دن فلتلی (Dan Flatley)، سرگرد بازنشسته نیروی دریایی آمریکا، در مصاحبهای با وب سایت بیزنس اینسایدر با اشاره به اولین تجربه برخوردش با یک جت F-22، صحبتهایی شنیدنی در مورد تاثیر روانی جنگنده رادارگریز بر دشمن مطرح کرد.
سرگرد فلتلی هرگز اولین باری را که با یک جنگنده رادارگریز برخورد کرد، فراموش نمیکند. او در آن زمان خلبان یک جت F/A-18 بود که برای بار نخست، برتری روانی یک جت پنهانکار (Stealth Fighter) و ناتوانی ناشی از برخورد با دشمنی که دیدن آن ممکن نیست را حس کرد. او در این باره میگوید:
لحظهای را که AWAC (هواپیمای کنترل و هشدار زودهنگام هوابرد) به من خبر داد که یک جت پنهانکار F-22 رپتور دقیقا جلوی من و در فاصله نزدیک پرواز میکند، هیچوقت از خاطرم نمیرود. هدف قرار دادن آن برایم غیرممکن بود و حتی نمیتوانستم از خودم دفاع کنم.
خلبان دشمن در برابر جنگنده رادارگریز تقریبا بیدفاع است
با وجود سالها تمرین برای حفظ خونسردی در زیر فشار و حفظ تمرکز در برخورد هوایی، ترس بر فلتلی غلبه کرد. او قبل از اینکه بتواند اف 22 را ببیند، آرامش خود و نتیجه توانایی جنگیدن را از دست داد. سالها بعد از این اتفاق، فلتلی خود خلبان یکی از جتهای رادارگریز F-35 شد و در طراحی برنامه آموزشی خلبانان جنگی نسل پنجم همکاری داشت.
جنگنده پنهانکار F-35 گرانقیمتترین سیستم تسلیحاتی دنیاست که دائما دستمایه انتقادهای دولت در مورد هزینههای اضافی ساختش قرار میگیرد؛ اما به اعتقاد فلتلی، قدرت واقعی اف 35 به هیچ وجه با بودجهی در نظر گرفتهشده برای آن قابل قیاس نیست. به گفته او تفاوت اصلی این جت با سایر جنگندهها در زمینههایی مانند سرعت، برد و یا قدرت مانور نیست، بلکه این تفاوت در حجم اطلاعاتی است که خلبان جنگنده رادارگریز در مقایسه با خلبانان جتهایی مانند F-18 دارد.
خلبان اف 35 به کمک شش دوربینی که در اطراف جت قرار دارد، از طریق یک نمایشگر در داخل کلاهِ خود میتوانند بدون هیچ محدودیتی محیط اطراف را ببیند. همچنین برای اولین بار از زمان ساخت جتهای سری F-14، یک رادار مادونقرمز در این جت به کار رفته است که به کمک حسگرهای منحصربهفرد خود، تصویری شفاف و واضح از کیلومترها آنطرفتر را برای خلبان فراهم میکند.
علاوه بر اینها، F-35 یک جنگنده پنهانکار است؛ این جنگافزارها گاهی با نام رادارگریز هم شناخته میشوند، اما نکته قابلتوجه این است که یک جت پنهانکار علاوه بر قابلیت رادارگریزی، از خود رد حرارتی، صوتی و یا بصری به جا نمیگذارد. این جنگندهها تقریبا نامرئی هستند!
فلتلی در همین رابطه میگوید:
جتهای معمولی به کمک سیستم AWAC خود میتوانند وجود F-35 را تشخیص دهند، اما پیدا کردن مکان دقیق این جت برای آنها غیرممکن است. در چنین وضعیتی خلبان دشمن به دلیل ضعف اطلاعاتی خود دچار مشکلی به نام دید تونلی (Tunnel vision) میشود و دید پیرامونی خود را از دست میدهد؛ او هر چشمک رادار، هر برخورد و همهچیز را با جنگنده رادارگریز اشتباه میگیرد و با تمام توانش سعی میکند تا با حریفی به مراتب پیشرفتهتر از خود مقابله کند.
به اعتقاد سرهنگ فلتلی جنگنده رادارگریز باعث ایجاد نوعی ترس و توهم در دشمن شده و جتهای قدرتمندی چون F-16s، F-15s و پدافند هوایی روسیه، S-400 را نیز گمراه میکند.
فلتلی در ادامه میگوید:
خلبانان باتجربه و ماهر نیز به دلیل برتری روانی اف 35 در دام این جنگافزار گرفتار میشوند. اختلاف تکنولوژیکی این جنگنده رادارگریز با سایر جنگندهها تا حدی است که بارها جتهای اف 18 بدون اینکه متوجه حضورم من شوند، از فاصلهی بسیار نزدیکی به پرواز خود ادامه دادهاند.
فلتلی در پایان اشاره کرد که دشمنان در مواجه با جنگافزارهای این چنینی، واکنشهایی غیرمنطقی از خود نشان میدهند، به طرف فضای خالی شلیک میکنند و اشتباهاتی بچهگانه از خود بروز میدهند.