صحرای آفریقا میتواند بهترین مکان برای ساخت مزرعهای بزرگ از پنل های خورشیدی و تولید برق باشد. پس چرا چنین طرح فوقالعادهای برای تامین انرژی کل ساکنان زمین اجرا نمیشود؟
پنل های خورشیدی به نور مستقیم و قوی خورشید برای تولید برق نیاز دارند. آیا منطقی نیست که کشورهای جهان با شرکت در پروژهای بزرگ و جهانی مشکل برق را برطرف کنند. صحرای آفریقا مکان مناسبی برای نصب تعداد زیادی پنل خورشیدی بهنظر میرسد.
چالشهای زیاد نصب پنل های خورشیدی در صحرای آفریقا
مصرف سوختهای فسیلی در ابتدا خوب بهنظر میرسید. بشر توانسته بود راهی برای پیشرفت سریع و تقویت صنایع پیدا کند. هرچند با گذشت زمان مشکلات ناشی از مصرف سوختهای فسیلی یکی پس از دیگری آشکار شدند. اکنون کار بهجایی رسیده است که دانشمندان از رسیدن به نقطه بدون بازگشت و نابودی کره زمین صحبت میکنند. ما باید جایگزینی برای سوختهای فسیلی داشته باشیم.
بسیاری فکر میکنند انرژی خورشیدی میتواند راهحلی پایدار و مطمئن برای تامین برق باشد. حداقل تا زمان کشف منبع انرژی بیپایان ما را نجات میدهد. دیگر هم درگیر مشکلاتی مثل آلودگی هوا و گرمایش زمین نخواهیم شد. هرچند مسئله چندان ساده نیست. اول از همه اینکه مزارع خورشیدی بسیار بزرگ هستند. مورد دیگر اینکه آنها باید در نقطهای مستقر شوند که مقدار زیادی نور مستقیم خورشید دریافت میکند. بهخاطر همین ایجاد یک مزرعه بزرگ در شهرها چندان گزینه خوبی نیست.
متاسفانه ایده قرار دادن پنل های خورشیدی در صحرای آفریقا نیز جواب نمیدهد. اگر ما فقط ۱.۲ درصد از بیابان صحرای آفریقا را با پنل های خورشیدی بپوشانیم، نیروی الکتریسیته کل جهان تامین خواهد شد. هرچند مشکلات پیشروی این پروژه آنقدر زیاد هستند که اجرای آن را غیرممکن کردهاند.
گرمای شدید و تغییر اقلیم منطقه
انرژی خورشیدی برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی پیشنهاد میشود. گرچه چنین ایدهای میتواند اقلیم صحرای آفریقا را دگرگون کند. نصب پنلهای خورشیدی باعث دو برابر شدن بارش باران در این منطقه و افزایش ۲۰ درصدی پوشش گیاهی خواهد شد.
شنهای صحرای آفریقا رنگ روشنی دارند. همین نیز سبب میشود مقدار زیادی از نور و گرما را منعکس کنند. اگر پنلهای تیره را نصب کنیم، مقدار بیشتری از نور و گرمای خورشید جذب شده و دمای سطح زمین افزایش پیدا میکند. هوای گرم بالا رفته و بهبخشهایی از اتمسفر که خنکتر است میرود. سپس رطوبت موجود در آن مناطق متراکم شده و بهشکل باران میبارد.
در مدت کمی یکی از خشکترین مناطق جهان تغییراتی شگرف را بهخود خواهد دید. پس اگر پنل های خورشیدی میتوانند هم جلوی آلودگی هوا را بگیرند و هم بیابان را به منطقهای سرسبز بدل کنند، ما منتظر چه هستیم؟ اکوسیستم کره زمین یکپارچه است. در نتیجه هرگونه تغییر گسترده در صحرای آفریقا میتواند به تغییر در الگوهای باد و گردوغبار در هزاران کیلومتر دورتر منجر شود. اینکار حتی جنگلهای آمازون را نیز با مشکل جدی مواجه میکند.
اگر این بخش را نادیده بگیریم، باز هم باید با مشکلات زیادی مواجه شویم. پنلهای خورشیدی بسیار گران هستند. خرید، نصب و نگهداری از آنها به بودجه بالایی نیاز دارد. فراموش نکنید که ما میخواهیم آنها را در دل بیابان نصب کنیم.
