دانشمندان میگویند حیات در تایتان احتمالا بسیار کوچک و کمجان است. این کشف میتواند امیدها برای یافتن حیات فرازمینی در منظومه شمسی را بر باد دهد.
تایتان بزرگترین قمر زحل، ممکن است در اقیانوس زیرزمینی پنهان خود میزبان حیات باشد. با این حال، بر پایه پژوهشی تازه، کل زیستکره آبی این قمر ممکن است وزنی بیش از یک پودل مینیاتوری نداشته باشد.
تحقیقات جدید از احتمال حیات ضعیف در تایتان خبر میدهند
آنتونن آفهولدر، زیستشناس تکاملی از دانشگاه آریزونا، میگوید بر پایه نتایج بهدستآمده، چرخه انرژی و مواد مغذی در زیستکره فرضی تایتان چنان محدود است که شاید تنها به اندازه رفع نیاز یک سلول تخمیرگر در هر لیتر از آب اقیانوس ژرف آن کفایت کند. این میتواند خبری ناامیدکننده برای جستوجوگران حیات فرازمینی باشد. به گفته آفهولدر، تایتان که بهطرز وسوسهانگیزی در سامانه خورشیدی منحصربهفرد است، در قیاس با دیگر اقمار یخی که برخی از آنها نیز ممکن است دارای اقیانوسهای زیرسطحی باشند، دارای ذخایر فراوانی از مواد آلی است.
هیدروکربنهای سطح تایتان در دمای منجمدکننده منفی 179 درجه سانتیگراد به حالت مایع درمیآیند و در قالب رودخانهها و دریاچههایی به بزرگی دریاچههای بزرگ آمریکای شمالی جمع میشوند. تایتان همچنین اقیانوس آب مایع زیر پوسته یخی خود پنهان کرده است. ساختار مقطعی این قمر به عرض 5150 کیلومتر بر پایه دادههای مأموریت کاسینی-هویگنس، ممکن است شبیه به یک آبنبات لایهلایه عظیم باشد که از پنج لایه مجزا تشکیل شده است.
این لایهها از یک هسته سنگی آغاز میشوند، سپس لایهای از یخ نوع شش یا Ice-VI قرار دارد که تنها در فشارهای بسیار بالا پایدار است. در بالا، اقیانوسی از آب شور جای دارد. این اقیانوس با لایهای بیرونی از یخ آبی محصور شده است که ضخامت آن ممکن است حدود 100 کیلومتر باشد. این لایه خارجی یخی، بستر سنگی تایتان را شکل میدهد و پیوسته توسط مولکولهای آلی که یا به شکل قطرات باران از ابرهای متانی فرود میآیند یا به صورت ذرات جامد از جو زردرنگ و مهآلود فرو میریزند، پوشانده میشود.
- کشف لایه یخی ضخیم متان در تایتان ؛ آیا زیر آن حیات نهفته است؟
- زیبایی قمر تایتان سیاره زحل در تصاویری تازه به نمایش درآمد
- پرتاب کاوشگر بدون سرنشین ناسا به قمر تایتان زحل در سال 2026
- عمق بزرگترین دریای قمر تایتان حداقل 305 متر است
در لایههای بالایی جو، تابش فرابنفش خورشید مولکولهای نیتروژن و متان را میشکند و این مولکولها سپس به ترکیبات سنگینتری از مواد آلی سرشار از کربن و اکسیژن تبدیل میشوند. این ترکیبات بر سطح تایتان تجمع مییابند و تپههای تاریک و بلندی را تشکیل میدهند که از نظر ظاهری به تودههایی از تفاله قهوه شباهت دارند.
این مواد آلی ممکن است از طریق حوضچههای ذوبشده ناشی از برخورد شهابسنگها که پوسته یخی را ترک میدهند و ذوب میکنند، به اقیانوس زیرزمینی نشت کند. همچنین امکان دارد ترکیبات آلی از هسته سنگی تایتان به سوی این اقیانوس صعود نمایند.
یافتههای بیشتر درباره احتمال وجود حیات در تایتان
در این پژوهش تازه، دانشمندان از مدلسازی زیستانرژی بهره گرفتند تا بررسی کنند آیا این مولکولهای آلی توانایی فراهمآوری انرژی برای پشتیبانی از جامعهای میکروبی در اقیانوس تایتان را دارند یا خیر. این میکروارگانیسمها میتوانستهاند تکامل یابند تا با تجزیه گلیسین انرژی تولید کنند، بهگونهای مشابه با عملکرد باکتریهای گروه کلستریدیا در زمین.
در سیاره ما، بسیاری از گونههای زیستی از اکسیژن برای بازآرایی ترکیبات پرانرژی جهت رشد و تولید انرژی استفاده کردهاند. در غیاب این عنصر پرقدرت، میکروبهای تایتانی ممکن است از تنفس بیهوازی بهره ببرند؛ فرایندی شبیه به تخمیر که در زمین نیز شناختهشده است. بر همین اساس، پژوهشگران این مسیر زیستی را به عنوان «سادهترین و در عین حال شگفتانگیزترین فرایند متابولیکی» انتخاب کردهاند، زیرا نیازمند فرضیات پیچیده درباره متابولیسمهای ناشناخته بیگانگان نیست.
تخمیر در دیگر دنیایهای اقیانوسی نیز میتواند گزینهای محتمل باشد، چرا که در زمین اثباتشده و یک راهبرد زیستی کهن و رایج است؛ فرآیندی که برای انسانها خوراکیهایی چون نان ترش، ماست و آبجو به ارمغان میآورد. علاوه بر این، گلیسین و پیشسازهای آن در سراسر کیهان فراوان هستند. این مولکولها در سیارکها، دنبالهدارها و ابرهای گاز و غبار میانستارهای که ستارهها و سیارات را شکل میدهند، حضور دارند.
با اینحال، هرچند مولکولهایی چون گلیسین در مقیاسهای زمینشناسی اقیانوس تایتان را غنی کردهاند، تنها بخش ناچیزی از این ذخیره آلی ممکن است برای مصرف زیستی قابل استفاده باشد. آفهولدر بیان میکند که این امر میتواند به آن معنا باشد که وزن کل زیست در سرتاسر این اقیانوس وسیع، در نهایت تنها به چند کیلوگرم برسد.
در سنجشی دیگر، پژوهشگران افزودهاند که میانگین زیستتوده این قمر «کمتر از یک سلول در هر کیلوگرم آب» در تمام اقیانوس خواهد بود. یا از لحاظ محتوای کربن، برابر با محتوای یک انسان با وزن تقریبی 50 کیلوگرم. با چنین جمعیت ناچیز و پراکندهای در محیطی اینچنین پهناور، یافتن حتی یک سلول زنده مانند پیدا کردن سوزنی در انبار کاه خواهد بود؛ انباری که حدود 1300 میلیون کیلومتر از ما فاصله دارد.
نتایج این پژوهش در مجله The Planetary Science Journal منتشر شده است.