گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
چرا گربه‌ها بعد از بوییدن چیزی، چهره عجیب و متعجبی به خود می‌گیرند؟ محققان یافته‌اند که این رفتار راز بزرگی را در دنیای آن‌ها فاش می‌کند.
اگر تا به حال دقت کرده باشید، گربه‌ها گاهی پس از بوییدن یک شیء، چهره‌ای عجیب و حتی خنده‌دار به خود می‌گیرند؛ دهانشان کمی باز می‌ماند و به نظر می‌رسد که از چیزی متعجب شده‌اند. این رفتار که به «واکنش فلیمن» (Flehmen response) معروف است، در واقع واکنشی جدی برای پردازش اطلاعات شیمیایی محیط است. بر خلاف آنچه ممکن است به نظر برسد، این رفتار ارتباطی با بوهای بد ندارد، بلکه نشان‌دهنده تحلیل فرومون‌ها، یعنی پیام‌های شیمیایی حیاتی در دنیای گربه‌هاست.
فرومون‌ها؛ زبان مخفی گربه‌ها
فرومون‌ها مواد شیمیایی خاصی هستند که گربه‌ها از طریق غدد مختلف بدنشان ترشح می‌کنند و از آن‌ها برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند. این پیام‌های شیمیایی برای تعیین قلمرو، جلب جفت، ایجاد پیوند بین مادر و بچه‌گربه‌ها و حتی آرامش‌بخشی میان گربه‌های یک خانه به کار می‌روند.
این ترکیبات از طریق غدد موجود در چانه، گونه‌ها، پایه دم، اطراف گوش‌ها و حتی بین پنجه‌ها ترشح شده و روی سطوح مختلف باقی می‌مانند. هنگامی که گربه‌ای صورت خود را به مبلمان می‌مالد یا سطحی را با پنجه‌هایش خراش می‌دهد، در واقع در حال ارسال پیام‌های شیمیایی برای دیگر گربه‌ها است.
اندام یاکوبسون؛ حسی فراتر از بویایی معمولی
برای دریافت این پیام‌های شیمیایی، گربه‌ها از یک اندام ویژه به نام اندام ومرونازال یا اندام یاکوبسون (Jacobson organ) که در سقف دهان آن‌ها قرار دارد، استفاده می‌کنند. این اندام، برخلاف بینی که تنها بوها را دریافت می‌کند، به طور ویژه برای تحلیل فرومون‌ها تکامل یافته است.
زمانی که گربه‌ای با یک بوی خاص مواجه می‌شود، لب‌هایش را کمی جمع کرده و دهانش را نیمه‌باز نگه می‌دارد تا فرومون‌ها از طریق حفره‌های مخصوصی در سقف دهانش به این اندام منتقل شوند. این واکنش که پاسخ فلیمن نام دارد، به گربه کمک می‌کند اطلاعات محیطی را با دقت بیشتری پردازش کند.
چرا گربه‌ها با چهره خود این واکنش را نشان می‌دهند؟
فرومون‌ها برای گربه‌ها نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری‌های رفتاری دارند. برخلاف بوهایی که گربه‌ها می‌توانند طی زمان یاد بگیرند و ارتباط آن‌ها را تغییر دهند، فرومون‌ها واکنش‌هایی غریزی و از پیش تعیین‌شده را در مغز گربه فعال می‌کنند. این پیام‌ها می‌توانند به گربه نشان دهند که آیا منطقه‌ای تحت سلطه یک گربه دیگر است، یا حتی اطلاعاتی درباره وضعیت جفت‌گیری گربه‌های اطراف ارائه دهند.
دانشمندان معتقدند که پاسخ فلیمن باعث می‌شود این پیام‌های شیمیایی به سرعت به مغز گربه ارسال شوند، جایی که در بخش‌هایی از هیپوتالاموس و آمیگدال، اطلاعات مرتبط با رفتارهای اجتماعی، تغذیه‌ای و تولیدمثلی پردازش می‌شوند. در واقع، گربه‌ها از طریق این واکنش می‌توانند بدون نیاز به ارتباط مستقیم، درباره محیط و سایر گربه‌ها اطلاعات ارزشمندی کسب کنند.
سگ‌ها به داشتن حس بویایی فوق‌العاده مشهورند، اما مطالعات نشان می‌دهد که گربه‌ها در برخی زمینه‌ها ممکن است توانایی بالاتری داشته باشند. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، گربه‌ها در اندام یاکوبسون خود، سه برابر بیشتر از سگ‌ها انواع گیرنده‌های تشخیص فرومون دارند. این موضوع باعث شده برخی محققان پیشنهاد دهند که درک گربه‌ها از محیط از طریق حس بویایی و پردازش پیام‌های شیمیایی ممکن است با سگ‌ها برابر یا حتی قوی‌تر باشد.
آیا انسان‌ها هم اندام یاکوبسون دارند؟
در حالی که اندام یاکوبسون در بسیاری از حیوانات، از جوندگان گرفته تا خزندگان، دیده می‌شود، دانشمندان معتقدند که بقایایی از این اندام در بدن انسان نیز وجود دارد. این بقایای ساختاری در تیغه بینی انسان مشاهده شده است، اما هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد ما نیز مانند گربه‌ها یا سایر حیوانات قادر به پردازش فرومون‌ها هستیم. به نظر می‌رسد که در طول تکامل، این قابلیت در انسان‌ها کارایی خود را از دست داده باشد.