در این مطلب به بررسی عوامل تغییر رنگ دود خروجی اگزوز خودرو میپردازیم و به این سوال مهم که هر رنگ چه نشانهای دارد، پاسخ میدهیم.
بدست آوردن توان در موتورهای درون سوز از احتراق سوخت فسیلی و هوا و جرقه شمع آغاز میشود. این فرآیند احتراق، معمولاً با تولید دود همراه است و برای اینکه موتور بتواند به چرخه چهار زمانه خود (مکش، تراکم، احتراق، تخلیه) ادامه دهد، ضروری است که دود و گازهای ناشی از احتراق از محفظه احتراق خارج شوند. به این ترتیب، گازهای حاصل از احتراق از طریق سوپاپ دود که در سرسیلندر قرار دارد به منیفولد دود هدایت میشوند. سپس این گازها با عبور از کاتالیزور به سیستم اگزوز خودرو راه پیدا میکنند.
لازم به ذکر است که رنگ، بو و میزان بازدهی احتراق، به طور مستقیم به ترکیب مواد موجود در محفظه احتراق بستگی دارد. هر نوع تغییر در این نسبت یا ورود عناصر جدید به این فرآیند میتواند تأثیر مستقیمی بر نحوه و کیفیت احتراق داشته باشد. در این بخش از اخبار خودرو، به این سوال پاسخ میدهیم که چرا رنگ دود خروجی اگزوز خودرو تغییر میکند و هر رنگ، نشاندهنده وجود چه مشکلی در خودرو است.
عوامل دخیل در تغییر رنگ دود خروجی اگزوز خودرو
در موتور احتراق داخلی خودرو، طیف وسیعی از مواد با ترکیبات شیمیایی متفاوت وجود دارند. این مواد از جمله سوخت، روغن، مایع خنککننده و افزودنیهای مختلف نقش حیاتی در عملکرد صحیح موتور ایفا میکنند. با این حال، در صورت بروز نشتی یا نقص در سیستم پیشرانه این مواد میتوانند به محفظه احتراق یا سیستم اگزوز راه پیدا کنند و با سوختن یا تبخیر شدن، رنگ دود خروجی از اگزوز را به طور قابل توجهی تغییر دهند.
تغییر رنگ دود خروجی از اگزوز، اغلب نشانهای از وجود مشکل در عملکرد موتور است و میتواند به عنوان یک سیستم هشدار زودهنگام عمل کند. تشخیص صحیح رنگ دود و ارتباط آن با مشکلات احتمالی به رانندگان و تعمیرکاران کمک میکند تا به سرعت عیبیابی کرده و از بروز آسیبهای جدیتر به موتور جلوگیری کنند.
خروجی سیاه رنگ دود اگزور نشانه چیست؟
موتورهای احتراق داخلی به عنوان قلب تپنده اکثر وسایل نقلیه امروزی، بر پایه احتراق سوختهای فسیلی برای تولید انرژی و حرکت کار میکنند. این سوختها ترکیبات پیچیدهای از هیدروکربنها هستند که در اشکال مختلفی مانند بنزین، گازوئیل، گاز طبیعی (CNG) و گاز مایع (LPG) در دسترس قرار دارند. در یک موتور ایدهآل، سوخت به طور کامل با اکسیژن ترکیب شده و در نتیجه، عناصر H2O و دیاکسید کربن (CO2) تولید میشود. با این حال ممکن است به دلایل مختلفی سوخت به طور کامل در محفظه احتراق نسوزد.
این پدیده که با نام خامسوزی یا احتراق ناقص شناخته میشود، منجر به تولید مقادیر قابل توجهی از آلایندههای مضر و کاهش راندمان موتور میگردد. خامسوزی در موتورهای احتراق داخلی میتواند ناشی از عوامل متعددی باشد که به طور کلی در سه دسته اصلی شامل مشکلات در سیستم هوا رسانی، انسداد یا گرفتگی مسیر ورودی هوا و فیلتر هوای کثیف یا مسدود خلاصه میشود.
اشکالاتی که در سیستم هوا رسانی ایجاد میشود عبارتند از کیپ شدن مجموعه ورودی هوا، خرابی فیلتر هوا، اشکال در دریچه گاز، گرفتگی و شکستگی در منیفولد و خطا در پارامترهای دریافتی موتور که به دلیل اشکال در برنامهریزی موتور و خرابی سنسورهایی مانند سنسور MAP و سنسور اکسیژن ایجاد میشود. از دلایلی که مربوط به سیستم جرقهزنی است میتوان به اشکال در مجموعه شمع، وایر و دستهسیم موتور اشاره کرد. یکی از دلایل دیگر این امر میتواند از انژکتورها باشد که احتمال نشتی سوخت اضافه در آنها بالا است.
