خطر برخورد سیارک YR4 2024 «قاتل شهر»، که از سوی ناسا به عنوان خطرناکترین تهدید زمین نامگذاری شده بود، به کمتر صفر درصد رسید.
سیارک خطرناک 2024 YR4، جرمی فضایی که زمانی به عنوان یکی از بالقوهترین تهدیدها برای سیاره ما شناخته میشد، اکنون به طور کامل از لیست سیارکهای خطرناک حذف شده است. این سیارک که در دسامبر سال 2024 کشف شد، به سرعت در صدر فهرست سیستم دیدهبانی خطرات ناسا قرار گرفت و در اوج نگرانیها، احتمال برخورد آن با زمین به ۱ در ۳۲ رسید. این آمار توجه جدی جامعه علمی و عموم مردم را به خود جلب کرد. با این حال طبق آخرین اخبار نجوم، خطر برخورد «وایآر۴-۲۰۲۴» (2024 YR4) اکنون به صفر درصد رسیده است.
سیارک قاتل شهر دیگر تهدیدی برای زمین نیست
سیارک «وایآر۴-۲۰۲۴» (2024 YR4)، یک جرم آسمانی تازه کشفشده است که در سال 2024 شناسایی شده و مسیر حرکت آن به گونهای بود که نگرانیهایی را در مورد احتمال برخورد آن با زمین در آینده ایجاد کرد. بر اساس محاسبات اولیه، این سیارک در حال حاضر به سمت زمین در حرکت است و احتمال میرفت در سال 2032 میلادی به زمین برخورد کند.
این احتمال بالای برخورد، سیارک قاتل شهر (2024 YR4) را به سطح ۳ در مقیاس تورینو (Torino Scale) رساند. مقیاس تورینو، که از سال 1999 توسط ستارهشناسان برای طبقهبندی و اطلاعرسانی در مورد رویدادهای احتمالی برخورد سیارکها و دنبالهدارها با زمین استفاده میشود، از سطوح ۰ تا ۱۰ درجهبندی شده است. سطح ۳، که در «ناحیه زرد» مقیاس قرار دارد، نشاندهنده یک رویارویی نزدیک است که شایسته توجه ستارهشناسان است.
به طور دقیقتر، این سطح به معنای احتمال ۱٪ یا بیشتر برای برخورد با قابلیت تخریب موضعی محسوب میشود. اوج نگرانی در مورد 2024 YR4 زمانی بود که این سیارک، بالاترین رتبه خطر را در بین تمام سیارکهای شناخته شده به خود اختصاص داد. تصور کنید که یک شی فضایی با احتمال برخورد 3٪ با زمین روبرو شویم. این وضعیت، ضرورت انجام مشاهدات و محاسبات دقیقتر را به شدت برجسته کرد.
در گجت نیوز بخوانید:
یک سیاه چاله غول پیکر در شرف برخورد با کهکشان راه شیری است!
خوشبختانه این تهدید به لطف دادههای جدید جمعآوری شده در روز یکشنبه، 23 فوریه 2025، به طور کامل برطرف شد. مشاهدات دقیقتر و تجزیه و تحلیل دادههای جدید، مسیر حرکت سیارک را با دقت بیشتری مشخص کردند و نشان دادند که احتمال برخورد آن با زمین به صفر رسیده است.
دستیابی به فرآیند ارزیابی و مدیریت خطرات ناشی از سیارکها
داستان سیارک 2024 YR4 تنها به رفع خطر برخورد ختم نمیشود، بلکه یک نمونه آموزشی ارزشمند برای درک فرآیند ارزیابی و مدیریت خطرات ناشی از سیارکها است. ریچارد بینزل (Richard Binzel)، استاد موسسه فناوری سیارهای در MIT، به این نکته اشاره میکند که بر اساس آخرین محاسبات مرکز پیشرانش جت ناسا (JPL) برای مطالعات اجرام نزدیک به زمین، احتمال برخورد این سیارک با زمین در سال 2032 تنها 0.005% (یک در 20 هزار) است.
بینزل تاکید میکند که این تغییر وضعیت، دقیقاً مطابق با پیشبینیهایی است که در قسمت دوم توصیف سطح ۳ مقیاس تورینو آمده است. او همچنین اشاره میکند که «توجه عمومی و مقامات دولتی در صورتی لازم است که فاصله برخورد کمتر از یک دهه باشد.» با توجه به اینکه احتمال برخورد 2024 YR4 در آیندهای دورتر (سال 2032) و با احتمال بسیار کم رخ میدهد، نیازی به نگرانی عمومی یا دخالت دولتی وجود ندارد.
دیوید رانکین (David Rankin)، شکارچی سیارکها، نیز در مصاحبهای به این نکته اشاره کرده بود که احتمال برخورد 2024 YR4 در ابتدا افزایش مییابد، اما به سرعت کاهش خواهد یافت. او با تشبیه ردیابی سیارک به نگه داشتن یک چوب بسیار بلند، توضیح میدهد که چگونه خطاهای کوچک در اندازهگیریهای موقعیت و زمانبندی میتوانند منجر به عدم قطعیتهای بزرگ در تعیین مسیر سیارک شوند. رانکین میگوید:
تصور کنید چوبی به طول چند فوت در دست دارید. اگر چوب را در دست خود به اندازه کسری از سانتیمتر حرکت دهید، به سختی متوجه حرکتی در طرف دیگر آن میشوید. حالا تصور کنید که آن چوب میلیونها مایل طول دارد. حرکت دادن دستتان به اندازه کسری از سانتیمتر باعث تغییرات چشمگیر در طرف دیگر میشود. این حرکت، مشابه عدم قطعیت در اندازهگیریهای موقعیتی سیارک است که از اشتباهات زمان بندی کوچک و اشتباهات موقعیت جزئی ناشی میشود. با جمع آوری مشاهدات بیشتر، این عدم قطعیتها شروع به از بین رفتن میکنند.
اگرچه سیارک 2024 YR4 ممکن است دیگر به عنوان یک تهدید جدی مورد توجه عموم قرار نگیرد، اما همچنان برای دانشمندان یک فرصت ارزشمند برای مطالعه و تحقیق است. این سیارک در سالهای 2028 و 2032 از فاصله نزدیک زمین عبور خواهد کرد، که این امکان را فراهم میکند تا با استفاده از تلسکوپها و سایر ابزارهای رصدی، اطلاعات دقیقتری در مورد ویژگیهای فیزیکی و ترکیبات شیمیایی آن به دست آورند.
در حالی که عموم مردم میتوانند با آسودگی خیال از این که 2024 YR4 به زمین برخورد نخواهد کرد، به خواب بروند، دانشمندان از این فرصت برای مطالعه دقیق این سنگ فضایی لذت خواهند برد. این مطالعات میتواند به ما در درک بهتر منشاء و تکامل منظومه شمسی، و همچنین در توسعه استراتژیهای بهتر برای شناسایی و ارزیابی خطرات ناشی از سیارکها کمک کند.