موشک ساترن ۵ (Saturn V) نهتنها بزرگترین موشک ساختهشده در تاریخ است، بلکه با ثبت سرعتی حیرتانگیز، عنوان سریعترین وسیلهای را هم دارد که تاکنون انسان را حمل کرده است.
زمانی که از سرعت صحبت میکنیم، معمولاً ذهنمان به سمت خودروهای فرمول یک، هواپیماهای مافوق صوت یا حتی هایپرتِرینها میرود؛ اما هیچکدام از آنها به گرد پای ساترن ۵ نمیرسند. این موشک غولپیکر که انسان را به ماه رساند، در زمان پرتاب به سرعتی بالغ بر ۳۹٬۰۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یافت.
مشخصات فنی و رکوردشکنی ساترن ۵
ساترن ۵، شاهکار مهندسی ناسا در دوران رقابت فضایی، بین سالهای ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۳ میلادی ۱۳ مأموریت انجام داد که ۹ مورد از آنها سرنشیندار بودند. در این بین، مأموریت افسانهای آپولو ۱۱ در سال ۱۹۶۹ نقطه اوج کارنامه این موشک بود؛ همان مأموریتی که نیل آرمسترانگ و باز آلدرین را برای نخستین بار بر سطح ماه نشاند.
سرعت خیرهکننده ساترن ۵ در مسیر خروج از جو زمین بهدلیل نیاز به غلبه بر گرانش و رسیدن به مدار انتقالی ماه بود. این سرعت باورنکردنی که حدود ۱۱ کیلومتر بر ثانیه است، برای رهایی از جاذبه زمین و ورود به مدار ماه ضروری بود.
این موشک سهمرحلهای با ارتفاعی بیش از ۱۱۰ متر و وزنی حدود ۳ هزار تُن، بیش از ۳٫۴ میلیون کیلوگرم پیشران مصرف میکرد. موتورهای پرقدرت آن، نیروی لازم برای بلند کردن چنین سازه عظیمی از سطح زمین و رساندن آن به سرعتی خارقالعاده را فراهم میکردند.
میراث سریعترین وسیلهای که انسان را حمل کرده
در حالی که پروژههای مدرن فضایی مثل اسپیسایکس (SpaceX) و بلو اوریجین (Blue Origin) بهدنبال ساخت وسایل نقلیه قابلبازگشت و بهینهتر هستند، هنوز هیچ وسیلهای نتوانسته سرعت ثبتشده توسط ساترن ۵ در مأموریتهای سرنشیندار را بشکند.
از آن زمان تاکنون، فناوری فضایی پیشرفتهای بسیاری داشته، اما این دستاورد تاریخی همچنان بهعنوان نقطه عطفی در سفرهای فضایی سرنشیندار شناخته میشود. سرعتی که ساترن ۵ به آن رسید، نهفقط نمادی از توانایی مهندسی، بلکه نمایانگر جسارت انسان برای عبور از مرزهای ناشناخته است.