از دست ندهید:
ناک زدن موتور خودرو؛ دلایل و راهکار برطرف کردن
برای رفع خامسوزی، ابتدا باید علت اصلی آن را شناسایی کرد. برای این منظور میتوان از دستگاه دیاگ استفاده کرد تا کدهای خطا را خواند و سنسورهای مختلف را بررسی کرد. پس از شناسایی علت میتوان اقدامات لازم برای رفع مشکل را انجام داد.
برخی از راهکارهای رایج برای رفع خامسوزی عبارتند از تعویض یا تمیز کردن فیلتر هوا، تمیز کردن دریچه گاز، تعویض شمعها و وایرهای شمع، بررسی و تعویض کویلهای جرقهزنی، تمیز کردن یا تعویض انژکتورها، بررسی و تنظیم فشار سوخت، بررسی سنسورهای مختلف و تعویض سنسورهای معیوب، بررسی و رفع نشتی خلاء، تنظیم تایمینگ موتور و برنامهریزی مجدد ECU.
دود آبی رنگ اگزور چه علتی دارد؟
دود آبی خارج شده از اگزوز خودرو، هشداری جدی مبنی بر وجود مشکل در سیستم موتور است که اغلب نشاندهنده ورود روغن به محفظه احتراق و سوختن آن در این بخش است. این پدیده که با تغییر رنگ و بوی دود اگزوز همراه است، میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه به بررسی دقیقتر آنها میپردازیم.
یکی از رایجترین دلایل ایجاد دود آبی، نشت روغن از طریق سوپاپها و گاید سوپاپها است. این قطعات نقش حیاتی در کنترل جریان ورود و خروج هوا و سوخت به داخل سیلندر و همچنین خروج گازهای حاصل از احتراق را ایفا میکنند. آببندهای سوپاپ و گاید سوپاپها، با ایجاد یک مانع مناسب از نشت روغن به داخل محفظه احتراق جلوگیری میکنند.
با گذشت زمان و یا در اثر استهلاک، این آببندها ممکن است خاصیت خود را از دست داده و اجازه عبور روغن به داخل محفظه احتراق را بدهند. این نشت روغن، در نهایت منجر به سوختن روغن و تولید دود آبی میشود. نشت روغن از سوپاپها و اجزای مرتبط با آن معمولاً در دور موتورهای پایین بیشتر مشهود است. این بدان معناست که اگر خودرو در حالت دور آرام یا در دور موتورهای پایین دود آبی تولید کند اما این وضعیت در دور موتورهای بالاتر بهبود یابد، احتمالاً مشکل از مجموعه سوپاپها است.
دلیل این امر، کاهش فشار روغن در دور موتورهای پایین است که امکان نشت روغن از طریق آببندهای فرسوده را افزایش میدهد. دلیل دیگر ایجاد دود آبی می تواند مشکلات مربوط به رینگهای پیستون باشد. رینگهای پیستون، قطعات حلقوی شکلی هستند که بر روی پیستون قرار میگیرند و وظیفه آببندی فضای بین پیستون و دیواره سیلندر را بر عهده دارند.
این رینگها علاوه بر جلوگیری از ورود روغن به محفظه احتراق، از خروج گازهای حاصل از احتراق (کمپرس) نیز جلوگیری میکنند. در صورتی که رینگهای پیستون دچار فرسودگی، شکستگی یا از دست دادن خاصیت ارتجاعی شوند، روغن میتواند از طریق فضای بین رینگها و دیواره سیلندر به محفظه احتراق نشت کند و این نشت باعث سوختن روغن و تولید دود آبی میشود.
علاوه بر مشکلات رینگها، فرسودگی و آسیبدیدگی دیوارههای داخلی سیلندر نیز میتواند باعث ناتوانی رینگها در ایجاد آببندی مناسب شود. در این حالت رینگها نمیتوانند به طور کامل کمپرس حاصل از احتراق و فشار روغن را کنترل کنند و روغن به محفظه احتراق نفوذ میکند. یکی از نشانههای مهمی که معمولاً همراه با دود آبی مشاهده میشود، کاهش سطح روغن موتور است.
