تحقیقات نشان میدهد افراد دارای یکی از انواع گروه خونی رایج، بیشتر از سایر گروههای خونی در معرض سکته زودرس مغزی قرار دارند.
انواع گروه خونی، تنوع گستردهای از مواد شیمیایی را که بر سطح گلبولهای قرمز ما وجود دارند توصیف میکنند.
از شناخته شدهترین این مواد شیمیایی میتوان به A و B اشاره کرد که میتوانند بهصورت AB (هر دو با هم)، A یا B (بهصورت جداگانه) یا به طور کامل غایب یعنی O، وجود داشته باشند.
حتی در درون انواع گروه خونی اصلی، تنوعهای ظریفی وجود دارد که ناشی از جهشهای ژنی در ژنهای مسئول گروههای خونی است.
گروه خونی A در معرض سکته مغزی زودرس
در یک مطالعه که دانشمندان علوم پزشکی سال ۲۰۲۲ منتشر کردند، محققان ژنومیک رابطه واضحی بین ژن گروه خونی A1 و سکته زودرس مغزی کشف کردند.
محققان دادههایی را از ۴۸ مطالعه ژنتیکی جمع آوری کردند که شامل حدود ۱۷,۰۰۰ نفر مبتلا به سکته مغزی و نزدیک به ۶۰۰,۰۰۰ نفر گروه کنترل بدون سکته مغزی بود. تمام شرکت کنندگان بین ۱۸ تا ۵۹ سال سن داشتند.
یک جستجوی سراسری در ژنوم نشان داد که دو نقطه به طور قوی با خطر سکته مغزی زودهنگام مرتبط هستند. یکی از این نقاط با محلی که ژنهای گروه خونی قرار دارند در یک راستا قرار داشت.
یک تحلیل دیگر از نوع خاصی از ژن گروه خونی نشان داد افرادی که ژنوم آنها برای یک نوع تغییر یافته از گروه A برنامه ریزی شده، نسبت به افرادی با سایر گروههای خونی ۱۶ درصد بیشتر در معرض سکته زودرس مغزی قبل از سن ۶۰ سال هستند.
برای افرادی که ژن گروه O1 را دارند، خطر سکته مغزی ۱۲ درصد کمتر بود.
محققان با این حال اشاره کردند که خطر اضافی سکته مغزی در افرادی که گروه خونی A دارند، کم است. بنابراین نیازی به مراقبت یا غربالگری اضافی در این گروه وجود ندارد.
استیون کیتنر، نویسنده ارشد و متخصص نورولوژی عروقی از دانشگاه مریلند، گفت:
یافتههای پژوهش درباره گروه خونی چه میگویند؟
در حالی که نتایج مطالعه ممکن است نگران کننده به نظر برسد (اینکه گروه خونی میتواند خطر سکته مغزی زودهنگام را تغییر دهد) بیایید این نتایج را در قالب صحیح قرار دهیم.
هر سال در ایالات متحده کمتر از ۸۰۰,۰۰۰ نفر سکته مغزی را تجربه میکنند. بیشتر این حوادث (حدود سه چهارم آنها) در افراد ۶۵ سال و بالاتر رخ میدهند. خطر سکته مغزی هر دهه پس از سن ۵۵ سالگی دو برابر میشود.
همچنین افرادی که در این مطالعه گنجانده شدهاند در شمال آمریکا، اروپا، ژاپن، پاکستان و استرالیا زندگی میکنند. افرادی با تبار غیر اروپایی تنها ۳۵ درصد از شرکت کنندگان را تشکیل میدهند. مطالعات آینده با نمونهای متنوعتر ممکن است به روشن شدن اهمیت این نتایج کمک کنند.
کیتنر گفت:
یکی دیگر از یافتههای کلیدی این مطالعه از مقایسه افرادی که قبل از سن ۶۰ سالگی سکته مغزی داشتند با کسانی که پس از سن ۶۰ سالگی سکته مغزی کردند به دست آمد.
برای این مقایسه، محققان از دادههای مربوط به حدود ۹,۳۰۰ نفر که بالای ۶۰ سال سن داشتند و سکته مغزی کرده بودند استفاده کردند. همچنین حدود ۲۵,۰۰۰ نفر گروه کنترل در نظر گرفتند که بالای ۶۰ سال سن داشتند و سکته مغزی نکرده بودند.
آنها دریافتند که خطر افزایش سکته مغزی در گروه خونی نوع A در گروه سکتههای دیررس معنای آماری ندارد. این نشان میدهد سکتههای مغزی که در سنین پایینتر رخ میدهند ممکن است مکانیسمی متفاوت نسبت به آنهایی که دیرتر رخ میدهند داشته باشند.
سایر عوامل را نادیده نگیرید
نویسندگان گفتند که سکتههای مغزی در افراد جوانتر کمتر احتمال دارد ناشی از انباشته شدن رسوبات چربی در شریانها (فرایندی به نام آترواسکلروزیس) باشد و بیشتر احتمال دارد به عوامل مرتبط با تشکیل لخته مربوط باشد.
مطالعه همچنین نشان داد افرادی که گروه خونی B دارند، نسبت به گروههای کنترل بدون سکته مغزی حدود ۱۱ درصد بیشتر احتمال دارد سکته مغزی داشته باشند (صرف نظر از سنشان).
مطالعات قبلی نشان میدهند بخشی از ژنوم به نام لکوس ABO که برای گروه خونی برنامه ریزی شده، با کلسیم گذاری شریانهای کرونری که جریان خون را محدود میکند و همچنین حمله قلبی مرتبط است.
ترتیب ژنتیکی گروههای خونی A و B همچنین با خطر کمی بالاتر برای لختههای خون در وریدها که به آن ترومبوز وریدی گفته میشود، ارتباط دارد.
این مقاله را ژورنال نورولوژی منتشر کرده است.