قبل از اینکه دوباره برای آب تنی به استخر موردعلاقه خود بروید، لازم است بدانید که در اکثر موارد مقداری ادرار در استخر ها وجود دارد؛ در ادامه تحقیقات انجامشده در این رابطه را بررسی خواهیم کرد.
در یک نظرسنجی در سال 2012 مشخص شد که یک نفر از هر پنج نفر حداقل یک بار در استخر شنا ادرار میکند. بر طبق صحبتهای کارلی جییِر (Carly Geehr)، از اعضای پیشین تیم ملی شنای آمریکا هم تقریبا تمامی شناگران المپیکی این کار را انجام میدهند!
انجمن شیمی آمریکا (ACS) تخمین میزند که چیزی بین 30 تا 80 میلیلیتر ادرار به ازای هر یک نفر در استخرها وجود دارد. مطالعهای هم که در سال 1997 در این رابطه انجام شد، میزان 70 میلیلیتر را تخمین زده بود. با این حال اگر عدد 80 میلیلیتر را مبنا قرار دهیم، برای رسیدن به مقدار یک لیتر ادرار باید 12 نفر از استخر استفاده کنند. از طرف دیگر، یک استخر شنای استاندارد المپیکی 2.5 میلیون لیتر آب را در خود جای میدهد؛ پس آنقدرها هم جای نگرانی نیست!
اما اعداد اعلامشده در تحقیقات فقط برآوردهایی از مقدار واقعی هستند. از آنجایی هم که میزان ادرار موجود در استخرها به سختی قابل اندازهگیری است، تنها منبع اطلاعاتی ما همین برآوردهاست. درست است، دانشمندان در اندازهگیری میزان ادرار در استخرها مشکل دارند؛ یعنی این موضوع که با ادرار کردن در استخر، مواد شیمیایی افزودهشده به آب باعث میشوند که رنگ آب به بنفش یا قرمز تغییر کند هم شایعهای بیش نیست.
ادرار انسان شامل اجزا مختلفی از جمله آب، نمک، پروتئین و مواد زائد و دفعی دیگر میشود. در سال 2013 نتایج یک تحقیق نشان داد که حداکثر 3 هزار مادهی شیمیایی مختلف در این مایع وجود دارد که همگی مختص ادرار نیستند و در مواد دیگر هم یافت میشوند.
بر طبق صحبتها یکی از اساتید شیمی دانشگاه ایندیانا به نام ویلیام کارول (William Carroll)، ادرار حاوی ترکیبات آلی مختلفی است که شبیه به مواد ارگانیک دیگر هستند. کارول در مصاحبهای با وب سایت لایو ساینس (Live Science) اظهار کرد که وقتی این ترکیبات با مواد گندزدایی مانند کلر (Chlorine) تماس پیدا میکنند، به واسطهی خواص ضدعفونی کننده ماده موردنظر، ترکیبات به مولکولهایی اصلی و ابتدایی تجزیه میشوند. بنابراین تنها چیزی که از ادرار در استخر باقی میماند، مولکولهایی تجزیهشده است که تشخیص منشا آنها از میان ادرار و مواد آلی دیگر غیرممکن است.
راه حلی شیرین برای اندازه گیری ادرار در استخر ها!
در یک مقاله که در ماه مارس 2017 به چاپ رسید، پژوهشگرانی از کانادا روشی برای تعیین میزان ادرار در استخرها پیشنهاد کردند که به نوعی واکنشهای شیمیایی رخداده را دور میزند؛ این پژوهشگران یکی از ترکیبات موجود در ادرار را هدف قرار دادند که با مواد شیمیایی دیگر ادرار و کلر افزودهشده به آب استخر واکنش نمیدهد. این ترکیب یک شیرینکنندهی مصنوعی به نام اسسولفام پتاسیم (Acesulfame potassium) است.
نویسندگان این مقاله که در ژورنال Environmental Science & Technology Letters چاپ شد، میزان اسسولفام پتاسیم موجود در 22 استخر شنا و 8 جکوزی را اندازهگیری کردند و مقدار این ماده را در آب آشامیدنی دو شهر کانادا، موردبررسی قرار دادند.
میزان اسسولفام پتاسیم اندازهگیری شده از 30 نانوگرم تا 7110 نانوگرم به ازای هر لیتر، متغیر بود که دلیل گستردگی این بازه، فاکتورهایی چون روش فیلتر کردن آب و تعداد افرادی بود که از استخرها استفاده میکردند. همچنین، در این تحقیق ادعا شد که به صورت میانگین غلظت این شیرین کنندهی مصنوعی در ادرار، 4 هزار نانوگرم به ازای هر یک میلیلیتر آب است.
با مبنا قرار دادن غلظت اسسولفام پتاسیم اندازهگیری شده از 22 استخر و 8 جکوزی موردبررسی، محققان 15 نمونه را در یک بازه زمانی سه هفتهای، از دو استخر شنا جمعآوری کردند؛ بر اساس اطلاعات موجود، تخمین زده شد که میزان ادرار در استخری 830 هزار لیتری، 75 لیتر است و یک استخر 100 هزار لیتری هم حدودا، 30 لیتر ادرار درون خود دارد.
درست است، تصور 75 لیتر ادرار میتواند کمی حال به هم زن باشد، اما در استخری با ظرفیت 830 هزار لیتر، این مقدار تنها 0.01 درصد کل آب موجود است؛ تقریبا مانند قطرهای در یک سطل بزرگ!
اگر مدرک بیشتر برای اثبات وجود ادرار در استخر ها نیاز دارید، دفعه بعدی که در یک مجتمع آبی هستید به بوی آب توجه کنید؛ شاید فکر کنید که بویی که معمولا به استشمام آن عادت دارید، مربوط به کلر باشد، اما برخلاف انتظار این بو ناشی از وجود ترکیبی به نام نیتروژن تریکلرید (Trichloramine) است که از واکنش ماده شیمیایی اوره با کلر موجود در آب به وجود میآید. اوره در عرق و ادرار انسان یافت میشود!