر برود، اکسیداسیون روغن افزایش مییابد و اسیدها و لجنهای مضر و خطرناکی تولید میکند که میتوانند میزان آسیب به موتور را بیشتر کنند.
اغلب روغن موتورها دارای افزودنیهایی هستند که مسیرهای عبور و مرور روغن را تمیز نگه میدارد و متاسفانه وقتی روغن داغ میشود، چنین خاصیتی دیگر وجود ندارد و مهمترین پیامد این اتفاق، شکست دمایی و آسیب دیدن مولکولهای روغن و خرابی موتور و اجزای مختلف آن است. در این شرایط خطرناک، اگر موتور خنک شود، آسیبهای وارد شده جبران نخواهد شد.
بیشتر بخوانید:
بهترین برندهای روغن موتور خودرو در ایران
اقدامات لازم هنگام داغ شدن روغن موتور
اگر در حال رانندگی بودید و متوجه افزایش دمای روغن موتور شدید، در اولین گام خونسردی خود را حفظ کرده و سپس ضمن کاهش سرعت، خودرو را متوقف کنید. همچنین در صورت امکان، خودرو را برای 15 دقیقه و بیشتر خاموش کنید تا دما کاهش یابد. زمانی که آمپر آب به شرایط عادی بازگشت، نیاز است سطح مایع خنک کننده را بررسی کنید تا از عادی بودن اوضاع اطمینان حاصل شود.
در صورتی که متوجه کاهش میزان مایع خنک کننده یا نشتی شدید، خطر جدی است و باید به مشکلات سیستم خنک کاری رسیدگی شود. اگر مشکل بعد از خاموش کردن خودرو رفع نشد و نشتی همچنان ادامه پیدا کرد، بهتر است از یک مکانیک متخصص کمک بگیرید. برای اینکه دمای روغن موتور حفظ شود، نیاز به سیستم خنک کاری سالم و بدون ایراد داریم.
یکسری نشانهها وجود دارد که به محض مشاهده آنها باید به یک متخصص خبره مراجعه کنید. برای مثال وقتی آب و روغن دچار مشکل میشوند، پیشرانه را با مشکلات متعددی از قبیل سروصداهای ناآشنا از موتور مواجه میکند. همچنین اگر احساس کردید که توان پیشرانه کاهش یافته یا بوی سوختگی از زیر کاپوت به مشامتان خورد، باید نگران خودرو شوید.
برای اینکه بتوانید جلوی وقوع اتفاقات فوق را بگیرید، بهتر است روغن موتور را در فواصل زمانی مشخص که تعویض روغنی مشخص میکند، عوض کنید. علاوه بر این، میبایست از برندهای مطمئن روغن موتور بگیرید و کیفیت را قربانی قیمتهای ارزان نکنید.
بیشتر بخوانید:
چه میشود اگر موتور خودرو را بیش از حد با روغن پر کنید؟
چطور دمای روغن موتور را کنترل کنیم؟
پیش از انجام هر گونه اقدامی بهتر است سیستم خنک کننده خودرو را به طور منظم بررسی کنید، زیرا این بخش نقش مهمی در کنترل دمای روغن موتور دارد. در وهله بعدی، باید همواره از روغن موتور باکیفیت و مطمئن استفاده کنید. همچنین نباید فراموش کرد که تعویض به موقع روغن، نقش موثری در جلوگیری از داغ کردن روغن موتور دارد.
اگر صاحب خودرویی هستید که همواره از مشکل فشار زیاد رنج میبرد، بهتر است از خنک کننده روغن استفاده کنید تا دما کاهش یابد. بعضی از رانندگان دارای عادات رانندگی خطرناک هستند که ضمن آسیب رساندن به اجزا و قطعات مختلف، میتواند منجر به افزایش دمای خودرو شود. شتاب گرفتنهای سریع و ترمزهای سنگین میتواند باعث داغ شدن پیشرانه شوند.