در پی اتهامات جدید مبنی بر ارتباط تلگرام با روسیه، نگرانیهای گستردهای در میان کاربران و فعالان حوزه فناوری ایجاد شده است. این افشاگری شوک بزرگی به دنیای پیامرسانها وارد کرده است.
تلگرام ادعاهای مبنی بر ارتباط احتمالی این اپلیکیشن پیامرسان پرطرفدار با سرویسهای اطلاعاتی روسیه را رد کرده است. این موضوع در پی تحقیقاتی مطرح شد که توسط رسانه مستقل روسی Important Stories (IStories) انجام گردیده و ادعا کرده بود شواهدی دال بر کنترل زیرساخت سرورهای تلگرام توسط فردی که شرکتهایش با سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) ارتباط دارند، یافته است.
درباره اتهامات جدید علیه تلگرام چه میدانیم؟
در حالی که تلگرام هیچ پاسخ عمومی به اتهامات IStories منتشر نکرده است، رمی واگن، سخنگوی این شرکت، به TechRadar گفت: «تمامی سرورهای تلگرام متعلق به خود این شرکت هستند و توسط کارکنان تلگرام نگهداری میشوند. دسترسی غیرمجاز به هرگونه اطلاعاتی غیرممکن است.» تلگرام یکی از معدود پلتفرمهای آنلاینی است که در روسیه مسدود نشده است، به این معنی که شهروندان میتوانند بدون استفاده از VPN به آن دسترسی داشته باشند.
تحقیقات چه میگوید؟
بر اساس تحقیقات IStories که با حمایت پروژه گزارشگری جرایم سازمانیافته و فساد (OCCRP) انجام شده است، بیش از 10 هزار آدرس IP در زیرساخت فنی تلگرام توسط شرکتی به نام Global Network Management (GNM) که در آنتیگوا و باربودا ثبت شده، مدیریت میشود.
طبق اسناد یک پرونده قضایی در فلوریدا که توسط خبرنگاران IStories مورد بررسی قرار گرفته، مالک این شرکت یک مهندس شبکه روسی به نام ولادیمیر ودنیف است که گفته میشود در نصب پیامرسان تلگرام و پشتیبانی فنی آن مشارکت داشته است. به نظر میرسد اسناد دادگاه فلوریدا جزئیات بیشتری از رابطه ودنیف و پاول دورف، بنیانگذار و مدیر عامل تلگرام، را فاش میکند. این شامل اظهارات ودنیف به دادگاه است که «او اختیار وکالت برای امضای اسناد از طرف پاول دورف و از طرف تلگرام را داشته است.»
- آپدیت جدید تلگرام با ویژگیهای انقلابی؛ ارسال مستقیم به کانال و ویرایش ویسها
- بازار سیاه 35 میلیارد دلاری تلگرام برای همیشه به تاریخ پیوست
- پاول دوروف: تلگرام هرگز پیامهای خصوصی کاربران را فاش نخواهد کرد
تلگرام همچنین ظاهراً 5 هزار آدرس IP را که توسط یک شرکت دیگر مستقر در سن پترزبورگ به نام Electrontelecom ارائه شده است، اداره میکند؛ شرکتی که IStories شواهدی دال بر پیمانکار FSB بودن آن یافته است. تحقیقات IStories ادعا میکند که ودنیف همچنین بنیانگذار GlobalNet، یک اپراتور بزرگ مخابراتی در روسیه است که طبق ادعاها، تا سال 2020 آدرسهای IP تلگرام را که اکنون توسط GNM مدیریت میشوند، کنترل میکرده است. در سال 2022، GlobalNet اولین سیستمهای فیلتر و نظارت بر ترافیک مبتنی بر بازرسی عمیق بستهها (DPI) را به درخواست Roskomnadzor، ناظر اینترنت روسیه که وظیفه اجرای محدودیتهای آنلاین را بر عهده دارد، راهاندازی کرد.
