ایران رتبه پانزدهم تولید علم در جهان

طبق آمارهای منتشر شده از تولیدات علمی سال ۲۰۱۵ که در پایگاه اسکوپوس قرار داده شده است ، جایگاه کشورمان در میان ۱۴۰ کشور جهان در رتبه پانزدهم می باشد.

دکتر جعفر مهراد با بیان این که در چند سال اخیر مفهوم تولید علم در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور به یک گفتمان رایج تبدیل شده است، افزود: در راستای تولید علم مفاهیم دیگری مانند نهضت تولید علم و جنبش نرم‌افزاری نیز مورد توجه جدی مسؤولان آموزش عالی کشور قرار گرفته است.بر این اساس و با تاکید اسناد بالا دستی بر توسعه علم و فناوری، تولید علم یکی از مقوله‌های مهمی‌است که در ارزیابی علم و فناوری از آن استفاده می‌شود، ضمن آن که در رتبه‌های دانشگاهی نیز تعدادی شاخص وجود دارد که عملکرد دانشگاه‌ها را طبق برخی از مولفه‌های تولید علم اندازه گیری می‌کند.

مهراد با اشاره به توسعه دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و دوره‌های تحصیلات تکمیلی در کشور، خاطر نشان کرد: تولید در دانشگاه‌ها با مدیریت علمی‌استادان و توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی صورت می‌گیرد.رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با اشاره به پایان سال ۲۰۱۵ افزود: عملکرد کشورها از جمله جمهوری اسلامی‌ایران قابل بررسی و مقایسه با سایر کشورهای جهان امکان‌پذیر است. بالغ بر ۱۴۰ کشور در تولید علم جهان مشارکت دارند که تعدادی از این کشورها طبق سیاست‌ها و برنامه‌های مدون بر میزان رشد تولیدات علمی‌خود افزوده و در جابجایی نقشه جغرافیایی تولید علم موثر بوده‌اند.

مهراد با اشاره به نتایج حاصل از داده‌های پایگاه اسکوپوس یادآور شد: اطلاعات حاصل از پایگاه اسکوپوس استخراج شده که در این داده‌ها آمار تولیدات علمی‌۲۰ کشور برتر که نسبت به سایر کشورهای جهان از رشد بیشتری برخوردار بودند، ارائه شده است.به گفته وی کل مدارک علمی‌این کشورها که تا کنون در اسکوپوس ثبت و نمایه شده به شرح ذیل است:‌

رتبهنام کشورتعداد مدارک
۱آمریکا۱۳۷۸۸۳۰۳
۲چین۴۱۳۲۷۰۸
۳انگلستان۳۶۵۹۶۴۶
۴آلمان۳۳۳۱۲۱۶
۵ژاپن۳۰۳۸۸۳۷
۶فرانسه۲۴۴۲۲۰۸
۷کانادا۱۷۶۶۴۱۵
۸ایتالیا۱۷۱۷۹۷۳
۹هند۱۶۵۶۹۶۷
۱۰اسپانیا۱۱۸۰۲۱۶
۱۱استرالیا۱۱۱۹۷۹۹
۱۲هلند۹۷۰۷۹۳
۱۳کره‌جنوبی۸۴۱۵۸۴
۱۴برزیل۷۱۸۴۹۳
۱۵سوییس۷۱۶۹۹۰
۱۶سوئد۶۹۱۹۸۵
۱۷لهستان۵۸۶۳۰۷
۱۸تایوان۵۶۹۵۶۱
۱۹ترکیه۴۵۲۲۳۷
۲۰ایران۳۳۶۰۴۴

عضو هیات علمی‌دانشگاه شیراز اضافه کرد: چنانچه آمار تولید علم را بر اساس سالهای معین رده‌بندی کنیم نتایج حاصله متفاوت خواهد بود.وی اضافه کرد: انتشارات علمی‌۲۰ کشور برتر برای سال ۲۰۱۶ میلادی به شرح ذیل است:

