چینی ها مدعی دستیابی به فناوری پیچیده ساخت تراشه مغزی شدهاند. این ایمپلنت به فرد معلول اجازه میدهد با توانایی ذهنی خود به یک گیمر تبدیل شده و از بازی با کامپیوتر لذت ببرد.
پیشرفت علم و فناوری سبب شده بسیاری از مواردی که پیشتر فقط به فیلمهای علمی-تخیلی تعلق داشت به واقعیت نزدیک شوند. یکی از این موارد کنترل اشیاء با کمک مغز است. چینی ها ادعا میکنند که تراشه مغزی جدید آنها توانسته به موفقیتهای چشمگیری در این زمینه دست یابد.
موفقیت خیرهکننده چینی ها در ساخت تراشه مغزی
وقتی صحبت از ایمپلنت مغزی میشود، اکثر افراد ایلان ماسک و شرکت نورالینک را بهخاطر میآورند. شرکت نورالینک پس از سالها پژوهش در بهمن ۱۴۰۲ اولین کاشت تراشه مغزی را انجام داد. هرچند که چند ماه بعد خبر مشکل در اولین ایمپلنت انسانی نورالینک جهانیان را در شوک فرو برد. از آن زمان نورالینک سعی کرده کمی از جنجالهای ایلان ماسک فاصله گرفته و برنامههای خود را در سکوت خبری پیش ببرد.
نورالینک بهعنوان شرکتی پیشتاز در زمینه ایمپلنتهای مغزی شناخته میشود؛ اما تنها شرکت حاضر در این زمینه نیست. چینی ها نیز اخیرا توانستهاند با موفقیت تراشه مغزی جدید خود را آزمایش کنند. آنها از فناوری رابط تهاجمی مغز-رایانه (BCI) در این زمینه بهره گرفتهاند.
داوطلب آزمایش انسانی تراشه مغزی چینی فردی ۳۷ ساله است. او ۱۰ سال پیش بهخاطر برقگرفتگی با ولتاژ بالا توانایی کنترل دستها و پاهای خود را از دست داد. در اسفند ماه دانشمندان چینی یک تراشه مغزی به اندازه سکه و تعدادی الکترود را در سر او قرار دادند تا بلکه شاید زندگی اندکی به حالت عادی نزدیک شود. پس از گذشت چند هفته فرد داوطلب میتوانست نشانگر روی صفحهنمایش را با ذهن خود کنترل کند.
در نتیجه همین موفقیت در ظاهر ساده او قادر بود با کامپیوتر بازی کند. همچنین میتوانست تقریبا در حد یک انسان عادی از تمامی بازیهای مبتنی بر ماوس لذت ببرد. تیم پژوهشی از کیفیت پیشرفت آزمایش انسانی راضی هستند و میخواهند تعداد داوطلبان را بهتدریج افزایش دهند. اگر مشکل خاصی پیش نیاید، تا سال ۲۰۲۶ تعداد افراد دارای تراشه مغزی چینی به ۴۰ نفر خواهد رسید.
چینی ها ادعا میکنند الکترودهای استفاده شده در تراشه مغزی جدید کوچکترین و انعطافپذیرترین نمونه موجود در جهان هستند. این الکترودها توسط مرکز پژوهشی CAS ساخته شدهاند و ضخامت آنها تنها یکصدم موی انسان است. همچنین این الکترودها در مقایسه با الکترودهای نورالینک تا ۵ برابر باریکتر هستند. مسئله انعطالفپذیر بودن الکترودها نیز اهمیت بسیار زیادی در بحث تراشههای مغزی دارد.
- از کانتر استرایک تا اعماق ذهن؛ گیب نیوئل با تراشه مغزی، نورالینک را به چالش میکشد
- هشدار ترسناک سازمان ملل درباره تراشه های مغزی
- منسوخ شدن یادگیری زبان تا ۱۰ سال دیگر به وسیله تراشه مغزی ایلان ماسک
در تراشه مغزی چینی الکترودها میتوانند در نتیجه حرکت ظریف نورونها اندکی خم شوند. همچنین آنها طوری طراحی شدهاند که حضورشان تاثیر بسیار اندکی روی بافت اطراف داشته باشد. در سر هر الکترود نیز ۳۲ حسگر قرار گرفته که میتواند سیگنالهای مغزی را دریافت کند. چینی ها مدعی هستند که تراشه مغزی آنها هیچ مشکلی در استفاده بلندمدت ایجاد نمیکند و احتمال واکنش سیستم ایمنی بدن نیز وجود ندارد.
کاربردهای جذاب ایمپلنت مغزی در آينده
دانشمندان چینی پیش از استفاده از تراشه مغزی در انسان آن را درون مغز موش و میمون ماکاک قرار دادند. پس از اطمینان از ایمنی، انعطافپذیری و موثر بودن ایمپلنت نیز سراغ عمل جراحی نیمساعته روی انسان رفتند. تراشه جدید ۲۶ میلیمتر قطر دارد و ضخامت آن نیز به ۶ میلیمتر میرسد. برای کاشت تراشه نیز بخشی از جمجمه که روی قشر حرکتی مغز قرار دارد اندکی تراشیده شد.
پیش از عمل جراحی تیم پزشکی اسکنهای پیشرفتهای روی مغز بیمار انجام داد تا یک نقشه سهبعدی دقیق بهدست آید. در طول عمل نیز از فناوری مکانیابی لحظهای برای قرار دادن الکترودها با دقت فوقالعاده بالا استفاده میشد. البته توانایی تراشه مغزی چینی فقط به کنترل ماوس ختم نمیشود. آنها میخواهند در ماههای آینده به تمرین با بیمار ادامه دهند. تا حدی که در نهایت فرد قادر به کنترل بازوهای رباتیک و انجام کارهای روزمره مثل گرفتن اشیاء باشد.
چینیها وعده دادهاند که در مراحل بعدی آزمایش سراغ کارهای پیچیدهتر بروند. آنها میخواهند فرد توانایی کنترل دستگاههای پیچیدهای مثل سگهای رباتیک یا تجهیزات مبتنی بر هوش مصنوعی را بهدست آورد. دانشمندان نسبت به قابلیتهای ایمپلنت مغزی بسیار خوشبین هستند. بهباور آنها این فناوری در آينده نزدیک امکان درمان مشکلات ناشی از سکته مغزی یا آلزایمر را نیز فراهم خواهد کرد.
درست است که خبر آزمایش موفق تراشه مغزی چینی ها برای بسیاری خوشایند است، اما میتواند برای بسیاری نیز نگرانکننده باشد. مخصوصا اینکه در سالهای اخیر دانشمندان بارها از لزوم ساخت ابرانسان برای برداشتن محدودیتهای کنونی انسان صحبت کردهاند. برخی بر این باور هستند که این تراشهها در آینده نزدیک امکان کنترل مغز و تلقین افکار را هم خواهند داشت. هرچند که تا تحقق چنین چیزی راهی دراز در پیش داریم.