تلگرام چه میگوید؟
تلگرام این اتهامات را رد میکند. رمی واگن، سخنگوی تلگرام، در یک توضیح کتبی به TechRadar گفت:
تلگرام به عنوان یک شرکت جهانی، با دهها ارائهدهنده خدمات مختلف در سراسر جهان قرارداد دارد. با این حال، هیچ یک از این ارائهدهندگان خدمات به دادههای تلگرام یا زیرساختهای حساس دسترسی ندارند. تمامی سرورهای تلگرام متعلق به تلگرام هستند و توسط کارکنان تلگرام نگهداری میشوند. دسترسی غیرمجاز به هرگونه اطلاعاتی غیرممکن است. تلگرام در تمام تاریخ خود هرگز هیچ پیام خصوصی را به شخص ثالثی فاش نکرده و رمزگذاری آن هرگز شکسته نشده است.
آیا استفاده از تلگرام ایمن است؟
تلگرام که در سال 2013 راهاندازی شد، خود را یک برنامه پیامرسان با تمرکز بر سرعت و امنیت معرفی میکند. بنیانگذار و مدیر عامل آن، پاول دورف، یک میلیاردر روسیالاصل است که به دلیل خودداری از افشای هویت کاربران تلگرام در پاسخ به درخواستهای مجریان قانون، در میان مبارزان آزادی بیان محبوبیت دارد.
برخی کشورها در طول سالها به این دلیل دسترسی به تلگرام را مسدود کردهاند و فرانسه حکم بازداشت او را به دلیل فعالیتهای غیرقانونی که در این پلتفرم رخ داده، صادر کرده است. با این حال، این شرکت در زمان نگارش این مطلب، یکی از معدود پلتفرمهای آنلاین اصلی است که هنوز در روسیه در دسترس میباشد.
تلگرام سطح امنیتی مشابه سیگنال و واتساپ را ارائه نمیدهد، که به طور پیشفرض تمامی پیامها و تماسها را رمزگذاری میکنند. برعکس، تنها چتهای مخفی تلگرام به صورت سرتاسری رمزگذاری شدهاند و کاربران باید خودشان این محافظت اضافی را فعال کنند.
میخال وزنیاک، متخصص امنیت که قبلاً به عنوان رئیس زیرساخت و امنیت اطلاعات برای OCCRP کار میکرد، در گفتگو با IStories هشدار میدهد که این سیستم میتواند کاربران را در برابر ردیابی آسیبپذیر کند، حتی اگر پیامهایشان غیرقابل دسترس باقی بمانند. او گفت:
اگر auth_key_id دستگاه شما را بدانم و بتوانم به شبکهای که دادهها را مدیریت میکند گوش دهم… میدانم که این دستگاه خاص شماست که با سرورهای تلگرام ارتباط برقرار میکند. با بررسی بستههای شبکه، آدرس IP شما را در یک زمان مشخص نیز به دست میآورم، که مکان جغرافیایی تقریبی شما را نشان میدهد.
به گفته وزنیاک، «این موضوع میتواند به یک مشکل واقعی تبدیل شود اگر سرویسهای اطلاعاتی روسیه واقعاً به ترافیک تلگرام دسترسی داشته باشند. ابزاری برای نظارت جهانی بر کاربران پیامرسان، صرف نظر از اینکه کجا هستند و به چه سروری متصل میشوند.«
حتی اگر ارتباط بین تلگرام و FSB روسیه هنوز تأیید نشده باشد، کارشناسان همچنان بر این نکته تأکید دارند که نه تنها محافظت از محتوای ارتباطات، بلکه حریم خصوصی متادیتا نیز اهمیت دارد. بنابراین هر کسی که نگران حریم خصوصی خود است باید به سمت استفاده از راهکارهایی مانند سیگنال و سشن که درز فراداده را به حداقل میرسانند، برود.