  • چین ۱۱۴۱۹ مدرک
  • آمریکا ۹۲۱۵ مدرک
  • انگلستان ۳۰۳۴ مدرک
  • آلمان ۲۸۸۴ مدرک
  • هند ۲۸۰۳ مدرک
  • ایتالیا ۲۲۷۱ مدرک
  • فرانسه ۲۲۶۲ مدرک
  • اسپانیا ۲۱۵۸ مدرک
  • ژاپن ۱۹۰۵ مدرک
  • استرالیا ۱۸۶۶ مدرک
  • کانادا ۱۷۴۷ مدرک
  • کره جنوبی ۱۷۴۲ مدرک
  • ایران ۱۴۴۲ مدرک
  • برزیل ۱۴۳۲ مدرک
  • لهستان ۱۰۵۲ مدرک
  • هلند ۹۸۵ مدرک
  • ترکیه ۸۴۶ مدرک
  • تایوان ۸۱۷ مدرک
  • سوئد ۷۲۹ مدرک
  • سوییس ۶۶۸ مدرک

رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با تاکید بر این که در سال ۲۰۱۵ میلادی تقریبا بیشترین تولیدات علمی‌کشور ثبت و نمایه‌سازی شده است، گفت: اما آماری که ارائه می‌شود در ماه‌های آینده تغییر یافته و میزان تولیدات علمی‌کشورها تا تکمیل اطلاعات، در جایگاه طبیعی خود قرار خواهند گرفت.

رتبهنام کشورتعداد مدرک
۱آمریکا۴۹۰۱۸۱
۲چین۳۶۴۹۶۵
۳انگلستان۱۴۶۶۱۹
۴آلمان۱۳۰۶۸۲
۵هند۱۰۶۳۷۲
۶ژاپن۹۶۱۷۲
۷فرانسه۹۰۱۹۶
۸ایتالیا۸۲۹۴۹
۹کانادا۷۷۹۳۵
۱۰استرالیا۷۲۴۷۸

مهراد یادآور شد در سال ۲۰۱۵ میلادی رتبه‌های یازدهم تا بیستم تولید علم در اختیار کشورهای ذیل بوده است:

  • اسپانیا با تولید ۶۹۷۲۲ مدرک
  • کره جنوبی ۶۵۱۰۸ مدرک
  • برزیل ۵۲۱۱۱ مدرک
  • هند ۴۵۶۲۱ مدرک
  • ایران ۳۶۰۳۸ مدرک
  • سوییس ۳۴۶۱۸ مدرک
  • ترکیه ۳۴۲۶۸ مدرک
  • لهستان ۳۱۳۹۸ مدرک
  • سوئد ۳۱۱۵۶ مدرک
  • تایوان ۲۹۵۲۶ مدرک

وی با تاکید بر این که آمار تولید علم سال ۲۰۱۴ تکمیل شده است، خاطرنشان کرد: البته ممکن است در ماه‌های آینده تنها تغییرات بسیار جزیی در میزان تولیدات علمی‌کشورها مشاهده شود.

رتبهنام کشورتعداد مدرک
۱آمریکا۶۳۰۰۹۰
۲چین۴۷۵۹۴۹
۳انگلستان۱۷۴۲۷۰
۴آلمان۱۶۰۵۵۷
۵هند۱۲۴۹۵۷
۶ژاپن۱۲۴۵۰۷
۷فرانسه۱۱۲۹۵۸
۸ایتالیا۹۹۷۸۳
۹کانادا۹۵۴۳۵
۱۰اسپانیا۸۴۰۷۴

وی یادآور شد: در این بازه زمانی رتبه‌های یازدهم تا پانزدهم به کشورهای استرالیا با ۸۴ هزار و ۴۷۳ مدرک، کره جنوبی با ۷۶ هزار و ۷۲۲ مدرک، برزیل با ۶۳ هزار و ۹۹۲ مدرک، هلند با ۵۴ هزار و ۱۱۲ مدرک و ایران با ۴۳ هزار و ۸۰ مدرک تعلق دارد.همچنین کشورهای سوییس با تولید ۴۱ هزار و ۱۴۶ مدرک، تایوان با ۴۰ هزار و ۷۲۲ مدرک، ترکیه با ۳۹ هزار و ۴۳۹ مدرک، لهستان با ۳۸ هزار و ۹۰۰ مدرک و سوئد با ۳۶ هزار و ۴۳۷ مدرک در مرتبه‌های شانزدهم تا بیستم تولید علم جهان قرار دارند.به این ترتیب ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی در رتبه ۱۵ تولید علم در سال ۲۰۱۵ در رتبه ۱۵ تولید علم جهان و در سال ۲۰۱۶ با انتشاراتی که برای این سال به ثبت رسیده است در رتبه ۱۳ تولید علم جهان قرار دارد.به گفته وی رتبه‌های ترکیه نیز در سالهای ۲۰۱۴ – ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب ۱۸، ۱۷ و ۱۶ است.

منبع : YJC