گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
ناپدید شدن هواپیما از رادار هنگام پرواز بر فراز اقیانوس‌ها به دلیل محدودیت‌های فنی تکنولوژی رادار و انحنای زمین رخ می‌دهد. این پدیده که در صنعت هوانوردی شناخته شده است، گاهی منجر به مواردی نظیر پرواز مالزی MH370 می‌شود.
تکنولوژی رادار که از سال ۱۹۳۵ توسط رابرت واتسون-وات ابداع شد، امروزه نقشی حیاتی در کنترل ترافیک هوایی ایفا می‌کند. این سیستم با استفاده از امواج رادیویی، موقعیت هواپیماها را ردیابی می‌کند. اما علی‌رغم پیشرفت‌های تکنولوژیک، هنوز محدودیت‌هایی دارد که می‌تواند حیاتی باشد.
چرا هواپیماها از رادار ناپدید می‌شوند؟
رادار برای عملکرد صحیح نیاز به خط دید مستقیم دارد. امواج رادیویی باید مسیری بدون مانع تا هدف و بازگشت داشته باشند. انحنای زمین و جغرافیای طبیعی اصلی‌ترین محدودیت‌های این تکنولوژی محسوب می‌شوند.
هنگامی که هواپیما چند صد کیلومتر از ساحل فاصله می‌گیرد، سیستم رادار دیگر قادر به ردیابی آن نیست. این مشکل در مناطق دورافتاده و کوهستانی نیز رخ می‌دهد.
در چنین شرایطی، تنها امید به ترانسپندر هواپیما است. اگر این دستگاه از کار بیفتد، هواپیما عملاً از رادار محو می‌شود.
راز عملکرد سیستم‌های رادار هوانوردی
هوانوردی تجاری از دو نوع سیستم رادار استفاده می‌کند. رادار نظارت اولیه یا PSR امواج رادیویی را از اجسام منعکس می‌کند و موقعیت آن‌ها را تعیین می‌کند. اما این سیستم نمی‌تواند هویت یا ارتفاع را تشخیص دهد.
رادار نظارت ثانویه یا SSR از ترانسپندر هواپیما استفاده می‌کند. این دستگاه اطلاعات ارتفاع، سرعت و شماره پرواز را گزارش می‌دهد. در مناطقی که پوشش رادار محدود است، سیستم از ماهواره برای گزارش موقعیت بهره می‌برد.
فرآیند کار بسیار ساده است. فرستنده ضربه‌ای کوتاه اما قدرتمند از امواج رادیویی فرکانس بالا ارسال می‌کند. سپس فرستنده خاموش و گیرنده روشن می‌شود تا بازتاب این امواج را دریافت کند.
- معرفی امن ترین ایرلاین های جهان در سال ۲۰۲۵؛ اگر ایمنی می‌خواهید با این خطوط هواپیمایی پرواز کنید
- عبور هزاران پرواز در دقیقه؛ چگونه هواپیماها با هم تصادف نمی‌کنند؟
- با بزرگترین موتور هواپیمای جهان آشنا شوید
محدودیت‌های آب و هوایی
آب و هوا نیز بر عملکرد رادار تأثیر می‌گذارد. باران شدید می‌تواند سیگنال‌های رادار را پراکنده یا ضعیف کند. خلبانان از رادار برای تشخیص و اجتناب از طوفان‌ها استفاده می‌کنند.
مشکلات فنی در زمین نیز گاهی رخ می‌دهد. قطعی مخابرات در فرودگاه نیوآرک که بر سیستم رادار تأثیر گذاشت، نمونه‌ای از این موارد است.
حقایق تکان‌دهنده درباره هواپیماهای مدرن ناپدیدشده
علی‌رغم نزدیک به صد سال عمر تکنولوژی رادار، سیستم‌های امروزی قابل اعتماد هستند. ترانسپندر هواپیما تضمین می‌کند که حتی خارج از برد رادار، همچنان قابل ردیابی باشد.
اما در سال ۲۰۱۴، پرواز MH370 مالزی ایرلاینز این قاعده را نقض کرد. این بوئینگ ۷۷۷-۲۰۰ER با ۲۳۹ سرنشین از کوالالامپور به مقصد پکن پرواز می‌کرد که ناگهان از رادار غیرنظامی ناپدید شد.
رادار نظامی نشان داد که هواپیما مسیر خود را تغییر داده است. سیگنال ترانسپندر نیز قطع شد. علی‌رغم جست‌وجوی گسترده، بقایای اصلی هواپیما یافت نشد.
آخرین موارد ناپدید شدن هواپیما
گزارش دولت مالزی نقص مکانیکی یا کامپیوتری را رد کرد. این نشان می‌دهد که ترانسپندر عمداً خاموش شده است.
پرواز مالزی ایرلاینز تنها مثال مدرن هواپیمای ناپدیدشده است که هرگز یافت نشد. در جولای ۲۰۲۵، هواپیمای آنتونوف An-24 در روسیه از رادار ناپدید شد، اما بقایای آن به زودی کشف شد.
سایر موارد هواپیماهای مسافربری گمشده که هرگز یافت نشدند، به دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ بازمی‌گردند. از آن زمان تکنولوژی بسیار پیشرفت کرده است.
هشدار: چگونه از چنین حوادثی جلوگیری کنیم؟
پیشرفت‌های تکنولوژیک نظیر سیستم‌های ردیابی ماهواره‌ای جدید، امکان نظارت مداوم بر هواپیماها را فراهم می‌کند. این سیستم‌ها حتی در مناطق دورافتاده اقیانوس عملکرد دارند.
تلاش‌های بین‌المللی برای بهبود استانداردهای ردیابی هواپیما ادامه دارد. هدف اطمینان از عدم تکرار حوادثی نظیر MH370 است. آیا این فناوری‌های نوین می‌توانند تضمین کاملی برای ایمنی پروازها ارائه دهند؟