در گجت نیوز بخوانید:
دنده مرده چیست و چه آسیب هایی به خودرو شما وارد میکند؟
رنگ آبی دود خروجی اگزوز خودرو، زنگ خطری جدی برای سلامت موتور خودرو است و نباید نادیده گرفته شود. تشخیص دقیق علت ایجاد این دود و رفع آن نقش مهمی در جلوگیری از آسیبهای بیشتر به موتور و کاهش هزینههای تعمیر دارد. در صورت مشاهده دود آبی از اگزوز خودرو توصیه میشود در اسرع وقت به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا با بررسی دقیق، علت اصلی مشکل را تشخیص داده و نسبت به رفع آن اقدام نماید.
خروج دود سفید از اگزوز ماشین
پدیده خروج بخار یا دود سفید از اگزوز خودرو به خصوص در فصل زمستان، امری رایج و قابل مشاهده است. این اتفاق که با سردی هوا و افزایش رطوبت رابطه مستقیمی دارد، گاهی اوقات میتواند طبیعی و بیخطر باشد، اما در برخی موارد نیز نشانهای از وجود مشکل در سیستم موتور خودرو محسوب میشود. برای تشخیص صحیح و اتخاذ تصمیم مناسب لازم است با عوامل موثر در ایجاد این پدیده و همچنین تفاوتهای بین بخار و دود سفید آشنا باشیم.
در فصول سرد سال، به دلیل پایین بودن دما و بالا بودن رطوبت هوا، میزان بخار آب موجود در هوا افزایش مییابد. این رطوبت از طریق سیستم مکش هوا وارد محفظه احتراق موتور میشود. در این محفظه رطوبت با سوخت ترکیب شده و در اثر فرآیند احتراق، به بخار آب تبدیل میشود. این بخار آب همراه با سایر گازهای حاصل از احتراق، از طریق اگزوز به بیرون منتقل میشود.
از آنجایی که دمای هوای بیرون پایینتر از دمای بخار آب است، بخار آب به سرعت سرد شده و به شکل ابر سفید رنگی قابل مشاهده میشود. این پدیده کاملاً طبیعی و بیخطر است و معمولاً پس از گرم شدن موتور و کاهش رطوبت نسبی هوا از بین میرود. مشاهده دود سفید رنگ در لحظات اولیه استارت خوردن خودرو، به خصوص در صبحهای سرد نیز میتواند طبیعی باشد. این دود در واقع همان بخار آبی است که در اثر احتراق سوخت در موتور سرد تولید شده است.
از آنجایی که موتور در این حالت هنوز به دمای کاری خود نرسیده است، فرآیند احتراق به طور کامل انجام نمیشود و مقداری بخار آب به همراه دود از اگزوز خارج میشود. با گرم شدن موتور، فرآیند احتراق بهبود یافته و دود سفید رنگ به تدریج محو میشود. اما اگر خروج دود سفید از اگزوز به صورت مستمر و دائمی ادامه داشته باشد، به خصوص اگر با کاهش سطح مایع خنککننده موتور (آب رادیاتور) همراه باشد، این وضعیت میتواند نشانهای از وجود مشکل جدی در سیستم موتور باشد.
یکی از شایعترین دلایل این مشکل، سوختن واشر سرسیلندر است. در صورت سوختن این قطعه مایع خنککننده موتور میتواند به داخل محفظه احتراق نشت کند. این مایع در داخل محفظه احتراق تبخیر شده و به شکل دود سفید غلیظی از اگزوز خارج میشود. در صورت مشاهده خروج مستمر دود سفید از اگزوز و یا مشاهده هر یک از نشانههای هشدار دهنده ذکر شده، توصیه میشود در اسرع وقت به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید. رانندگی با خودرو در این شرایط میتواند منجر به آسیبهای جدی به موتور و افزایش هزینههای تعمیر شود.
با این حال مشاهده بخار یا دود سفید از اگزوز خودرو در فصل زمستان، لزوماً نگرانکننده نیست. بخار آب ناشی از احتراق رطوبت موجود در هوا، پدیدهای طبیعی است که با گرم شدن موتور از بین میرود. اما اگر خروج دود سفید به صورت مستمر ادامه داشته باشد و با نشانههای هشدار دهنده دیگری همراه باشد، باید به عنوان یک زنگ خطر جدی تلقی شود.