ستاره شناسان دانشگاه ادینبرو اسکاتلند در حال آزمایش یک ایده برای حل معمای قدیمی در مورد عامل هدایت انبساط شتاب دار جهان هستند. محققان ادعا میکنند که به زودی معمای نظریه اینشتین به پایان خود خواهد رسید و پاسخ دقیقتری برای این موضوع پیدا میشود. محاسبات جدید دانشمندان میتواند به این سوال پاسخ دهد که آیا انرژی تاریک یا یک نظریهی اصلاحشدهی گرانشی، مسئول انبساط شتاب دار جهان هستند؟
سالها پیش، نیروی گرانشی در نظریه اینشتین به عنوان عامل تحریف فضا و زمان توصیف شده بود. این نظریه شامل یک عنصر ریاضی موسوم به ثابت کیهانی بود؛ اینشتین در ابتدا ثابت کیهانی را برای توضیح یک جهان ایستا مطرح کرده بود اما پس از این که کشف کرد جهان در حال گسترش است، عاملهای ریاضی را کنار گذاشت.
تحقیقات جدید دانشمندان نشان میدهد که در دو دهه اخیر، گسترش جهان به شکل شتاب دار صورت میگیرد و بنابراین ممکن است هنوز هم ثابت اینشتین در محاسبه انرژی تاریک به عنوان عامل انبساط شتاب دار جهان نقش داشته باشد. در واقع، انبساط جهان بدون انرژی تاریک نشاندهندهی شکست نظریه اینشتین در مورد گرانش در فاصلههای دور کیهان بوده است.
آیا نظریه اینشتین به پایان خود رسیده است؟
ستاره شناسان دانشگاه ادینبرو اسکاتلند در تحقیقات خود کشف کردند که این معما با تعیین سرعت گرانش در کیهان از طریق بررسی امواج گرانشی قابل حل است. محاسبات آنها نشان داد که اگر امواج گرانشی به سرعت نور حرکت کنند و انرژی تاریک هم برای پشتیبانی از ثابت کیهانی وجود نداشته باشد، نظریه گرانش اینشتین به کل رد خواهد شد؛ اما در صورتی که سرعت آنها با یکدیگر تفاوت داشته باشد، میتوان این نظریه را اصلاح کرد.
ممکن است این آزمایشات توسط رصدخانه امواج گرانشی تداخل سنج لیزری (لیگو) در آمریکا انجام شود که دو آشکارساز آن در سال 2015 با فاصله 3 هزار و 200 کیلومتری از یکدیگر، برای اولین بار امواج گرانشی را به طور مستقیم مشاهده کرد. با انجام آزمایشات برنامهریزیشده در این تاسیسات، ممکن است معمای ثابت کیهانی در نظریه اینشتین پس از 100 سال حل شود.