کره ماه به عنوان تنها قمر طبیعی زمین همواره مورد مطالعه اخترشناسان بوده است؛ اما تاکنون میدانستید دمای هوا در ماه چند درجه است؟
کره ماه همواره سوژه کنجکاوی و بررسیهای علمی حوزه نجوم بوده است. اگرچه شاید در نگاه اول قمر زمین یک جرم آسمانی سرد و بی جان به نظر برسد، اما بررسی دقیقتر دمای سطح آن ما را با واقعیتهای جالب توجه و نوسانات شدید حرارتی روبرو میکند. وبسایت معتبر لایو ساینس (Live Science) در گزارشی جامع با استناد به توضیحات یک اخترشناس، به این پرسش اساسی پاسخ داده است که دمای سطح ماه چقدر است و چه عواملی بر آن تاثیر میگذارند.
بر خلاف تصور رایج، دمای ماه همواره در یک محدوده ثابت و پایین قرار ندارد. بلکه همانند زمین، دمای سطح ماه به طور قابل توجهی تحت تأثیر تابش خورشید قرار میگیرد. در مناطقی که مستقیماً در معرض نور خورشید قرار دارند دما به شدت افزایش مییابد، در حالی که در نواحی سایه و تاریک دما به سطوح بسیار پایینی میرسد. در ادامه این مطلب همراه گجت نیوز باشید.
بررسی تغییرات دمای هوا در کره ماه
به گفته جان مونیر (John Monnier)، اخترشناس برجسته این حوزه، تغییرات دمای هوا در کره ماه بسیار چشمگیر است و دمای آن میتواند از منفی ۱۴۸ درجه فارنهایت (منفی ۱۰۰ درجه سانتیگراد) تا بیش از ۲۱۲ درجه فارنهایت (۱۰۰ درجه سانتیگراد) متغیر باشد. این در حالی است که میانگین دمای سطح زمین حدود ۵۹ درجه فارنهایت (۱۵ درجه سانتیگراد) است. حتی با وجود این میانگین، دمای زمین نیز در محدوده وسیعی از منفی ۱۲۹ درجه فارنهایت (منفی ۸۹ درجه سانتیگراد) تا ۱۳۴ درجه فارنهایت (۵۷ درجه سانتیگراد) متغیر است.
پروفسور مونیر به عوامل متعددی اشاره میکند که باعث ایجاد تفاوتهای چشمگیر در دمای زمین و ماه میشوند. یکی از مهمترین عوامل، نبود اتمسفر در ماه است. جو زمین به عنوان یک عایق حرارتی عمل میکند و با به دام انداختن گرما، دمای مناسب برای سکونت را در سیاره ما حفظ میکند. این اتمسفر گرما را به طور یکنواخت توزیع کرده و از نوسانات شدید دما جلوگیری میکند. اما کره ماه فاقد چنین محافظی است و سطح آن به طور مستقیم در معرض تابش شدید خورشید و سرمای فضای بیرون قرار دارد. به همین دلیل، سطح ماه به سرعت گرم و سرد میشود.
عامل دیگر، تأثیر اقیانوسها در زمین است. زمین دارای اقیانوسهای وسیعی است که انرژی خورشیدی را جذب و ذخیره میکنند. آب ظرفیت حرارتی بالایی دارد، به این معنی که میتواند مقدار زیادی گرما را بدون تغییر دمای قابل توجه جذب کند. در طول روز اقیانوسها گرما را جذب میکنند و در طول شب به آرامی آن را آزاد میکنند و به این ترتیب، به تعدیل دمای کلی سیاره کمک میکنند. در مقابل، ماه فاقد چنین منابع عظیمی از آب است و سطح سنگی آن به سرعت در نور خورشید گرم و در سایه سرد میشود.
همچنین، یک شبانهروز کامل در ماه تقریباً معادل یک ماه زمینی است. این بدان معناست که هر نقطه از سطح ماه برای مدت طولانیتری (تقریباً دو هفته) در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارد و پس از آن، برای مدت مشابهی در تاریکی مطلق فرو میرود. این دورههای طولانی نور و تاریکی باعث افزایش نوسانات دمایی در سطح ماه میشوند.
سایر عوامل تاثیرگذار بر تغییرات دمایی ماه
علاوه بر موارد ذکر شده، ویژگیهای سطح ماه مانند خاک، سنگ و دهانههای برخوردی و زاویه تابش خورشید نیز میتوانند بر دمای آن تأثیر بگذارند. بر اساس اطلاعات ارائه شده، دمای سطح ماه میتواند در محدوده وسیعی بین 127 درجه سانتیگراد در مناطق آفتابی تا منفی 173 درجه سانتیگراد در مناطق سایه و تاریک متغیر باشد. در مناطق قطبی که دهانههایی وجود دارند که هرگز نور خورشید را دریافت نمیکنند، دما میتواند به منفی 240 درجه سانتیگراد یا حتی کمتر برسد.
این نوسانات شدید دما، چالشهای قابل توجهی را برای ماموریتهای فضایی به ماه ایجاد میکند. فضانوردان و تجهیزات فضایی باید در برابر این تغییرات شدید حرارتی محافظت شوند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود. به طور کلی، دمای ماه یک جنبه جذاب و چالشبرانگیز از این قمر دوستداشتنی است. نوسانات شدید حرارتی ناشی از نبود اتمسفر، عدم وجود اقیانوسها، طولانی بودن شب و روز و ویژگیهای سطح، محیطی منحصر به فرد را ایجاد کرده است که نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر است.