وزارت دفاع آمریکا دستور ساخت یک بمب سنگرشکن قوی تر از GBU-57 را داده است. آیا آمریکاییها میخواهند به تاسیسات زیرزمینی کشور دیگری حمله کنند؟ قدرت انفجار بمب سنگرشکن جدید آمریکا چقدر است؟
از زمان آغاز جنگ ایران و اسرائیل و حمله به تاسیسات اتمی کشورمان بسیاری با بمب سنگرشکن GBU-57 آشنا شدهاند. این بمب در اختیار نیروی هوایی آمریکا قرار دارد و میتواند برای هدف قرار دادن تاسیسات زیرزمینی استفاده شود. در آخرین مورد نیز شاهد استفاده از آن علیه تاسیسات هستهای فردو بودیم. هرچند ظاهرا آمریکا چندان از بمب سنگرشکن خود راضی نیستند و میخواهند نسخه جدید و قوی تر از مدل GBU-57 را توسعه دهند.
تغییرات راهبردی و نگرانکننده در بمب سنگرشکن جدید آمریکا
بمب سنگرشکن GBU-57 در اخبار نظامی با نام MOP (بمب نفوذگر بزرگ) شناخته میشود. آمریکاییها ادعا میکنند که از سالها پیش این بمب را با هدف نابودی تاسیسات هستهای فردو ساخته بودند. این بمب هدایتپذیر از GPS استفاده میکند و قادر است حتی در سازههای بتنی نیز بهراحتی نفوذ کند.
ارتش آمریکا پیشتر بمب MOAB (مادر همه بمبها) را برای نابودی نیروها و تاسیسات سطحی توسعه داده بود. در نتیجه این بمب پس از استفاده ویرانی گستردهای از خود بهجا میگذارد. تا حدی که در زمره بزرگترین افنجارهای غیرهسته ای تاریخ قرار میگیرد. هرچند بمب سنگرشکن GBU-57 بهصورت نقطهای در عمق نفوذ میکند و جلوه بیرونی چندانی ندارد. بمب GBU-57 آنقدر سنگین و بزرگ است که هیچکدام از هواپیماهای نظامی آمریکا بهجز بمبافکن B-2 Spirit توانایی حمل آن را ندارد. با همه اینها، آمریکا میخواهد یک بمب سنگرشکن جدید و بسیار قوی تر از GBU-57 داشته باشد.
منابع خبری اعلام کردهاند که پنتاگون به تلاشهای خود برای توسعه مدل پیشرفتهتر و قوی تر GBU-57 سرعت بخشیده است. بمب جدید NGP نام خواهد داشت و قرار است از نظر میزان نفوذ، دقت و قدرت انفجار بسیار بهتر از نسل پیشین عمل کند.
مشخصات و ویژگیهای بمب سنگرشکن GBU-57
برای شناخت بمب سنگرشکن جدید آمریکا باید ابتدا نسبت به بمب GBU-57 اطلاعات داشته باشیم. اگر سلاحهای هستهای را نادیده بگیریم، بمب GBU-57 اکنون قویترین سلاح سنگرشکن موجود در انبارهای ارتش آمریکا است. این بمب غولپیکر ۱۳۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد و طول آن نیز تقریبا به ۶.۲ متر میرسد.
بمب آمریکایی به سر جنگی ۲۴۰۰ کیلوگرمی مجهز شده است و میتواند تا ۶۰ متر در بتن نفوذ کند. اگر هم در برابر خاک و سنگ قرار بگیرد، میزان نفود تا ۱۲۰ متر افزایش پیدا میکند. در حال حاضر فقط بمب افکن B-2 Spirit میتواند وظیفه حمل این بمب را بر عهده بگیرد؛ اما در آینده نزدیک بمب افکن پنهانکار بی 21 ریدر جایگزین خواهد شد. آنجاست که بمب سنگرشکن قوی تر از GBU-57 کاربرد خود را نشان میدهد.
آمریکاییها ادعا میکنند در عملیات خود علیه تاسیسات هستهای ایران از ۱۲ بمب سنگرشکن علیه فردو و ۲ بمب سنگرشکن علیه نظنز استفاده کردهاند. این بمبها به پیشرانه مجهز نیستند و باید حتما از فاصله نزدیک به هدف استفاده شوند. محدودیتهایی که چندان خوشایند پنتاگون نیست. به همین خاطر آمریکا سراغ ایده بمب سنگرشکن جدید رفته است.
بمب سنگرشکن جدید آمریکا
نیروی هوایی آمریکا در اطلاعیه جدید خود مشخصات موردنظر برای بمب سنگرشکن جدید را اعلام کرده است. شرکتهای نظامی مختلف باید طرحها و نسخههای اولیه از بمب پیشنهادی خود را توسعه داده تا در نهایت یکی از آنها به تولید انبوه برسند.
