تراژدی غرق شدن کشتی تایتانیک در خاطر چندین نسل ثبت شده است. اگر تایتانیک همین امروز مجدد با کوه یخ برخورد میکرد، آیا باز هم ممکن بود فاجعهای بزرگ رخ دهد یا راه گریزی وجود داشت؟
در ساعت ۲۳:۴۰ دقیقه ۱۴ آپریل ۱۹۱۲ بود که کشتی تایتانیک با یک کوه یخ برخورد کرد. پس از گذشت ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه نیز کشتی کاملا در آبهای اقیانوس اطلس غرق شد. اتفاقی که در نتیجه آن ۱۵۱۴ نفر جان خود را از دست دادند. اگر امروز نیز کشتی تایتانیک با کوه یخ برخورد میکرد، احتمال غرق شدن آن و بروز یک تراژدی بزرگ وجود داشت؟
احتمال غرق شدن یا نجات یافتن تایتانیک امروزی در برخورد با کوه یخ
جالب است که پس از گذشت یک قرن هنوز کشتی تایتانیک توجهات را بهخود جلب میکند. این کشتی در اعماق اقیانوس قرار دارد؛ اما نمیتوانید هیچ لاشه انسانی را در تایتانیک پیدا کنید. بهگفته کارشناسان احتمالا لاشه این کشتی غولپیکر در طول عمر ما از بین خواهد رفت. شاید به همینخاطر زیردریایی تایتان به ماموریت مرگبار خود رفت.
در هر صورت بعید بهنظر میرسد که تایتانیک به این زودی از خاطر جهانیان محو گردد. آيا ممکن است ما هم شاهد برخوردی مشابه تایتانیک در عصر خود باشیم؟ بیایید ابعاد حادثه را بررسی کنیم. در هنگام حادثه تایتانیک با سرعت ۴۱ کیلومتر بر ساعت در آب حرکت میکرد. آنها ۹ هشدار مربوط به وجود یخ را نادیده گرفتند و به مسیر خود ادامه دادند. هرچند چنین چیزی در دنیای کشتیرانی امروزی بعید است.
کشتیهای تجاری از GPS ماهوارهای، سونار و نقشههای زنده مربوط به کوههای یخ استفاده میکنند. همچنین آنها بر اساس دادههای زنده ماهوارهای و پروازهای شناسایی هشدار نزدیک شدن به کوه یخ را دریافت خواهند کرد. از زمان شروع بهکار گشت بینالمللی گارد یخ آمریکا دیگر شاهد حادثهای مشابه غرق شدن تایتانیک نبودهایم. در واقع اگر کشتیها به توضیحات این سازمان توجه کنند، از جانب کوه یخ خطری آنها را تهدید نخواهد کرد.
تایتانیک به این خاطر غرق شد که ۵ محفظه ضد آب آن دچار آسیب شدید شدند و پر از آب گشتند. اتفاقی که فراتر از ظرفیت کشتی بود. صنعت کشتیسازی از سال ۱۹۱۲ پیشرفتهای شگفتانگیزی داشته است. اگر دقیقا همان آسیب به یک کشتی امروزی وارد شود، دیگر نمیتوان انتظار سرنوشتی مشابه را داشت. کشتیهای نوین فناوریها و امکانات زیادی برای نجات خود دارند. مگر اینکه بهدلیلی از آنها استفاده نکنند. اشتباهی که تایتانیک نیز مرتکب شد.
مشکلات طراحی و کیفیت ساخت Titanic
پس از غرق شدن تایتانیک کارشناسان زیادی تلاش کردند مشکل را بررسی کنند. آنها متوجه شدند فولاد و اتصالات ساختاری کشتی تحمل ورود تدریجی حجم زیادی از آب را نداشتند. همین نیز سبب شد که کشتی دو نیم شود. ارزیابی لاشه تایتانیک نیز نشان داد آب سرد سبب شده بود فولاد کشتی شکننده شود و میخهای پرچ ترک بخورند. هرچند امروزه از ترکیبات جدیدی در ساخت کشتی استفاده میشود تا هم در برابر ضربه مقاوم باشند و هم در آب سرد مشکل نداشته باشند.
