گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
نظریه‌ای جدید و جنجالی منشاء گربه‌ها را بررسی می‌کند. آیا گربه‌های خانگی از قربانی‌های مصر باستان بیرون آمدند؟ شواهد ژنتیکی به این پرسش پاسخ می‌دهند.
تا به حال به این فکر کرده‌اید که گربه، همدم پشمالو و مرموز ما از کجا قدم به زندگی انسان گذاشت؟ در حالی که سال‌ها تصور می‌شد گربه‌ها به‌تدریج در کنار مزارع دوران نوسنگی و برای شکار جوندگان به انسان نزدیک شدند، تحقیقی جدید و جنجالی، روایتی بسیار متفاوت و تا حدی وهم‌انگیز را مطرح می‌کند: شاید ریشه‌های گربه خانگی امروزی به آیین‌های قربانی کردن انبوه گربه‌ها در مصر باستان بازگردد.
ردپای گربه‌های امروزی در قربانگاه‌های مصر؟
حدود ۳۰۰۰ سال پیش، تقدیم گربه‌های مومیایی‌شده به خدایان مصری آنچنان رایج شد که تقاضا برای این حیوانات به شدت افزایش یافت. تخمین زده می‌شود که مصریان باستان تا ۷۰ میلیون حیوان، از جمله گربه‌ها، حشره‌خوارها، شاهین‌ها و کروکودیل‌ها را مومیایی کرده‌اند.
تحقیقات جدید که هنوز منتظر داوری نهایی علمی است، نشان می‌دهد این تقاضای عظیم باعث شد مصریان شروع به پرورش هدفمند گربه‌ها (در کنار سایر گونه‌های قربانی) در تعداد بسیار زیاد کنند. این پرورش انبوه، به‌طور طبیعی گربه‌هایی با خلق‌وخوی آرام‌تر، اجتماعی‌تر و مطیع‌تر را در اولویت قرار داد؛ ویژگی‌هایی که سنگ بنای اهلی شدن گربه محسوب می‌شوند. این گربه‌های رام‌تر احتمالا بعدها از طریق تجارت به سراسر قاره‌ها راه یافتند.
- گربه‌های خانگی، سوغات ایرانی از جاده ابریشم برای اشراف چینی در 1400 سال قبل
- راز عجیب چهره بو گندو در گربه‌ها؛ چرا بعد از بوییدن چیزی قیافه‌شان تغییر می‌کند؟
- گربه ها سریعتر از نوزاد انسان کلمات را یاد می‌گیرند
- کشف یک شهر اسرارآمیز زیر اهرام مصر، جامعه علمی را به لرزه درآورد
- آیا حیوانات مثل ما فکر می‌کنند و احساس دارند؟
ژنتیک، روایتی متفاوت از قبرس باستان
نظریه قدیمی‌تر اهلی شدن در دوران نوسنگی، تا حدی با کشف یک قبر ۹۵۰۰ ساله در قبرس (حاوی بقایای انسان و گربه در کنار هم) قوت گرفته بود. اما دو مطالعه جدید (توسط شان دوهرتی از دانشگاه اکستر و مارکو دی مارتینو از دانشگاه رم تور ورگاتا) این سناریو را به چالش می‌کشند. مقایسه استخوان‌ها و تحلیل ژنوم ۷۰ گربه باستانی از سراسر اروپا، آناتولی و شمال آفریقا نشان می‌دهد که:
- گربه‌های خانگی شباهت بیشتری به گربه‌های وحشی آفریقایی دارند تا گربه‌های وحشی اروپایی.
- گربه قبرس نیز از نظر ساختار استخوانی به گربه وحشی اروپایی نزدیک‌تر است.
- تحلیل ژنتیکی، منشاء گربه‌های خانگی امروزی را نه به دوران نوسنگی یا هلال حاصل‌خیز، بلکه هزاران سال بعد و به احتمال بسیار زیاد به شمال آفریقا (مصر) مرتبط می‌کند.
این تحلیل همچنین دو موج گسترش گربه‌ها به مدیترانه را نشان می‌دهد که موج دوم، جد مستقیم گربه‌های خانگی کنونی ما بوده است.
آیا الهه بستت، مادر گربه‌های خانگی است؟
البته فرایند اهلی شدن گربه ممکن است پیچیده‌تر از یک منشاء واحد باشد. شواهدی از روابط نزدیک انسان و گربه پیش از دوران اوج قربانی‌ها نیز وجود دارد (مانند همان قبر قبرس یا دفن‌های مصری با گربه حدود ۳۸۰۰ سال پیش از میلاد)، اما لزوماً این‌ها اجداد مستقیم گربه‌های خانگی امروزی نیستند. جالب اینجاست که قدیمی‌ترین گربه خانگی که از نظر ژنتیکی تأیید شده، یک گربه مومیایی‌شده قربانی مربوط به ۵۰۰ سال پیش از میلاد است!
محققان اشاره می‌کنند که آیین‌ها و مذاهب، اغلب محرک جابجایی حیوانات توسط انسان بوده‌اند. برای مثال، گسترش گوزن زرد با آیین پرستش آرتمیس و دیانا مرتبط بوده است. در مصر باستان، الهه بستت که ابتدا با سر شیر تصویر می‌شد، در حدود قرون ۹ تا ۷ پیش از میلاد، به طور فزاینده‌ای با سر گربه (شبیه گربه وحشی آفریقایی) نمایش داده شد و این تحول دقیقاً با اوج‌گیری آیین قربانی کردن میلیون‌ها گربه همزمان بود.
اگرچه این نظریه برای قطعیت به داده‌های ژنومی بیشتری از گربه‌های مصر باستان نیاز دارد، اما تصویری شگفت‌انگیز و تا حدی تاریک از آغاز رابطه ما با این موجودات دوست‌داشتنی ارائه می‌دهد. شاید همین شروع پر فراز و نشیب، دلیل بخشی از خلق‌وخوی مستقل و مرموز گربه‌های امروزی باشد!