سری جنگی بمب جدید باید حداکثر ۱۰ تن وزن داشته باشد و بتواند در عمق بالا با اثر انفجاری و ترکش ویرانی گستردهای بهبار آورد. آنها در رابطه با ابعاد بمب صحبت نکردهاند؛ اما با توجه به وزن سری جنگی باید بسیار بزرگتر از GBU-57 باشد. مقایسه سری جنگی بمب جدید با نمونه کنونی از قدرت انفجاری وحشتناک آن حکایت دارد.
توجه داشته باشید که بمب های سنگرشکن صرفا در برابر تاسیسات هستهای کارایی ندارد و ممکن است برای هدف قرار دادن مقرهای فرماندهی سری نیز استفاده شود. در واقع آمریکاییها برای جنگ احتمالی با کشورهای دیگر نیز آماده میشوند. بمب سنگرشکن جدید آمریکا باید به سیستمهای پیشرفته هدایت، ناوبری و کنترل (GNC) شود تا در محیطهایی که GPS قطع شده یا دچار اختلال شدید است نیز عمل کند.
علاوه بر اینها، نیروی هوایی آمریکا تاکید کرده است که بمب سنگرشکن جدید باید از نظر دقت نیز نسبت به GBU-57 برتری داشته باشد. به این صورت که نباید در ۹۰ درصد مواقع فاصله محل برخورد بمب با هدف از ۲.۲ متر بیشتر شود. دقتی که برای بمبی با این ابعاد چشمگیر است.
توجه داشته باشید که این میزان از دقت حتی نسبت به بمبهای JDAM مجهز به GPS بالاتر است. چراکه دقت این بمبها در محیطهای دارای اختلال GPS به شعاع ۳۰ متری از هدف کاهش پیدا میکند. دوام و سازگاری بمب نیز از اهمیت بالایی برای ارتش آمریکا برخوردار است. آنها میخواهد بمب جدید از چاشنی مقاومی بهره ببرد تا هم در برابر ضربههای نفوذ در بتن دوام بیاورد و هم بهترین عملکرد را در عمق بالا داشته باشد.
- 10 حقیقت ناگفته از بمب افکن B-2 که احتمالا نمیدانید
- مقایسه B-21 Raider با B-2 Spirit: بمبافکنهای پنهانکار آمریکا
- راز پنهان بمبافکن B-2 Spirit: نقطه ضعفی که روسیه و چین از آن خبر دارند
در واقع بمب سنگرشکن جدید آمریکا باید به فیوزهای حسگر فضای خالی و شمارش طبقه مجهز شود. در این حالت بمب میتواند تشخیص دهد که چهزمانی وارد فضای داخلی شده و در نزدیکی تاسیسات قرار دارد. ویژگیهای گفتهشده برای استفاده در برابر تاسیسات زیرزمینی مقاوم که بهصورت بخشبخش هستند ضروری بهنظر میرسد. مخصوصا در مواقعی که اطلاعات کافی در رابطه با جزئیات بنا وجود ندارد. البته با توجه به لو رفتن اسناد اتمی روسیه، این نگرانی مربوط به آنها نیست.
ویژگی نگرانکننده جایگزین GBU-57
ارتش آمریکا هنگام استفاده از بمب سنگرشکن GBU-57 در ایران نسبت به امنیت بمبافکنهای گرانقیمت خود نگرانی داشت. به همین خاطر هم از نیروی هوایی اسرائیل درخواست کرد پدافندهای مسیر حمله را هدف قرار دهد و هم تعدادی جنگنده را برای درگیر کردن پدافندهای باقیمانده فرستاد. رویکردی که قطعا نمیتواند در برابر کشوری مثل چین مناسب باشد.
آمریکاییها نیز متوجه این نقطه ضعف مهم هستند. به همین خاطر بمب سنگرشکن جدید آمریکا باید از نظر برد نیز نسبت به GBU-57 برتری داشته باشد. نیروی هوایی آمریکا درخواست کرده که این بمب به امکان پرتاب از راه دور مجهز شود. بهصورتی که هواپیما در معرض سامانههای پدافندی قرار نگیرد و بمب همچون یک موشک به هدف خود اصابت کند.
در واقع این احتمال وجود دارد که بمب NGP بهعنوان خانوادهای از سلاحهای سنگرشکن معرفی شود. بزرگترین و سنگینترین بمب سنگرشکن به بمبافکن B-21 Raider اختصاص خواهد یافت و برای نفوذ به تاسیسات زیرزمینی مستحکم یا مقرهای فرماندهی نظامی کارایی خواهد داشت. مدل سریعتر و سبکتر آن توسط مدل های مختلف جنگنده F-35 استفاده میشوند. نسخه دوربرد نیز احتمالا در موشک کروز دوربرد AGM-A81A استفاده خواهد شد.
حتی این امکان وجود دارد که شرکتهای نظامی آمریکایی نسخهای کوچک و تاکتیکی را برای استفاده با پهپاد توسعه دهند. نیروی هوایی آمریکا میخواهد با ساخت بمب سنگرشکن جدید خود تا پایان دهه ۲۰۳۰ نسبت به تاسیسات زیرزمینی و پناهگاههای مستحکم نگرانی نداشته باشد.