- پنل خورشیدی جدید ژاپن، ۲۰ برابر قویتر از یک راکتور هستهای است
- انقلاب در شارژ خودروهای برقی؛ مرسدس بنز با رنگ خورشیدی بدنه را به منبع انرژی تبدیل میکند
- چرا رویای شارژ گوشی با انرژی خورشیدی هیچوقت به حقیقت نپیوست؟
گرمای شدید موجود در بیابان باعث کاهش بهینگی پنلها و آسیب به قطعات خواهد شد. همچنین شما باید افراد زیادی را برای تمیز کردن و سرویس پنلها استخدام کنید. آن هم در منطقهای که با کمبود شدید آب مواجه است. طوفانهای شن نیز مشکل بعدی هستند. این طوفانها میتوانند مرتب پنلها را خراش داده و از کارایی آنها بکاهند.
مشکلات مرتبط با انتقال انرژی
تولید انرژی یک بخش مشکل است و بخش دیگر به انتقال آن مربوط میشود. کشورهای آفریقایی میتوانند انرژی تولیدی را به اروپا صادر کنند. چنین پروژهای قطعا برای اقتصاد آنها نیز مفید خواهد بود. هرچند آیا کشورهای آفریقایی زیرساخت لازم برای صادرات برق به اروپا را دارند؟
شبکههای برق آفریقا چندان قابل اعتماد نیستند. همچنین آنها باید ۳۰۰۰ کیلومتر خطوط انتقال فشار قوی را برای چنین پروژهای راهاندازی کنند. پس از آن نیز ۱۰ درصد از برق تولیدی در مسیر انتقال به اروپا هدر خواهد رفت. در واقع یک پروژه گرانقیمت بیش از قبل صرفه اقتصادی خود را از دست میدهد. چهکسی میخواهد پول چنین پروژهای را تامین کند؟
مشکلات سیاسی نصب پنل های خورشیدی در صحرای آفریقا
بیاید فرض کنیم تعدادی سرمایهگذار خارجی پیدا شدهاند که میخواهند بهخاطر نجات زمین این پروژه را اجرایی کنند. آیا مشکلات تمام میشود؟ متاسفانه خیر. چنین پروژه بزرگی چندین کشور آفریقایی را درگیر میکند. کشورهایی که عمدتا بیثبات و درگیر جنگ داخلی هستند. آنها نمیتوانند امنیت تجهیزات انتقال یافته را تامین کنند. همچنین هنوز در کشورهای آفریقایی شورشهای نظامی و کودتا بسیار دیده میشود.
بسیار محتمل است که یک دولت پس از پذیرش شرکت در این پروژه سرنگون گردد. در این حالت عدم تمایل دولت جدید برای ادامه نصب پنل های خورشیدی در صحرای آفریقا میتواند پروژه را متوقف کرده یا با شکست مواجه سازد. حتی اگر دولتها نیز مشکلی با موضوع نداشته باشند، نگهداری از این پنلها فوقالعاده سخت بهنظر میرسد. در آفریقا گروههای شبهنظامی زیادی حضور دارند.
اگر به هر دلیلی یکی از این گروههای شبهنظامی به مزرعه پنل های خورشیدی حمله کند، میلیاردها دلار بودجه نابود خواهد شد. حتی استقرار نیروهای نظامی و نگهبانی ۲۴ ساعته نیز نمیتواند از بروز یک فاجعه بزرگ جلوگیری کند. مجموع این دلایل نشان میدهد که پروژه نصب پنل های خورشیدی در صحرای آفریقا عملی نیست.
در حال حاضر کشورهایی مثل عربستان ترجیح میدهند با سرمایهگذاری گسترده بخشی از نیاز داخلی خود را از انرژی خورشید تامین کنند. چین نیز بزرگترین مزرعه خورشیدی جهان را افتتاح کرده است. تردیدی وجود ندارد که مزارع ساختهشده در مقایسه با صحرای آفریقا کوچک هستند؛ اما پروژههایی پایدار و موفق بهنظر میرسند. بسیاری تصور میکنند با پیشرفت فناوری و افزایش بهینگی پنلهای خورشیدی، اکثر کشورها به این انرژی رو خواهند آورد.