گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
اولین فیلم ترسناک دنیای سینما چه عنوانی داشت و چگونه توانست بر آینده صنعت سینما تأثیر بگذارد؟ ادامه مطلب را از دست ندهید.
تا به حال به اولین فیلم ترسناک تاریخ و اینکه تا چه اندازه وحشتناک و موفق بوده فکر کرده‌اید؟ اگر عاشق تماشای فیلم و سریال‌های ترسناک هستید، باید این سوال مهم را از خود بپرسید تا اطلاعات شما راجع به ژانر وحشت کامل شود. در ادامه این مطلب از گجت نیوز، سراغ نخستین فیلم ترسناک دنیای سینما رفته‌ایم تا به موشکافی آن بپردازیم.
تاریخچه ژانر وحشت
امروزه وقتی از فیلم‌های ترسناک صحبت می‌کنیم، تصاویری از خونریزی، موجودات ماورایی، هیولاها و صحنه‌های خشن به ذهنمان می‌رسد. با این حال، ژانر ترسناک همیشه به این اندازه تاریک و دلهره آور نبوده است. در گذشته‌های دور، این سبک از سینما بیشتر به عنوان آزمایشگاهی برای تجربه‌های مختلف داستانی شناخته می‌شد تا ژانری مستقل و تعریف شده.
در زمانی که هنوز عنوانی به نام سینمای وحشت وجود نداشت، فیلم‌های ترسناک از عناصر متنوعی مانند افسانه، خیال، درام و حتی طنز بهره می‌بردند. همین تنوع باعث می‌شود که پیدا کردن اولین فیلم ترسناک تاریخ میان آثار گوناگون آن دوره، کار آسانی نباشد. فیلمسازان آن زمان بیشتر در حال آزمون و خطا بودند و قالب مشخصی برای ژانر ترسناک شکل نگرفته بود.
از سبک اکسپرسیونیسم در سینمای آلمان گرفته تا روایت قصه‌های فولکلور و جن و پری در سینمای سوئد، این مسیر پر پیچ‌وخم باعث شکل گیری تدریجی ژانر ترسناک شد؛ بنابراین، این ژانر طی سال‌ها تجربه و دگرگونی به شکل امروزی خود رسیده، اما اگر بخواهیم اولین فیلم ترسناک تاریخ را معرفی کنیم و به ریشه ها بازگردیم، باید نیم نگاهی به قرن هجدهم میلادی و تولد هنر سینما بیندازیم.
- 10 مورد از بهترین فیلم های زامبی محور در طول تاریخ
- تریلر فیلم جدید فرانکشتاین، دنیایی از ترس را روایت می‌کند
اولین فیلم ترسناک دنیای سینما
با عنایت به یافته‌های آکادمی سینمایی نیویورک، ریشه اصلی ژانر ترسناک به آثار یکی از پیشگامان سینمای فرانسه، ژرژ ملیس، باز می‌گردد. او نه تنها یکی از اولین کارگردانان تاریخ سینما بود، بلکه نقش مهم و حیاتی در شکل گیری بسیاری از موضوعاتی که امروز در فیلم‌ها می‌بینیم، ایفا کرده است. ملیس که در گذشته به عنوان یک شعبده باز و هنرمند صحنه شناخته می‌شد، پس از ورود دوربین به دنیای هنر، به سرعت توانست جادوی خود را روی پرده نقره‌ای به نمایش بگذارد.
چند سال پس از فعالیت در عرصه نوپای سینما، او فیلمی ساخت که نام فرانسوی آن به معنای «قلعه تسخیر شده» یا «خانه شیطان» بود. این اثر در سال ۱۸۹۶ تولید شد و حدود هشت دقیقه بود. این فیلم، فضای ویژه و منحصربه‌فردی داشت که بین طنز و ترس نوسان می‌کرد و همین ویژگی آن را از دیگر آثار زمان خود متمایز کرد. در این فیلم، تماشاگر با اسکلت‌های جاندار، ارواح سرگردان، خفاش‌هایی که تغییر شکل می‌دهند و حتی تصویر شیطان روبه‌رو می‌شود و همین عناصر بودند که سال‌ها بعد تبدیل به ستون‌های اصلی اولین فیلم ترسناک تاریخ شدند.