بهباور مهندسان اگر کشتی تایتانیک مستقیم با کوه یخ برخورد میکرد، احتمال داشت بتواند از غرق شدن اجتناب کند. چراکه کشتیهای SS Arizona و SS Grampian نیز دقیقا با وجود چنین برخوردی شناور باقی ماندند. هرچند برخورد از سمت کناری باعث شد چندین محفظه آسیب ببینند. بخش جلویی کشتیهای امروزی بهصورت چند لایه طراحی شدهاند و میتوانند ضربههای نسبتا شدید را نیز دفع کنند.
- اسرار دردناک کشتی تایتانیک پس از 11 دهه فاش شد
- کشتی طلا، گنجی عظیم با 21 تن طلا در اعماق اقیانوس که تنها یک نفر جای آن را بلد است و لو نمیدهد
- 10 کشتی غرق شده معروف در تاریخ که هنوز پیدا نشدهاند
جالب است بدانید که مهندسان پس از بررسی دقیق تایتانیک به ایرادهای مختلف در زمینه طراحی و کیفیت مواد استفاده شده در ساخت پی بردند. در فیلمها تایتانیک یک کشتی باشکوه و بزرگ بهنظر میرسد؛ اما اگر امروز میخواست وارد آب شود، حتی نمیتوانست تاییدیه یکی از نهادهای نظارتی و استاندارد را دریافت کند.
نتیجه برخورد یک کشتی مدرن با کوه یخ
بیایید تصور کنیم که به هر دلیلی همین امروز یک کشتی مشابه تایتانیک با کوه یخ برخورد کند. آيا شاهد بروز فاجعه خواهیم بود؟ بعید بهنظر میرسد چنین اتفاقی رخ دهد. در سال ۱۹۱۲ تایتانیک به نزدیکترین کشتی یعنی Californian درخواست کمک ارسال کرد. هرچند اپراتور بیسیم کشتی پس از پایان شیفت کاری در حال استراحت بود و متوجه نشد. امروزه اگر یک کشتی درخواست کمک دریافت کند، فورا درخواست بهصورت خودکار به سیستمهای نجات جهانی مخابره میشود. همچنین سیستمهایی مثل AMVER میتوانند بهصورت خودکار تمامی کشتیهای اطراف را در لحظه خبردار کنند.
امروزه سامانههای نجات نیز بسیار متنوع هستند. از هلیکوپترهای اقیانوسپیما گرفته تا شناورهای گارد ساحلی همگی خود را در کوتاهترین زمان میرسانند. در برخی مواقع حتی کشتیهای کروز توانستهاند قایقهای ماهیگیری را در فاصله ۵۰ کیلومتری خود نجات دهند. علاوه بر اینها، چراغهای اضطراری، تلفنهای ماهوارهای و سیستمهای ردیابی AIS امکان پیدا کردن کشتی را حتی در سکوت رادیویی کامل فراهم میکنند.
موارد بالا نشان میدهند که در صورت وقوع فاجعهای مثل تایتانیک تیمهای نجات پس از چند دقیقه یا حداکثر دو ساعت خودشان را به محل حادثه میرسانند. این در حالی است که اولین کشتی نجات توانست ۴ ساعت پس از درخواست کمک خود را به تایتانیک برساند.
جدا از تمام موارد گفته شده یکی از دلایل مهم تبدیل شدن حادثه تاینانیک به یک فاجعه بزرگ کمبود قایق نجات بود. اتفاقی که دیگر هرگز تکرار نخواهد شد. قوانین کنونی اجازه نمیدهند یک کشتی بدون داشتن قایقهای نجات به ظرفیت کلی افراد حاضر وارد آب شود. در واقع ۱.۵ ساعت پس از آنکه تایتانیک کاملا غرق شده بود.
نمیخواهیم بگوییم که دیگر هیچ حادثهای در زمینه کشتیرانی رخ نمیدهد. امروزه نیز حتی کشتیهای مدرن با مشکل مواجه میشوند. هرچند دیگر شاهد برخورد با کوه یخ نیستیم. اگر هم چنین اتفاقی رخ دهد، کشتی مانند تایتانیک غرق نمیشود و شناور باقی میماند. حتی در صورت غرق شدن نیز اکثر مسافران جان خود را از دست نمیدهند. در واقع تایتانیک امروزی داستان نجات یافتن تقریبا تمام مسافران از یک اتفاق ترسناک خواهد بود.