مبحث فروش اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت توسط ISP ها در ایران به یک شرکت برای انجام فیلترینگ هوشمند، اخیرا به یکی از بحث های داغ بین کاربران فضای مجازی در عرصه تکنولوژی تبدیل شده است.
کالین اندرسن، کارشناس زیر ساخت های اینترنت یکم دی ماه در توییتر خود در خصوص فروش اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت در ایران نوشت:
بر اساس اطلاعات به دست آمده، ISP های ایرانی اطلاعات کاربران خود را در اختیار شرکتی به نام سحاب پرداز قرار میدهد، تا در زمینه فیلترینگ هوشمند از آنها استفاده شود.
این توئیت خیلی زود بین کاربران توییتر دست به دست شد و واکنش های مختلف کارشناسان فناوری اطلاعات را به دنبال داشت؛ تا جایی که آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران نیز به سرعت به این قضیه واکنش نشان داد و در پاسخ به توییت یکی از شهروندان نوشت:
به همگی اطمینان خاطر میدهم که اطلاعات خصوصی هیچ مشترکی در اختیار شرکت ها قرار نگرفته و قرار نخواهد گرفت. این ادعا هیچ گونه سندیتی ندارد، با برسی های انجام شده، شرکت نام برده هیچ گونه فعالیتی در زمینه پالایش هوشمند اطلاعات با شرکت های اینترنتی ندارد.
واکنشی جالب از یک مدیر ارشد دولتی به یک شهروند در فضای مجازی که بسیار در خور توجه بود ولی نتوانست به بحث و گمانه زنیها در این مورد خاتمه دهد.
ارائهدهنده سرویس اینترنت، رسانندهٔ خدمات اینترنتی یا رسا که از آن با واژه آیاسپی (ISP، مخفف Internet Service Provider) نیز یاد میشود، واسطهٔ دسترسی کاربران به اینترنت است. این شرکتها از خطوط ارتباطی پرسرعت برای دریافت حجم بالای اطلاعات اینترنت و فرستادن دادههای ارسالی کاربران به سرورها بهره میبرند. در ایران این شرکتها پهنای باند مصرفی اینترنت خود را از شرکتهای توزیع کننده خدمات اینترنتی (ISDP) دریافت کرده و بر بستر شبکه PSTN مخابرات یا بستر بیسیم بین مشترکین خود تقسیم میکنند.
بدون شک یک نفر نمی تواند در ایران ادعا کند که در طول استفاده از اینترنت حتی یک بار هم با صفحه فیلترینگ مواجه نشده است. فیلترینگ در ایران قدمتی حدود 16 ساله داشته و در سالهای ابتدایی دهه 80 با فیلتر صد هزار صفحه اینترنتی شروع شد.
در شرایطی که تمام سایت های اطلاع رسانی حداقل یک بار طعم فیلتر شدن را چشیده بودند، طرح فیلترینگ هوشمند در سال 94 با سرمایه ای بالغ بر 200 میلیارد تومان از سوی دولت استارت خورد تا به جای فیلتر کامل سایت، آن ها را بر اساس محتویات دسته بندی کرده و در اختیار کاربران قرار دهد.
در ادامه فیلترینگ هوشمند رنگ و بویی تازه به خود گرفت و زمزمه هایی مبنی بر هویت سنجی مخاطبان قبل از استفاده از اینترنت به گوش رسید. برای مثال سایتهایی که یک مسئول یا سیاستمدار میتوانست ببیند ممکن بود برای سایر افراد فیلتر باشد. البته این موضوع خیلی زود توسط جهرمی اصلاح شد و موضوع طبقه بندی دسترسی کاربران به اینترنت مطرح شد.
فروش اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت و شرکت های ارائه دهنده خدمات تلفن همراه بحث جدیدی نیست. موضوعی که از سوی مدیران این شرکت ها و مسئولان همیشه تکذیب شده است.
نکته جالب و بدون سوال این است که اگر اطلاعات از سوی شرکت ها به کسی ارائه نمیشود، چگونه تمامی شرکت های بازاریابی در تماس با شهروندان اطلاعات کاملی از محل سکونت و دقیق ترین اطلاعات شناسایی افراد را دارند و با همین روش اقدام به جلب مشتری و فروش محصولات خود میکنند.
معلوم نشد چطور اطلاعات کابران یکی از اپراتور های تلفن همراه به فروش رسید و در سطح کشور منتشر شد، کار به جایی رسیده بود که با وارد کردن شماره تلفن همراه در یک ربات تلگرامی، اطلاعات نام و نام خانوادگی، صاحب خط قابل دسترسی میشد.
وزیر ارتباطات میگوید:
اپراتور بیجا میکند اطلاعات مشتریانش را در اختیار دیگران میگذارد. حتی خودشان هم نباید از این اطلاعات استفاده کنند. او درباره لورفتن اطلاعات کاربران یک اپراتور تلفن همراه هم میگوید: اگر در هر کجای دنیا این اتفاق میافتاد، مطمئنا بهتبع آن اتفاقات بدی برای مسئولان مربوطه میافتاد.
نام بردن از شرکت سحاب پرداز در توییت کالین اندرسن، دردسرهایی را نیز برای این شرکت به همراه داشته است. پیدا کردن اطلاعات دقیق این شرکت کار بسیار راحتی است ولی کسب اطلاع از شیوه های فعالیت این شرکت اصلا مشخص نیست. کاویانی یکی از مدیران این شرکت در مصاحبه با شرق در خصوص فروش اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت میگوید:
برای پاسخ به این سوال باید با مدیر عامل شرکت هماهنگی کنم، باید به ما فرصت بدهید تا موضع رسمی شرکت درباره این موضوع را به شما اطلاع دهم.
پاسخی که شاید در آینده نزدیک مشخص شود.