تا مدت‌ها تصور می‌شد این فیلم در گذر زمان از بین رفته است و هیچ نسخه‌ای از آن باقی نمانده. اما در دهه‌ی ۱۹۳۰، یک نسخه کمیاب از آن به طور اتفاقی در مغازه‌ای در نیوزیلند پیدا شد. فروشنده مغازه اصلاً نمی‌دانست با چه گنجینه ارزشمندی طرف حساب شده و این حلقه فیلم را بدون اطلاع از اهمیت تاریخی آن به فروش رساند. بعدها در سال ۱۹۸۵، یک کارشناس آرشیو فیلم اعلام کرد که اگر این نسخه، تنها حلقه باقی‌مانده از این اثر نباشد، بی‌تردید یکی از معدود نسخه‌های موجود در جهان است. به این ترتیب، با کشف دوباره این فیلم فراموش‌شده، اولین فیلم ترسناک تاریخ پس از سال‌ها سکوت و در عین گمنامی دوباره جان گرفت و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ سینما پیدا کرد.
- معرفی 10 فیلم ترسناک که روح و روان بیننده را هدف گرفته است
- +۱۰ نکته جذاب درباره تریلر فیلم سوپرمن ۲۰۲۵ جیمز گان که باید بدانید
خانه شیطان؛ اثری از ژرژ ملیس
راستش را بخواهید، ژرژ ملیس وقتی داشت فیلم خانه شیطان را می‌ساخت، قصد نداشت مخاطبانش را بترساند، اما او برای نخستین مرتبه از عناصر ماورایی و فضاهای گوتیک در سینما استفاده کرد. همین ویژگی‌ها بعدها به ستون‌های اصلی اولین فیلم ترسناک تاریخ تبدیل شدند و مسیر شکل گیری ژانر وحشت را تکمیل کردند. باید توجه داشت که ملیس در زمان خود با محدودیت‌های فنی زیادی روبه‌رو بود و در عین حال، با خلاقیت فوق‌العاده‌اش از همان امکانات محدود بیشترین بهره را برد.
در صحنه‌هایی از فیلم او، موجودات خیالی ناگهان به شکل دیگری درمی‌آیند یا ناپدید می‌شوند و حتی از جایی به جای دیگر منتقل می‌شوند تا قهرمان داستان را در هراس فرو ببرند. همین تکنیک‌ها، بعدها به بخش مهمی از سینمای ترسناک مدرن تبدیل شدند. آنچه امروز در فیلم‌های ژانر وحشت می‌بینیم، در بسیاری موارد برگرفته از همان نوآوری‌های اولیه‌ای است که در اولین فیلم ترسناک تاریخ به چشم می‌خورد.
امروزه نیز موضوعاتی مانند دیوانگی، ارواح، نیروهای ناشناخته و تضاد بین خیال و واقعیت همچنان در فیلم‌های ترسناک مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیلمسازان با به کارگیری این موضوعات، فضای پرتنشی می‌سازند که در آن مخاطب نمی‌داند چه چیز واقعی و چه چیز زاییده توهم است! این حس بلاتکلیفی همان چیزی است که ترس را به بیننده القا می‌کند و از گذشته تا امروز، اساس موفقیت فیلم‌های این ژانر بوده است.
- معرفی ترسناک‌ترین فیلم‌های حال حاضر جهان با محوریت هوش مصنوعی
- نگاهی به ۱۰ فیلم کره‌ای متفاوت که باید حتما تماشا کنید
تولد ژانر وحشت
پس از اینکه ژرژ ملیس موفق به ساخت اولین فیلم ترسناک تاریخ شد، آثار مرتبط با موضوعات ماورایی بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۲۰ میلادی به یکی از پرطرفدارترین ژانرها در میان مخاطبان تبدیل شدند. در آن دوران، اقتباس از رمان‌های کلاسیکی که درون‌مایه‌های فراواقعی، گوتیک و مرموز داشتند، به جریان رایجی در سینما تبدیل شده بود. فیلم‌هایی مانند دکتر جکیل و آقای هاید محصول استودیو ادیسون و همچنین گرگ‌نما از جمله اولین تلاش‌ها برای وارد کردن داستان‌های ترسناک به دنیای تصویر بودند. متأسفانه این آثار اولیه به مرور زمان نابود شده و نسخه‌ای از آن‌ها باقی نمانده است.
