اگر هدف نهایی سازمانهای فضایی و فضانوردان برجستهی جهان در قرن بیستم را سفر به خارج از مدار کرهی زمین و فرستادن فضانورد به قمر نزدیک سیارهی زمین یعنی کرهی ماه بدانیم، مطمئنا این هدف نهایی در قرن بیست و یکم چیزی نخواهد بود به غیر از سفر به سیارهی سرخ و زندگی بر روی مریخ !
به همین دلیل چندین پروژهی خصوصی در سراسر دنیا در حال تحقیق و بررسی بر روی امکانات چنین سفری و شرایط زنده ماندن بر روی سطح بدون اکسیژن این سیاره هستند و البته در صدر این تحقیقات، آژانس ملی فضایی و هوانوردی ایالات متحدهی آمریکا یا همان ناسا قرار دارد. بهتازگی گزارشی منتشر شده مبنی بر اینکه گروهی از فضانوردان ناسا به همراه گروهی دیگر از فضانوردان برجستهی آژانس فضایی اتحادیهی اروپا (ESA) راهی آزمایشگاههایی در زیر آب های دریا شدهاند تا شرایط زندگی بر روی مریخ و سفر احتمالی به این سیاره که گفته میشود دارای نزدیکترین خصوصیات اکوسیستمی و زیست بومی نسبت به سیارهی زمین است را بررسی کنند.
این پروژه که از مدتی پیش آغاز شده است، بیست و یکمین طرح تحقیقاتی ناسا است که در قالب پروژهی عملیات اجرایی در محیطهای دارای شرایط بسیار سخت (NEEMO) اجرا میشود. برای اجرای این طرح فضانوردان اروپایی و آمریکایی قرار است دقیقا ۱۶ روز را در آزمایشگاههای زیر آبی ناسا به نام Aquarius سپری کنند و در این دورهی بیش از دو هفتهای که دارای طولانیترین بازهی زمانی بین تمام پروژههای این چنینی در تمام تاریخ فضانوردی محسوب میشود، قرار بر این است که شرایط زندگی بر روی مریخ را شبیه سازی کرده و تمام ابزارآلات، تجهیزات و پروتکلهایی که در صورت سفر احتمالی آینده به این سیاره باید مورد استفاده قرار دهند، در شرایطی تقریبا مشابه و در آب های زیر دریا آزمایش کرده و اشکالات احتمالی را پیدا کنند.
آیا بهزودی شاهد امکان پذیر شدن زندگی بر روی مریخ خواهیم بود؟
یکی از بخشهای کلیدی اجرای این پروژه، راه رفتن بر روی کف دریا و آنهم در شرایطی است که فضانوردان لباسهای غواصی مخصوص خود را بر روی مقدار فشاری تنظیم کردهاند که همان میزان جاذبهی سطح مریخ را شبیهسازی میکند. از آنجا که یکی از چالشهای مهم فضانوردان بر خلاف تصور اکثر مردم، راه رفتن بر روی سطح سیارات با جاذبههای مختلف و متفاوت از سیارهی زمین است، در پروژهی تمرینی زندگی بر روی مریخ نیز لازم است که آنها این عملیات را بارها شبیهسازی کنند و در طی هر پیاده روی نیز از سوی مهندسان ناسا برای آنها وظایفی به صورت تمرینی تعیین میشود تا آنها بهطور مثال وسیلهای خاص را در شرایط مشابه مریخ و در یک روند از پیش تعیین شده بر اساس پروتکلهای فضایی تست کنند و یا اجسامی را در فواصل مختلف به این طرف و آن طرف ببرند.
یکی از وسایل و تجهیزاتی که قرار است توسط این فضانوردان مورد آزمایش قرار بگیرد، یک وسیلهی پوشیدنی به نام mobiPV است که توسط آژانس فضایی اتحادیهی اروپا توسعه داده شده و در صورت موفقیت آمیز بودن و استفاده در لباس نهایی مسافران مریخ، این وسیله که شبیه به یک عینک واقعیت مجازی گوگل است، میتواند اطلاعات و تصاویر مختلف را بر روی شیشهی جلویی کلاه فضانوردان به نمایش بگذارد؛ تمام این اطلاعات به صورت شخصیسازی شده و بر مبنای وظایفی که به آن فرد خاص محول شده، نمایش داده خواهد شد و مهندسان ناسا نیز میتوانند با کنترل و مشاهدهی این اطلاعات، هر لحظه با آن فضانورد در تماس و همراه باشند.
جالب است بدانید که اولین عملیات این مجموعهی تحقیقاتی روز جمعه به انجام رسیده است که شامل انجام یک سری عملیات خاص بر روی گیاهان زیر آبی بوده است. در نهایت ناسا و آژانس فضایی اتحادیهی اروپا امیدوارند که با انجام پروژههای تحقیقاتی نظیر این، بتوانند هر چه سریعتر سفر به سیارهی سرخ را عملیاتی کند تا شرایط این سیاره برای مهاجرت احتمالی بشر به آنجا و زندگی بر روی مریخ مورد بررسی قرار بگیرد.