LaWS ؛ توپ لیزری نیروی دریایی آمریکا برای نابودی اهداف پرسرعت

در گذشته فیلم‌های تخیلی همچون جنگ ستارگان تنها جایی بود که می‌توانستیم در آن توپ‌های لیزری را ببینیم؛ اما امروزه کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا نیز به این توپ‌ها مسلح شده و آن را عملیاتی کرده‌اند. LaWS یک توپ لیزری است که اخیرا اعلام شده به آمادگی عملیاتی کامل رسیده است.

بنابر اعلام نیروی دریایی آمریکا، توپ لیزری LaWS که از سال 2014 روی کشتی ترابری دوزیست یواس‌اس پونس (USS Ponce) با شناسه LPD-15 نصب و آزمایش‌های گوناگونی را گذرانده است، هم‌اکنون کاملا آماده عملیات است. نیروی دریایی این خبر را پس از آخرین آزمایش انجام شده تا به امروز اعلام کرد. LaWS که با شناسه AN/SEQ-3 شناخته می‌شود، اولین توپ لیزری فعال و عملیاتی در جهان است. این توپ در آزمایش‌های خود موفق ظاهر شده، تا آن‌جا که نیروی دریای آمریکا پیش‌تر اعلام کرده بود این توپ نتیجه‌ای فرای انتظارها داشته است.

LaWS یک توپ لیزری حالت جامد است که وظیفه اصلی آن نابودی پهپادهاست. اینگونه توپ‌ها معمولا برای درگیری با اهداف پرسرعت در برد کوتاه (کمتر از 10 کیلومتر) بکار می‌روند. ناگفته نماند براساس کنوانسیون ژنو، هیچ کشوری اجازه استفاده از توپ لیزری علیه اهداف انسانی را ندارد و تنها مجاز به هدف قرار دادن تجهیزات است؛ نیروی دریایی آمریکا نیز پایندی خود به این قانون را پیش‌تر در سال 2014 اعلام کرده بود.

در آزمایشی که اخیرا انجام شد، توپ لیزری LaWS پهپادی مشابه پهپادهای ارتش چین، روسیه، کره شمالی و دیگر رقیبان آمریکا را با موفقیت سرنگون کرد. این توپ با متمرکز کردن پرتوهای پرانرژی لیزر مرگبار، دمای آن نقطه از هدف را به چند هزار درجه رساند و با آتش زدن با‌ل‌های پهپاد، موجب شد پهپاد بلافاصله در آب سقوط کند. ستوان کِیل هیوز (Lt. Cale Hughes)، افسر توپ لیزری LaWS روی کشتی یواس‌اس پونس درباره این توپ می‌گوید:

ما نگران باد، فاصله و یا هیچ چیز دیگر نیستیم و این توان را داریم تا با اهدافی هم سرعت نور درگیر شویم.

دقت بالا و از میان برداشتن آسیب جانبی و خسارت ناخواسته نیز از دیگر ویژگی‌های این توپ است؛ چراکه دیگر احتمال خطا رفتن گلوله و برخورد آن به دیگران وجود ندارد. این توپ لیزری می‌تواند با متمرکز کردن انرژی لیزر روی یک نقطه، بنابر شرایط درگیری هدف را نابود کرده و یا از کار بیاندازد. به لطف این ویژگی نیز می‌توان از کشته شدن انسان‌ها جلوگیری کرد. برای مثال یک قایق را در نظر بگیرید که به سمت کشتی مسلح به توپ لیزری می‌رود. کشتی می‌تواند با هدف قرار دادن موتور، قایق را از کار بیاندازد، بی‌آنکه به سرنشینان قایق آسیبی بزند. درحالی که اگر کشتی از موشک استفاده می‌کرد، کل قایق نابود می‌شد. هنگام استفاده از گلوله نیز ممکن بود گلوله خطا رود به افراد برخورد کند.

کارکرد و شلیک LaWS کاملا بی‌صدا است و پرتوهای لیزر مرگبار آن برای چشم نامرئی هستند. نکته دیگری که بایستی به آن توجه کرد این است که مهاجمان هر اندازه سریع و مانور دهنده باشنده، باز هم توان فرار از دست پرتوهای پرسرعت لیزر که با سرعت نور سفر می‌کنند را ندارند. برای مقایسه بد نیست بدانید پرتوهای این توپ لیزری 50 هزار بار سریع‌تر از یک موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) هستند. اهداف به محض کشف شدن توسط سامانه‌های پویشی و اکتشافی، بلافاصله مورد برخورد پرتوهای لیزر قرار می‌گیرند، به عبارتی به محض پیدا شدن، پرتوهای پرسرعت لیزر روی آن تابیده می‌شود.

این توپ لیزری چندمنظوره است و در کنار وظیفه نابود کردن هدف‌ها، می‌تواند پرتوهای دیده شونده (مرئی) و هشدار دهنده غیرمرگبار بتاباند، برای کمک به موشک‌های دارای هدایت گرمایاب و هدایت لیزری هدف را نشانه‌گذاری کند و یا با کور کردن سیستم‌های دیداری (اپتیکی) و گرمایی در موشک‌ها یا هواگردهای دشمن همچون پهپادها، آن‌ها را از کار بیاندازد. در توضیح کمک به هدف‌یابی برای موشک‌های گرمایاب باید افزود که این موشک با افزایش دمای هدف، آن را از دیگر اهداف و یا دمای محیط زمینه گرم‌تر کرده و برای موشک متمایز و مشخص‌تر می‌سازد.

این توپ لیزری 40 میلیون دلار قیمت داشته و هربار شلیک با آن تنها 1 دلار برای نیروی دریایی هزینه دارد، این درحالی است که هر موشک پدافند هوایی چند میلیون دلار ارزش دارد. جنگ افزارهای لیزری جایگزینی ارزان‌تر، دقیق‌تر و سریع‌تر برای موشک‌ها هستند. LaWS انرژی الکتریکی مورد نیازش را از یک ژنراتور مخصوص خودش دریافت می‌کند و برای عملیاتی بودن تنها به 3 خدمه نیاز دارد. حسن دیگر این توپ آن است که تا زمانی که نیازهایش، همچون نیروی الکتریکی، فراهم شود، توان شلیک دارد و با مسئله محدودیت مهمات رو‌به‌رو نیست.

درحال حاضر این توپِ همه کاره توان نابودی طیف گسترده‌ای از اهداف دریاپایه، هواپایه و خشکی‌پایه همچون قایق‌های کوچک و پهپادها را داراست. اما مهندسان نیروی دریایی در تلاش هستند تا با ساخت نمونه‌های قوی‌تر از LaWS، آن‌ها را علیه موشک‌های بالستیک و اهداف بزرگ‌تر نیز بکار برند. گرچه LaWS نیز با توجه به قدرتش، نابودی موشک‌های کروز (دست کم موشک‌های کروز فروصوت) را داراست، اما نیروی دریایی از ارائه جزئیات بیش‌تر پیرامون توانمندی‌های این توپ اکیدا خودداری نموده و اطلاعات آن را به‌صورت طبقه بندی و محرمانه دسته‌بندی کرده است. نیروی دریایی آمریکا قصد دارد تا اوایل سال 2020، چند کشتی دیگر را نیز به توپ‌های لیزری مسلح کند.