با این حال، سینمای اکسپرسیونیستی آلمان نقش مهمی در شکل گیری بنیان‌های سینمای ترسناک ایفا کرد. سبک بصری خاص، بازی با سایه و نور و پرداخت به مفاهیم روانی و ترس‌های درونی باعث شد آثاری مانند نوسفراتو، از دید بسیاری به عنوان اولین فیلم ترسناک تاریخ شناخته شود، زیرا برخلاف فیلم ملیس، به طور مستقیم با هدف ایجاد ترس ساخته شده بود. از سوی دیگر، مطب دکتر کالیگاری هم تا به امروز نه تنها به عنوان یکی از شاخص‌ترین فیلم‌های دوران صامت، بلکه به عنوان اثری ماندگار در تاریخ سینمای ترسناک شناخته می‌شود و تأثیر عمیقی بر هویت این ژانر گذاشته است.
پس از پایان دوران صامت، حضور فیلم‌های ترسناک پررنگ‌تر و حرفه‌ای‌تر از قبل شد. در دهه 30 میلادی، واژه وحشت برای اولین بار به صورت رسمی برای معرفی این نوع از فیلم‌ها استفاده شد. این دوره، زمان ظهور شخصیت‌های هیولایی معروف شرکت یونیورسال بود. چهره‌هایی مانند فرانکنشتاین، مومیایی، مرد نامرئی و دراکولا که تا امروز نیز از نمادهای این ژانر محسوب می‌شوند، در همین دوره خلق شدند. همچنین نخستین نسخه رنگی دکتر جکیل و آقای هاید در همین سال‌ها تولید شد.
اما گسترش ناگهانی و البته گاها افراطی ترس در سینما با واکنش‌هایی متفاوت و بحث برانگیز همراه بود. برای نمونه، فیلم «عجیب‌الخلقه‌ها» ساخته تاد براونینگ که در سال ۱۹۳۲ روی پرده رفت، با واکنش بسیار منفی مخاطبان آن زمان مواجه شد. فضای سنگین و شخصیت‌های ناآشنا باعث شد این فیلم سانسور شود و تنها نسخه ویرایش شده آن باقی بماند. تاد براونینگ، که پیش‌تر فیلم دراکولا را ساخته بود، پس از این جنجال‌ها با دوران سختی در زندگی حرفه‌ای خود روبه‌رو شد.
- تریلر فیلم جدید کانجورینگ، حتی سازندگان را هم میخکوب کرده است
- معرفی بهترین فیلم‌های سیاسی قرن بیست و یکم
ژانر وحشت در دنیای امروزی
ژانر وحشت از زمان ساخت اولین فیلم ترسناک تاریخ تا امروز، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و با دشواری‌های گوناگونی دست و پنجه نرم کرده است. در حالی که امروزه ساخت دنباله‌ها و بازسازی فیلم‌های قدیمی به یک روش رایج در صنعت سینما تبدیل شده، بسیاری از فیلمسازان مستقل و نوآور، از ظرفیت‌های سینمای وحشت برای خلق آثار عمیق‌تر استفاده می‌کنند. این ژانر دیگر تنها وسیله‌ای برای ترساندن نیست، بلکه بستری مناسب برای گفتگو با ذهن و جامعه است.
فیلم‌هایی مانند بابادوک و بیو ترسیده از ژانر وحشت برای پرداختن به مسائل روانشناختی بهره گرفته‌اند. در مقابل، آثاری مانند «برو بیرون» و «ما» ساخته جردن پیل، با بهره‌گیری از زبان نمادین و ساختار ترس، مسائل اجتماعی و نژادی را در کانون توجه قرار داده‌اند. این فیلم‌ها نشان می‌دهند که ژانر وحشت تا چه حد انعطاف پذیر و تأثیرگذار شده و از مرزهای سنتی خود عبور کرده است.
در سینمای امروز، وحشت نه تنها یک ژانر سرگرم‌کننده، بلکه میدانی برای تجربه گرایی، نوآوری و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته است. کارگردانان از این فضا برای عبور از محدودیت‌های رایج سینما استفاده می‌کنند و این همان مسیری است که ژرژ ملیس در اولین فیلم ترسناک تاریخ آغاز کرده بود. او نیز در زمان خود دست به تجاربی زد که خارج از چارچوب‌های رایج بودند و امروز این مسیر همچنان ادامه دارد.